پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | تغییر اقلیم و لزوم تغییر الگوی تغذیه

تغییر اقلیم و لزوم تغییر الگوی تغذیه





تغییر اقلیم و لزوم تغییر الگوی تغذیه

۲ خرداد ۱۴۰۱، ۰:۰۰

تغییر اقلیم، دگرگونی‌های برگشت‌ناپذیر طولانی‌تر از رخدادهای منفرد آب‌وهوایی است. این چالش محیط زیستی بر همه ابعاد زندگی بشر و امنیت بین‌الملل اثر می‌گذارد. آنچه در بین عوامل تغییر اقلیم با فعالیت‌های انسانی مرتبط است، گرمایش زمین از طریق انتشار گازهای گلخانه‌ای است. جهانی‌شدن و رشد جمعیت و مصرف‌گرایی و عدم وجود الگوی صحیح مصرف، فرآیند گرم‌شدن کره زمین را در دهه‌های اخیر سرعت بخشیده است. تاکید بسیاری از دولت‌ها و کنشگران بر کربن‌زدایی از چرخه تولید انرژی و صنعت و حمل‌ونقل است. درحالی‌که بنا به نظر کارشناسان سازمان ملل افزایش فعالیت کشاورزی برای تولید گوشت و محصولات لبنی سبب تشدید پدیده تغییر اقلیم می‌شود. تغییر رژیم‌های غذایی و افزایش سهم گیاه‌خواری در سبد تامین مواد غذایی، یکی از گام‌های تضمین آینده جهان و مقابله با پیامدهای تغییر اقلیم است. آن هم در شرایطی که فرصت زیادی باقی نمانده است. مطابق آمار فائو سالانه حدود صد میلیارد گونه حیوانی در راستای تامین غذای انسان کشته می‌شوند. همه مراحل دامپروری شامل تامین علوفه دام و کود و آفت‌کش‌ها و… چهارده و نیم درصد از حجم کل گازهای گلخانه‌ای را تولید می‌کنند.

صرف هر کیلوگرم گوشت گاو معادل بیست و هفت کیلوگرم گاز کربن‌دی‌اکسید است. این در حالی است که مصرف هر کیلوگرم از منابع پروتئین گیاهی دو کیلوگرم دی‌اکسید کربن تولید می‌کند

بنا بر گزارش هیئت بین‌دولتی تغییر اقلیم پیرامون زمین و رابطه آن با تغییر اقلیم مصرف روزافزون گوشت و لبنیات، کربن موجود در خاک را آزاد کرده و افزایش دمای زمین را سرعت می‌بخشد. محصولات دامی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کم‌آبی و آلودگی هوا و فرسایش خاک و کاهش تنوع زیستی و همچنین تغییر اقلیم اثر دارند.
باتوجه‌ به سبک تغذیه کنونی، رشد جمعیت و شهرنشینی و نیاز بیشتر برای مواد غذایی منجر به افزایش تقاضا برای محصولات دامی می‌شود. ممکن است تا سال ۲۰۵۰ تقاضا برای غذا تا هفتاد درصد افزایش یابد. بنا بر بررسی‌های فائو چهل‌و‌یک درصد آلاینده‌های دامداری مرتبط با گوشت گاو است. مصرف هر کیلوگرم گوشت گاو معادل بیست‌و‌هفت کیلوگرم گاز کربن‌دی‌اکسید است. این در حالی است که مصرف هر کیلوگرم از منابع پروتئین گیاهی دو کیلوگرم دی‌اکسیدکربن تولید می‌کند. گاوها به کمک میکروب‌های موجود در دستگاه گوارش خود مواد موجود در گیاهان را تجزیه کرده و متان خارج می‌کنند. البته در مدفوع آنها نیتروژن هم وجود دارد. مسیر بهره‌وری از کود آنها نیز منتشرکننده گازهای گلخانه‌ای است.
مطابق بررسی‌ها از پنج میلیارد هکتار زمین زراعی شصت و هشت درصد مورد استفاده دامپروری قرار می‌گیرد. بخش عمده‌ای از زمین‌های زراعی برای چرای دام استفاده می‌شود. برای ایجاد مرتع دام‌ها و مزارع پرورش حیوانات جنگل‌زدایی می‌کنند. جنگل‌زدایی به نوبه خود سالانه حدود یک میلیارد تن کربن در جو منتشر می‌کند. توقف یا کاهش دامپروری با حفظ جنگل‌ها علاوه بر کاهش کربن به حفظ خاک و کنترل سیل و حفاظت از تنوع زیستی کمک می‌کند.
حذف گوشت از رژیم غذایی ورای مسائل مرتبط با اخلاق و حقوق حیوانات، شرایط بهتری را برای نسل‌های آتی مهیا می‌کند. البته برخی کارشناسان، رژیم‌های نیمه گیاه‌خواری و کاهش و تعادل در مصرف گوشت را توصیه می‌کنند. زیرا در مناطقی از جهان امکان تامین غذا صرفاً از طریق گیاه‌خواری میسر نیست. حذف گوشت قرمز حجم گازهای گلخانه‌ای را تا 60 درصد کاهش می‌دهد. حذف کل فرآورده‌های حیوانی این عدد را به 70 درصد ارتقا می‌دهد. تغییر سبک تغذیه عمده جمعیت جهان سبب احیای جنگل‌ها و اختصاص درصد وسیعی از زمین‌ها به علفزارها می‌شود. با جذب کربن توسط گیاهان به‌طور قابل‌توجهی از گرمای زمین کاسته می‌شود. اختصاص یک یا دو دهم درصد مراتع به کاشت محصولات زراعی می‌تواند غذای مردم را تامین کند. تغییر سبک تغذیه مردم جهان ساده نیست. نیاز به‌صرف هزینه و طرح‌های جامع دارد. در این فرایند تغییر، حکومت‌ها باید صاحبان مشاغل مرتبط با دامپروری را حمایت کنند.
البته راهکار تغییر سبک تغذیه در بین کارشناسان، مخالفانی نیز دارد. برخی مخالفان معتقدند روی‌آوردن به گیاه‌خواری و حذف ناگهانی محصولات دامی با ایجاد تغییر و خلل در اقتصاد و افزایش جمعیت شهرنشین می‌تواند عامل فقر باشد. فقر و مهاجرت داخلی و فرهنگ غذایی گوشت‌خواری که ریشه در آیین و رسوم برخی مناطق دارد، مسبب بی‌ثباتی‌های سیاسی و امنیتی و هرج‌ومرج اجتماعی می‌شود. از آنجا که همه زمین‌ها برای زراعت شرایط مساعد ندارند، با تغییر کاربری از چرایی به زراعی ممکن است کشاورزان با خشکسالی مواجه شوند.
به هر روی، مردم با درک آثار و تهدیدات تغییر اقلیم می‌توانند به سبک تغذیه مبتنی بر گیاه‌خواری به چشم راهکاری مناسب برای حفظ حیات کره زمین بنگرند. بهره‌بردن از مواد گیاهی مناسب به‌جای گوشت سبب بهبود سلامت افراد و صرفه‌جویی در تولید ناخالص غذایی و کاهش پسماند غذایی می‌شود. از طرفی راهکار تغذیه در قیاس با سایر راهکارهای مدیریت گرمایش زمین، کاربردی‌تر است. جوامع انسانی می‌توانند با هدایت سیاست‌های حکومت‌هایشان در این مسیر به تصویب قوانین ملی و جهانی در جهت حفظ محیط‌ زیست یاری برسانند.




به اشتراک بگذارید:

برچسب ها:

،





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *