قیمت انرژی‌های بادی و خورشیدی در بازارهای مهم جهانی در عرض یک سال حدودا 30 درصد افزایش داشته است. گزارش اخیر وب‌سایت LevelTen Energy علت این افزایش قیمت را آشفتگی‌های زنجیره تامین و چالش‌های افزایش قیمت می‌داند. از افزایش قیمت حمل‌ونقل گرفته تا قطعات و نیروی انسانی. LevelTen Energy، پلتفرم آنلاینی است که زیرساخت‌های گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را فراهم می‌کند تا خریداران این انرژی‌های پاک بتوانند ابزار و خدمات مورد نیاز خود را از مشاوران و فروشندگان دریافت کنند.

اختلالات اقتصادی، لجستیکی و افزایش قیمت نیروی انسانی
شاخص‌های فصلی LevelTen Energy که شرایط «قراردادهای خرید نیرو» یا PPA را دنبال می‌کند نشان می‌دهند که سال گذشته قیمت قراردادهای امضا شده انرژی‌های تجدیدپذیر در آمریکا شمالی 28.5 درصد و در اروپا 27.5 درصد افزایش داشته‌اند.
بررسی‌های سه ماه اول سال نشان می‌دهد که قیمت‌ها در آمریکای شمالی به تنهایی 9.7 درصد و در اروپا 8.6 درصد افزایش داشته‌اند. اختلالات اقتصادی، لجستیکی و بازار نیروی انسانی در دوران همه‌گیری کرونا از زمان حمله روسیه به اوکراین بدتر شده و حاصل تلاش یک دهه کاهش قیمت بخش انرژی‌های تجدیدپذیر را بر هم زده است. در واقع جنگ اوکراین باعث بالاتر رفتن قیمت گاز طبیعی شد که از سال گذشته اروپا را با بحران انرژی روبه‌رو کرده بود.
افزایش قیمت مانع نمی‌شود
درخواست سازمان ملل برای سرعت بخشیدن به مرحله گذار به انرژی‌های پاک به منظور جلوگیری از وقوع بدترین رخدادهای ناشی از گرم‌تر شدن اقلیم و افزایش قیمت انرژی‌های پاک می‌توانست میزان تقاضا برای آن را کاهش دهد. به گزارش رویترز، راب کولیر، معاون بازار انرژی لول‌تن در گفت‌وگویی اعلام کرد: «ما همچنان باید تخته گاز بریم جلو.»
معلوم نیست که با وجود چالش‌های بالا گرفته در آمریکای شمالی، قانون‌گذاران آمریکایی برای تاسیسات انرژی تجدیدپذیر معافیت‌های مالیاتی قائل می‌شوند یا نه؛ قانونی که جزو برنامه‌های تغییر اقلیم جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا بود. پیمانکاران همچنین نگرانند که تحقیقات وزارت تجارت آمریکا که امسال آغاز شد، منجر شود روی پنل‌های خورشیدی وارداتی از آسیا تعرفه گذاشته شده و در نتیجه قیمت‌ها افزایش یابند.
ریگان فار، مدیر اجرایی شرکت سولار سیلیکون رنچ در گفت‌وگویی می‌گوید: «فعلا در زنجیره تامین مشکلاتی حل نشدنی وجود دارد.»
جنگ مشکلی غیرقابل تحمل در بازار پرتنش انرژی
حمله روسیه به اوکراین و تداوم جنگ باعث شده دولت‌های اروپایی سعی کنند وابستگی به گاز طبیعی روسیه را کاهش دهند. اسکار پرز، یکی از مشارکت‌کنندگان شرکت اسپانیایی مدیریت سرمایه و انرژی تجدیدپذیر Q-Energy می‌گوید که جنگ، مشکلی غیرقابل تحمل در بازاری است که هم‌اکنون تنش‌های قیمتی بسیاری دارد.
گراهام پرایس، تحلیلگر شرکت سرمایه‌گذاری بانکی ریموند جیمز است. پرایس معتقد است که قیمت‌ بالای انرژی‌های تجدیدپذیر در اروپا در کنار سیاست‌های تهاجمی اقلیمی این قاره باید جذابیت فناوری‌های گران‌قیمت‌تر مانند هیدروژن و زیست‌سوخت‌ها را افزایش دهد.
لول‌تن می‌گوید که جهش قیمت تا اینجای کار میزان تقاضا را کاهش نداده. در نظرسنجی که این کمپانی از 21 مشاور انرژی و توسعه پایدار انجام داده نشان می‌دهد 75 درصد از خریداران همچنان به برنامه‌های تدارکاتی خود پایبندند و یا سرعت اجرای آن را بالاتر برده‌اند.
لوییگی ساکو، رئیس قراردادهای PPA در شرکت‌ ایتالیایی Falck Renewables می‌گوید که «موضوع تقاضا نیست. تقاضا وجود دارد اما تامین آنها در برخی بازارها دچار مشکل شده است».
رهایی از وابستگی به گاز روسیه
یکی از عواملی که خریداران را به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر سوق می‌دهد افزایش قیمت سوخت‌های فسیلی است. ریگان فار می‌گوید که گزینه آماده برای تولید انرژی‌های تجدیدپذیر فعلا گاز است و قیمت گاز نیز 100 درصد رشد کرده. فار می‌گوید: «پس زهر خود را انتخاب کنید».
برخلاف نگرانی‌ها و تزلزل بازار انرژی، توسعه‌دهندگان و خریداران می‌گویند که همچنان گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر را دنبال می‌کنند. این درخواست در کشورهایی که به گاز طبیعی روسیه وابستگی دارند، بیشتر است.
جنگ اوکراین، آخرین بحرانی است که بازارهای انرژی‌های تجدیدپذیر اروپا را به لرزش درآورده. قیمت قراردادهای PPA 8.6درصد افزایش داشته که به 57 یورو به ازای هر مگاوات ساعت رسیده. بر اساس شاخص قیمت در سه ماه اول سال که قیمت‌های پیشنهادی‌ها صدها قرارداد خورشیدی و بادی را در بازار انرژی تحلیل می‌کند، هر سال قیمت این قراردادها 27.5 درصد رشد کرده‌اند.
متعهد ماندن کشورها به اهداف سبز
در واکنش به نوسان قیمت انرژی، تقاضا برای قراردادهای انرژی‌های تجدیدپذیر جهش بزرگی پیدا کرد چون علاوه بر تامین انرژی‌های پاک می‌توان از این قراردادها به عنوان ابزاری برای ثابت کردن قیمت الکتریسیته استفاده کرد. نظرسنجی لول‌تن از شرکت‌های پیشرو در زمینه مشاوره پایداری انرژی نشان می‌دهد که خریداران انرژی بر خلاف شرایط متغیر بازار، به اهداف خود در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر پایبند می‌مانند. 55 درصد از این شرکت‌ها گفته‌اند که مشتری‌هایشان مثل خریداران مقیاس کاربردی انرژی‌های تجدیدپذیر به زمان‌بندی خود متعهد مانده‌اند و 20 درصد از آنها زمان آن را جلوتر انداخته‌اند.
از سوی دیگر اشتهای سیری‌ناپذیر خریداران قراردادهای PPA تعادل میان عرضه و تقاضا را بر هم زده است؛ تقاضا برای تجدیدپذیرها و کند بودن میزان عرضه تولیدکنندگان. تولیدکنندگان به دلیل چالش‌های زنجیره تامین، قوانین و ارتباطات متقابل نمی‌توانند با سرعت کافی نیروگاه‌های جدید خورشیدی و بادی بسازند. این موانع توسعه انرژی‌های پاک در برخی از بازارهای اروپایی حادتر است.
ایتالیا بالاترین میزان قرارداد انرژی‌های تجدیدپذیر را دارد
بیشترین سهم از قراردادهای PPA اروپا در بازار انرژی لول‌تن 27 درصد و متعلق به ایتالیاست. روند طولانی و طاقت‌فرسای صدور مجوز کار را برای تولیدکنندگان سخت کرده است. آنها نمی‌توانند با سرعت کافی پاسخگوی این میزان تقاضا باشند. قانون‌گذاران ایتالیایی روند بازبینی محیط زیستی را تغییر دادند تا سرعت آن را بالا ببرند اما دیدن آثار آن در بازار زمان‌بر است. قراردادهای خورشیدی ایتالیایی‌ها هر سال 23 درصد افزایش قیمت دارد و هم‌اکنون 51.5 یورو در مگاوات ساعت است.
در آلمان نیز صدور مجوز برای پروژه‌های نیروگاه‌های بادی ممکن است 5 سال طول بکشد. برای توسعه این نیروگاه‌ها وسعت بسیار محدودی از زمین وجود دارد. اما قانونگذاران آلمانی 2 درصد از زمین را برای اجرای این پروژه‌ها در نظر گرفته‌اند.
در اسپانیا نیز بیش از 73 گیگاوات از پروژه‌های خورشیدی قرار است ساخته و به شبکه متصل شوند اما تنها 18.6 درصد از این پروژه‌ها مجوز محیط ‌زیستی و ساخت‌وساز را گرفته‌اند.