خالیشدن آبخوانها و تهدید امنیت آب و غذا
۱ مرداد ۱۴۰۱، ۹:۲۲
شاید شگفتآور باشد که بدانیم بخش اعظم آب شیرین منجمدنشده جهان، از دید انسان پنهان است. نود و شش درصد این آب، در زیر سطح زمین در لایههای خاک و سنگ ذخیره میشود. به این لایهها که آب زیرزمینی را در خود جای دادهاند، آبخوان گفته میشود. درست است که آب زیرزمینی از دیده پنهان است، اما برای امنیت جهانی آب و غذا، اهمیت حیاتی دارد، و از همین رو، آن را در معرض بهرهبرداری بیش از اندازه قرار داده است. آب زیرزمینی منبع اصلی تأمین نیاز آب میلیاردها نفر و تقریباً نیمی از کشاورزی آبی است، با این همه، حضور پنهان آن سبب شده است که در بسیاری از مناطق جهان، حکمرانی و مدیریت اثربخشی بر آن حاکم نشود. در نتیجه، بسیاری از آبخوانهای مهم جهان، و برخی با آهنگی هراسانگیز در حال خالیشدن باشند. میلیونها چاه پمپاژ آب زیرزمینی در معرض ریسک خشکشدن قرار دارند.
دو پژوهشگر به نامهای Scott Jasechko و Debra Perrone از دانشگاه کالیفرنیا در مطالعه خود درباره آب زیرزمینی که نتایج آن در آوریل 2021 در مجله Science انتشار یافت، دادههای نزدیک به 39 میلیون چاه آب زیرزمینی را از 40 کشور و منطقه مختلف جهان جمعآوری کردند. این دادهها شامل مکان، عمق، هدف و تاریخ ساخت چاهها است. این دو پژوهشگر با تحلیل دادهها به دو نتیجهگیری اصلی رسیدهاند. آنها دریافتند که تا 20 درصد چاهها، به دلیل اُفت طولانیمدت سطح آب زیرزمینی، نوسان فصلی تراز آب یا هر دو، در معرض ریسک خشکشدن قرار دارند. افزون بر این، تحلیل دادهها نشان داد که چاههای جدید معمولاً تا اعماق بیشتری حفر میشوند. با این همه، یادآور میشوند که چاههای عمیقتر، لزوماً در مناطقی قرار ندارند که کاهش قابل توجه آب زیرزمینی را تجربه میکنند، و اینکه احتمال خشکشدن بسیاری از چاههای جدید، به اندازه چاههای قدیمی است.
نتایج این مطالعه به طور ضمنی، هشداری است مبنی بر اینکه دسترسی به آب زیرزمینی اساساً در خطر قرار دارد. با اُفت تراز آب زیرزمینی، تنها افراد نسبتاً ثروتمند قادر خواهند بود هزینه حفر چاههای عمیقتر و انرژی اضافهتر لازم را برای پمپاژ آب زیرزمینی از اعماق بیشتر پرداخت کنند. به تدریج در بسیاری از مناطق جهان که سطح آب زیرزمینی رو به کاهش است، دسترسی خانوادههای کمدرآمد، اقشار فقیرتر، و کسب و کارهای کوچکتر، از جمله مزارع کوچکتر، محدودتر میشود.
این سناریو هماکنون در حال وقوع است، برای نمونه، در دره مرکزی کالیفرنیا یا دیگر مناطق جهان که کشاورزی وسیعی در آن رونق دارد، چاههای عمیقتر، تراز آب زیرزمینی را پائین میآورند به طوری که چاههای خانگی کارگران مزرعه در حال خشکشدن است. اگر اقدامی صورت نگیرد، شکاف میان «داراها» و «ندارهای» آب بیشتر خواهد شد.
غیر از کاهش دسترسی به آب زیرزمینی، پیامدهای خشکشدن میلیونها چاه کنونی، و شاید میلیونها چاه دیگر در دهههای آینده در چنین مقیاسی در تاریخ بشر، سخت و بیسابقه خواهد بود. این پیامدها عبارتند از تهدید جدی تولید غذا، سلامت و معیشت میلیونها تا میلیاردها نفر از مردم و محیطزیست.
نابودی منابع آب زیرزمینی ممکن است آتش تعارضات خشونتآمیز را شعلهور سازد و این قابلیت را دارد که موج پناهجویان اقلیم را به راه اندازد. آشکار است که اجتناب از این سناریو، بیشترین اهمیت را برای امنیت انسان دارد. این کار نیازمند مطالعات لازم، همراه با مشارکت گسترده و فراگیر ذینفعان، دیپلماسی آب، و پشتیبانی دولتها و نهادهای بینالمللی است.
برای اطمینان از اینکه آب زیرزمینی، همچنان از مؤلفههای مطمئن منابع آب باقی میماند، افزون بر شناخت علمی بهتر منابع آب زیرزمینی و پیشرفتهای فنی، لازم است به چندین چالش دشوار دیگر نیز پرداخت. اصلاح حکمرانی، مدیریت اثربخش، و تعریف توافقشده همگانی درباره پایداری آب زیرزمینی، همگی از مؤلفههای ضروری استراتژی چندوجهی آب زیرزمینی به شمار میآیند. شمار اندکی از آبخوانها را در جهان میتوان سراغ گرفت که در چنین چارچوب ایدهآلی مدیریت میشوند، و ظرفیت انجام این کار معمولاً وجود ندارد.
در این مسیر ضروری است که نهادها و ساز و کارهای جدید برای افزایش آگاهی درباره این قبیل نیازهای فوری، تشویق و سازماندهی مشارکت ذینفعان، و کمک به دولتها در شکلگیری اراده سیاسی در راستای حفاظت از آب زیرزمینی که از عناصر کلیدی امنیت آب به شمار میآید تقویت شوند.
مطالعاتی از این دست، کمک شایانی به جلب توجهات به این منبع نادیدنی میکنند. با تصویری که پژوهشگران از وضعیت آب زیرزمینی ترسیم کردهاند و نشان دادهاند که میلیونها چاه آب زیرزمینی در معرض ریسک خشکشدن قرار دارند، باید این پیام را دریافت که که تابآوری در برابر اقلیم، با ریسک بزرگی روبرو است. حفر چاههای عمیقتر، راهحلی عرضهمحور است که تنها مشکلات گفتهشده را تشدید میکند. اکنون زمان آن است که پژوهشها و مطالعات و حکمرانی و سیاستها، بر تقاضای آب زیرزمینی تمرکز کنند و بکوشند تا بهرهبرداری بیش از اندازه آن را متوقف سازند.
مأخذ:
James S. Famiglietti and Grant Ferguson. The hidden crisis beneath our feet. Science. 23 APRIL 2021. VOL 372 ISSUE 6540
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
سخنگوی صنعت آب کشور میگوید تنها ۴۰ میلیون مترمکعب آب از افغانستان وارد ایران شده است
چاهنیمهها خالی ماندند
انتشار سومین مجموعه داستانهای کوتاه علمی-تخیلی با موضوع آب
۵۲ درصد ظرفیت سدهای کشور پُر شد
سفیر ژاپن در ایران: آماده احیای دریاچه ارومیه و تالاب انزلی هستیم
سه برابر شدن ورودی آب رودخانههای اصلی به دریاچه ارومیه
آخرین وضعیت ذخایر سدهای کشور
نیاز ۱۳ میلیارد متر مکعبی دریاچه ارومیه برای رسیدن به تراز اکولوژیک
۳۰ درصد آب شرب پایتخت در شبکه انتقال هدر میرود
«مهاجرت اجباری» نتیجه تخریب منابع آب
تشکیل بازار بهینهسازی ضامن تحقق اهداف نقشه راه آب کشور
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید