پیام ما؛ رسانه توسعه پایدار ایران | تغییر ساختار تشکیلاتی محیط زیست مشکل‌گشا نیست

تغییر ساختار تشکیلاتی محیط زیست مشکل‌گشا نیست





تغییر ساختار تشکیلاتی محیط زیست مشکل‌گشا نیست

۷ اسفند ۱۴۰۰، ۶:۵۸

گفت‌وگو درباره پیشنهاد رئیس سازمان حفاظت محیط زیست درباره ادغام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری کشور در آن سازمان همچنان در جامعه ادامه دارد، با این وصف متاسفانه هنوز هیچ توضیح تکمیلی از طرف آن سازمان درباره چرایی و نحوه این ادغام ارائه نشده است. البته از طرف موافقان ادغام دلایلی کلی مانند اشتراک وظایف و جایگاه تشکیلاتی ناهمخوان سازمان منابع طبیعی ذیل وزارت جهاد کشاورزی بیان شده است.
یادآور می‌شود که در مورد وظایف مشترک بارها از طرف مخالفان ادغام بیان شده که تنها در بخش معاونت محیط طبیعی سازمان حفاظت محیط زیست آن هم در سطوح میدانی (محیط‌بانان) مشابهت کاری (گشت‌زنی در جنگل و مرتع) با سازمان منابع طبیعی وجود دارد.

اما از نظر ساختار تشکیلاتی پرسش این است که آیا سازمان حفاظت محیط زیست که مدت‌هاست در جایگاه معاونت رئیس جمهور و در ساختار بالایی قرار داشته، توانسته است به درستی به وظایف خود عمل کند؟ جای این پرسش هست که چرا بسیاری از طرح‌های کوچک و بزرگ‌ که مشکلات محیط زیستی داشته با موافقت و یا دست کم سکوت آن سازمان عملیاتی شده است؟ از آن طرف این هم یک واقعیت است که ساختار تشکیلاتی منابع طبیعی و یا جنگل‌ها و ‌مراتع از دهه ۲۰ تاکنون تغییرات زیادی داشته است:
در سال 1327 بنگاه جنگل‌ها تصویب و از سال 1328 شکل اجرایی گرفت؛ بنگاه در سال 1338 به سازمان جنگلبانی ایران و از سال 1346 به وزارت منابع طبیعی تبدیل شد. اتفاقا بسیاری از رخدادهای مهم این بخش مانند ملی شدن جنگل‌ها، یا قانون حفاظت و بهره‌برداری در این دوران رخ داده است.چرا در سال 1350 وزارت منابع طبیعی که تقریبا منابع طبیعی را در یک ساختار تشکیلاتی جمع کرده بود؛ منحل شد؟ مگر بارها گفته نشده است که سال‌های وزارت منابع طبیعی دوره شکوفایی تشکیلاتی بوده است؟ در سال جاری و پس از 50 سال نام سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور به سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تغییر یافته است. آیا این سازمان در عمر 50 ساله خود توانسته به وظایفش به خوبی عمل کند؟ و اگر به درستی نتوانسته آیا ایراد در مشکل ساختاری بوده یا مشکلات دیگری وجود داشته است؟ پیشنهاد دهندگان ادغام و تغییر ساختار تشکیلاتی باید دقیقا به این پرسش‌ها پاسخ منطقی بدهند. جالب اینجاست که هم‌زمان نام سازمان متولی منابع طبیعی به سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تغییر پیدا کرد. بررسی طرح‌های سازمان جنگل‌ها و مراتع کشور مانند ساماندهی خروج دام از جنگل، تعادل دام و مرتع، قانون توقف بهره‌برداری از جنگل‌های شمال و طرح‌های گیاهان دارویی و صنعتی نشان می‌دهد که این سازمان نتوانسته اهداف خود را محقق کند (هرچند استثنا در این نتیجه‌گیری وجود دارد اما مسئله در سطح کلان و به صورت قاعده مورد نظر است).
همچنین برخوردهای فیزیکی نتوانسته مشکل حفاظت از جنگل‌ها و مراتع کشور را حل کند اما در عوض انتقال سوخت فسیلی مانند نفت و گاز به جوامع محلی موثرتر بوده است.واقعیت این است که مشکلات سازمان‌های محیط زیست و منابع طبیعی صرفا در تغییر نام یا ساختار تشکیلاتی نیست؛ به عنوان مثال قانون اراضی مستحدثه ساحلی در سال 1354 تصویب و ابلاغ شده و در سال‌های اخیر بر آن تاکید شده است. آیا موفقیت اخیر دستگاه‌های اجرایی و قضایی درباره آزادسازی حریم دریا با تغییر در ساختار تشکیلاتی صورت گرفته است؟
برای کاهش و حل مشکلات باید هارمونی و هماهنگی مناسبی بین بخش‌های مختلف سازمان منابع طبیعی (مانند آبخیزداری و جنگل‌ها و مراتع) به وجود بیاید؛ به جوامع محلی توجه شده و مشارکت آنان در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری جلب شود؛ نگاه تک‌بعدی به کناری گذاشته شده و جامع‌نگری نه در حرف که در عمل ملاک قرار گیرد و به طور کلی عوامل عدم موفقیت شناخته و بر طرف شود. در غیر این صورت اقداماتی چون تغییر نام و یا تغییر ساختار تشکیلاتی گره‌ای را باز نخواهد کرد و به احتمال بسیار مشکلات تازه‌ای به بار می‌آورد.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *