مروری بر تجربه مسافرت زمینی بین تهران و اهواز و جای خالی خدمات بین راهی با کیفیت به مسافران
گلاب به روتون توالت فرنگی دارید؟
دستکم هر خانواده یک عضو سالمند دارد و در سفر جادهای نیازمند سرویس بهداشتی فرنگی است
۱ مرداد ۱۴۰۱، ۹:۴۲
گلاب به رویتان «قضای حاجب» از آن مسائل سهل و ممتنع است. هیچ مدیری برایش جلسه تشکیل نمیدهد یک جورهایی کسر شان دارد! مثلاً یکسری مدیر کت و شلوار پوشیده دور یک میز نشسته باشند و بخواهند درباره وضعیت «سرویس بهداشتی» تصمیم بگیرند وای به آنکه در میان آن مدیران زنی هم باشد. همهاش باید بگویند «گلاب به روتون …» . ولی همین موضوع سهل و ممتنع به یکی مهمترین مسائل ایران چه در شهرها و چه در جادههای کشور تبدیل شده است. میگویید نه؛ این گزارش را بخوانید.
میگویند گردشگرانی که احیاناً راه کج میکنند و به ایران میآیند کابوسشان سفرهای جادهای است. میگویند قرصهایی مصرف میکنند تا در طول سفر نیازی به سرویس بهداشتی پیدا نکنند آنقدر که وضعیت به ویژه وضعیت بهداشتی توالتها نامناسب است. حالا هرچه درباره گردشگران خارجی میگویند بماند برای وزارت میراثفرهنگی، صنایعدستی و گردشگری زیرا از آن زمان که در دولت محمود احمدینژاد و ریاست اسفندیار رحیممشایی وعده ساخت یک هزار سرویس بهداشتی بینراهی داده شد تا الان دستم یک دهه سپری شده است ولی حتی نمیتوان ساخت نیمی از آنها را هم رصد کرد. از خیر پرسیدن این سوال که بودجهاش چه شد هم میگذریم. مسأله ما الان خود ایرانیهایی هستند که در شرایط تحریم و تورم برای یک سفر کاری یا حتی تفریحی مجبور میشوند قید هواپیما و قطار را بزنند و جانشان را کف دستشان میگذارند و راهی جادهها میشوند. جادههایی که همه ساله به جز همین دو سه سال کرونایی به اندازه تلفات یک جنگ از ایرانیها قربانی گرفتهاند.
وقتی بلیت یک سره تهران – اهواز یا برعکس از ۹۵۰هزارتومان شروع میشود تا یک میلیون و ۵۰۰هزارتومان هم فروخته میشود طبیعتاً کمتر کسی میتواند چنین رقمی را متقبل شود. بنابراین ترجیحاً به سراغ قطار میرود. اما این سالها که کرونا نگرانی از حضور در جمع را افزایش داد سفرهای قطار هم تحت تأثیر قرار گرفت. به ویژه آن خانوادههایی که عضوی پا به سن گذاشته دارند. برای یک سفر زمینی از تهران به اهواز یا برعکس دستکم باید ۸۵۰ کیلومتر طی کرد. این یعنی حداقل ۹ تا ۱۱ ساعت رانندگی. حالا تصور کنید یک یا دو عضو خانواده سالمند باشد. از کلافگی طی چنین مسافتی بگذریم و اگر هیچ نوشیدنی و خوردنی هم نخورند بالاخره یک بار نیاز به سرویس بهداشتی پیدا میکنند. از تهران تا قم ۱۳۵ کیلومتری است که همه امکانات جادهای در آن متمرکز است. تعداد مجتمعهای خدمات بینراهی در فاصله تهران – قم چشمگیر است. آنقدر که میتوانید با توجه به خدماتی که این مجتمعها و کیفیت آن دارد انتخاب کنید کجا توقف کنید. اما امان از ادامه راه. از قم که به سمت اراک و بعد بروجرد، خرمآباد، اندیمشک تا اهواز حرکت کنید آغاز مصیبت است. ممکن است بگویید: «گلاب به روتون حالا تو این ۸۵۰ کیلومتر بالاخره میشه صحرایی قضای حاجت کرد…».
اینجاست که مسائل سفر جادهای بیشتر برجسته میشود. نخست اینکه شاید مردان راحتتر بتوانند از سرویس بهداشتی استفاده کنند ولی زنان نمیتوانند. اما عمده مسأله وقتی پیش رو قرار میگیرد که سالمندی به همراهتان باشد یا یکی از اعضای خانواده مشکل دیسک کمر یا مشکل حرکتی در بدنش داشته باشد. آن وقت هرجایی نمیشود توقف کرد. ضمن آنکه توان و ظرفیت یک نفر به ویژه سالمندان که ممکن است مشکل پروستات هم داشته باشند آنقدری نیست که در مسیری چون تهران – اهواز از قم تا اهواز را تحمل کنند و به دستشویی نروند.
سالمند شدن جامعه بدون خدمات تخصصی
براساس آمار رسمی در سال ۱۴۰۰ تعداد سالمندان در ایران به ۱۰.۴۳ درصد جمعیت معادل ۸ میلیون و ۸۶۳ هزار سالمند رسیده است. جمعیت سالمند ایران از یک میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در سال ۱۳۵۵ به ۸ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسیده است. در سال ۱۳۵۵ آمار سالمندی ایران پنج درصد بوده است که در سال ۱۳۹۵ به ۱۰.۱۷ درصد و سال ۱۴۰۰ به ۱۰.۴۳ درصد معادل ۸ میلیون و ۸۶۳ هزار سالمند رسیده است.
حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری ایران در توصیف جمعیت سالمند ایران گفته است: حدود ۸ تا ۹ درصد جمعیت ایران سالمند است که متاسفانه در چند سال آینده به ازای هر سه نفر، یک نفر از جمعیت به بالای ۶۰ سال میرسد. این وضعیت یعنی دستکم هر یک از خانوادههای ایرانی یک یا دو عضو سالمند در کنار خود دارند و اگر بخواهند سفری داشته باشند که دستکم به لحاظ اقتصادی از هواپیما در آن استفاده نشود و به سبب شلوغی و تراکم از قطار هم استفاده نشود راهی جز تردد با اتوبوس یا خودروی شخصی نیست. در حالی که میدانیم یکی از ۵ بیماری شایع در میان سالمندان درد و گرفتگی مفاصل و مشکل در حرکت است مهمترین نیاز آنها به هنگام رفتن به سرویس بهداشتی وجود سرویسبهداشتی فرنگی است.
حال یک آمار دیگر به این موقعیت بیفزایید. چندی قبل «محمدجواد مرتضوی» دبیر وقت انجمن جراحان ارتوپدی ایران گفته بود: سالانه حدود ۵۰ هزار جراحی تعویض مفصل در کشور انجام میشود، در حالی که طبق بررسیهای انجام شده ممکن است حدود ۳۰۰ هزار نفر در سال به انجام این جراحی نیاز داشته باشند.
حال ببینید با چنین مشکلاتی که مردم ایران با آن دست و پنجه نرم میکنند استفاده از سرویس بهداشتی ایرانی چقدر ممکن است سخت یا حتی نشدنی باشد. در چنین شرایطی به محض آنکه از قم به سمت اراک خارج شوید تا پیش از پلیسراه سلفچگان تعدادی فروشگاههای سنتی بینراهی که محصولاتی چون سوهان و یا ساختههای سفالی دارند فعال هستند. به جز آنها تعدادی مجتمعخدمات بینراهی به شیوه کنونی هم راهافتاده است. اما هیچکدام کیفیت خدماتشان مشابه کیفیت خدمات مجتمع «مهر و ماه» نیست. اما مسأله این است که از اراک که به سمت بروجرد خارج شوید دیگر هیچ خبری از مجتمعهای بینراهی به ویژه نظیر آنچه در مسیر تهران–قم تجربه کردهاید پیدا نمیشود. عموما پمپبنزینهایی هستند که در کنارشان تعدادی سوپر مارکت و رستوران فعال شدهاند و چند چشمه سرویس بهداشتی هم هست. اما هیچیک سرویس بهداشتی فرنگی ندارد. حتی مجتمع خدماتبینراهی زال در مسیر آزادراه خرمآباد– اندیمشک نیز هیچ شباهتی به مجتمعهایی که در آزادراه تهران – قم تجربه کردهاید از نظر خدمات و کیفیت آن ندارد. تنها یکی دو چشمه چشمه سرویس بهداشتی به شکل صندلی از نوع فرنگی دارد.
جالب اینجاست که کف قیمت یک عدد توالت فرنگی بین ۲ تا ۳ میلیون تومان است و برای سرمایهگذاری که میخواهد یک مجتمع خدماتبینراهی احداث کند ساخت چند چشمه توالت فرنگی مردانه و زنانه در سرجمع هزینههایش عددی نمیشود.
مدیریت اماکن گردشگری فرق دارد
شما ممکن است یک سرمایهگذار خوب باشید اما لزوماً مدیر خوبی برای آن نیستید! دستکم در امری چون گردشگری سرمایهگذار خوب لزوماً مدیر خوبی نیست. برای همین است که ممکن است سرمایهگذاری هتل بسیار مجهزی بسازد ولی مدیریت آن را به یک شرکت متخصص در امور هتلداری بسپارد. کاری که در ایران عموما انجام نمیشود. در دو دهه اخیر مجموعههای خدمات بینراهی نیز الان تعدادشان زیاد شده است. دستکم در فاصله تهران – قم که گُله به گُله یک مجتمع خدمات بینراهی راه افتاده میتوان بین مدل خدماتدهی آنها مقایسه کرد. نخستین مجتمع خدمات بینراهی به شیوه کنونی «مهتاب» است که در سال ۱۳۸۲ راهاندازی شد. پس از آن آرامآرام بر تعدادشان افزوده شد. اما جالب اینجاست که باگذشت قریب به ۲۰سال از آغاز به کار مجتمع خدمات بین راهی مهتاب آنقدر که تقاضا برای راهاندازی چنین مجتمعهایی در مسیر تهران-قم هست در سایر مسیرها نیست. نکته اینجاست که در مسیر جنوب آن هم مسیری تهران–خوزستان که مسیری ترانزیت هم محسوب میشود آنقدر تردد هست که سرمایهگذاران محلی بخواهند چنین بنایی احداث کنند ولی موضوع مهمتر مدیریت آن مجموعه است.
مجتمعهای ۴ گانه خدمات بینراهی
هم اکنون مجتمع های خدماتی رفاهی در سطح کشور در ۴ تیپ و یا شکل (درجه ۱، ۲، ۳، ۴ و درجه ۴ با حداقل مساحت) و نیز در قالب مجتمع های کوچک مقیاس با محوریت مورد نیاز هر محور احداث میشوند که با توجه به امکانات آن درجه مجتمع های خدماتی رفاهی با توجه به مساحت و ظرفیت آنها متفاوت است.
طرح جامع، مجتمعهای خدماتی رفاهی بینراهی در سال ۹۳ تدوین و به تصویب مجمع عمومی سازمان راهداری رسید و بر اساس اصلاحیه ۹۶، ۹۸ و ۹۹ و نیز علاوه بر طرح جامع، طرح تفصیلی مکانیابی مجتمعهای خدماتی رفاهی بینراهی نیز تهیه شده است، لذا میتوان گفت که ساخت مجتمعهای خدمات رفاهی بین راهی به استناد اسناد بالادستی دارای برنامه ها و اهداف تعیین شده است که باید طبق برنامهریزیهای انجام شده ادامه یابد.
بر همین اساس فاصله مجتمعها ی خدماتی رفاهی از همدیگر باید در آزادراهها ۲۰ کیلومتر در همان سمت، در بزرگراهها ۳۰ کیلومتر در همان سمت، در راههای دو طرفه ۴۰ کیلومتر در همان سمت و نقطه مقابل آن ۱۰ کیلومتر خواهد بود.
«حمیدرضا شهرکی ثانوی» مدیرکل دفتر سرمایهگذاری و نظارت بر بهرهبرداری و امور آزادراههای سازمان راهداری و حمل ونقل جادهای که متولی این موضوع است چندی قبل در گفتوگو با رسانهها گفته بود: در حال حاضر دستکم ۹۰۰ باب مجتمعهای خدماتی رفاهی در سطح محورهای مواصلاتی کشور به بهرهبرداری رسیده است، تعداد مجتمع های رفاهی در حال احداث نیز ۵۰۰ باب و تعداد دارندگان موافقت اصولی در حال استعلام از سایر ارگانهای ذیربط ۸۵۲ فقره است.
تا به جاده نزنید نمیبینید
تا خودتان به جاده نزنین این موضوع برایتان ملموس نمیشود. به ویژه آنکه اگر عضوی از خانوادهتان سالمند باشد یا دارای مشکلات حرکتی باشد یا مثلاً دیسک کمر عمل کرده باشد. بماند که اگر از تهران قدری فاصله بگیرید حداقل خدمات برای افراد دارای معلولیت قابل دسترس است و این موضوع خود مسئله مهمی در ارائه خدمات به مردم محسوب میشود. و شهرداریها و نهادهای مختلف بر پایه این شیوه خدماتدهی ارزشگذاری میشوند. به نظر میرسد لازم است طرح جامع مجتمعهای خدماتی رفاهی بینراهی باز هم اصلاح شود و در مورد شیوه احداث آنها ساخت سرویسهای بهداشتی فرنگی و همچنین مسیر برای تردد ویلچر یا طراحی مسیرهایی که سالمندان بتوانند از آن عبور کنند افزوده شود و همه مجتمعهای موجود هم موظف به ایجاد آن شوند.
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
تغییر اقلیم عامل انقراض بزرگترین پستاندار جهان
بارش برف و باران امروز ادامه دارد
۲۲ استان کشور تا پایان هفته بارش برف و باران سنگین را تجربه میکنند
انسداد راه دسترسی ۱۶۰ روستای لرستان
گزارش «پیام ما» از نشست بررسی کاربرد فناوریهای نوین در صنایع خلاق
اکوسیستم استارتاپی عامل آشتی کسبوکاری مردم و نوآوران
حفاظت محیط زیست خراسان شمالی: ثبت ۵ بار حضور یوز ایرانی در میاندشت
گروهی از زنان مکزیک جان خود را برای رساندن غذا به مهاجران به خطر میاندازند
مسافران قطار مرگ
دود نیشکرهای سوخته هوای خوزستان را آلوده کرد
چتر سیاه بر آسمان اهواز
کشمکش بین ارگانهای دولتی و تولیدکنندگان کمبود شیرخشک را تشدید کرد
مداخلهٔ بینتیجهٔ دولت در بازار شیرخشک
وزیر نیرو و رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با معاون رئیسالوزرای طالبان دیدار کردند
موضعگیری دوگانه دربارهٔ حقابهٔ هیرمند
فعالان جهانی هشدار میدهند
میراث «غزه» زیر بمباران
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید
- علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان چیست؟ 5 علائم + راه تسکین
- اجاق گازهای ﺧﺎﻧﮕﯽ بدون ترموکوپل توقیف و جمعآوری میشود
- معرفی تورهای خارجی ارزان
- آلبوم جدید مُجال ظرفیت جدی و جدیدی از موسیقی را فریاد میزند!
- آیا مشاوره حقوقی تلفنی کاربردی است؟
- برونشیت کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
- برگزیدگان اجلاس توسعه نرمافزار ایران (۲۰۲۴) معرفی شدند بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید