سایت خبری پیام ما آنلاین | مدیریت طبیعت کشور از هم گسیخته در اسم و تشکیلات

مدیریت طبیعت کشور از هم گسیخته در اسم و تشکیلات





۲۱ بهمن ۱۴۰۰، ۰:۰۰

اتفاقات پرشمار و پرشتاب این روزها در حوزه مدیریت عرصه‌های طبیعی بار دیگر از هم گسیختگی سیستم مدیریتی در این حوزه را به نمایش گذاشت. ابتدا، درخواست ادغام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری با سازمان محیط زیست مطرح شد و به فاصله چند روز، نام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تغییر کرد. رخداد نخست منجر به واکنش‌های موافق و مخالف متعددی شد. این درخواست ادغام که از دید نگارنده این سطور، بیش از آنکه بتوان آن را ادغام دانست، می‌تواند نوعی انحلال و متلاشی شدن سازمان جنگل‌ها و اضمحلال وظایف آن باشد که بررسی آن نیازمند نوشتاری دیگر است.

با این حال تغییر نام نیز حاوی نکاتی است. نام‌گذاری جدید اگرچه برای هماهنگی و یکسان سازی واحدهای اداری مرکز یا استان‌ها و شهرستان‌ها صورت گرفته است، اما می‌تواند در آینده منجر به تفیک بیشتر و عدم یکپارچگی مدیریت طبیعت کشور شود. تفکیک آبخیزداری از سایر بخش‌های عرصه‌های طبیعی که به روشنی بیانگر نگاه غیر جامع و بخشی نگری به عرصه‌های طبیعی است را می‌توان از دید فنی و تشکیلاتی بررسی کرد. از نگاه فنی، مهمترین اقدام برای آبخیزداری، حفظ، احیا و توسعه پوشش گیاهی است. در صورت اجرای چنین اقدامی، حفاظت از منابع خاک و آب به شکلی بهنیه و پایدار محقق می‌شود. تحقق این هدف مستلزم هماهنگی و همکاری این بخش از سازمان جنگل‌ها با بخش مرتع و جنگل است. تجربه سالیان اخیر به وضوح نشان می‌دهد که فعالیت‌های آبخیزداری، نه متمرکز بر پوشش گیاهی و اقدامات زیستی، بلکه بر اقدامات سازه‌ای متمرکز بوده است. این نگاه، بیش از آنکه به دنبال کنترل فرسایش باشد، کنترل رسوب را در برنامه دارد. بی‌توجهی به کنترل فرسایش در کشوری با بالاترین ارقام فرسایش در جهان، از نقاط ضعف پروژه‌های آبخیزداری در کشور است. این تفکیک، سدی رسوخ ناپذیر بر راه مدیریت جامع عرصه‌های طبیعی است. مدیریت جامع حوزه آبخیز که سالها است، شعار بخش اجرا و علمی است، نه تنها در گذشته محقق نشده است که با این نامگذاری، بین فعالیت‌های مدیریت پوشش گیاهی در بخش‌های دیگر سازمان با بخش آبخیزداری، عدم مدیریت یکپارچه بیش از گذشته نمایان خواهد. نگاه بخشی به مدیریت طبیعت، رسالت سازمان در حفظ، احیا، توسعه و بهره‌برداری از این عرصه‌ها را با چالش جدی مواجه می‌کند. از دیدگاه تشکیلاتی نیز، تفکیک بخش آبخیز از سایر منابع طبیعی می‌تواند منجر به سهولت جدایی این بخش از سازمان شود. بخش آبخیز به واسطه بودجه و همچنین یدک کشیدن نام آب که کالای نایاب کشور است، همواره مورد توجه بخش‌های دیگر وزارت جهاد کشاورزی خارج از بدنه سازمان منابع طبیعی و وزارت خانه‌های دیگر همچون وزارت نیرو بوده است. غلبه اقدامات سازه‌ای در برنامه‌های آبخیزداری، باعث شده است این بخش از سازمان سابق جنگل‌ها، بیش از آنکه یک بخش زیستی با تمرکز بر اقدامات بیولوژیک باشد، در قامت یک بخشی عمرانی عمل کند. مجموع عوامل فوق، زمینه را برای تفکیک تشکیلاتی آن تسهیل کرده و وقوع احتمالی این امر در آینده، می‌تواند باعث تضعیف بیشتر مدیریت عرصه‌های طبیعی کشور شود. با نکات مطرح شده و با قبول تبدیل جنگل‌ها و مراتع به منابع طبیعی، لازم است که آبخیزداری را هم به عنوان بخشی از اقدامات مدیریت این عرصه‌ها در نظر گرفت تا زمینه مدیریت یکپارچه این عرصه‌ها فراهم شود.

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

امیر اشاس پندیان

به نظر من در صورتیکه منابع طبیعی با محیط زیست ادغام شود نباید دیگه اسمی از منابع طبیعی بر زبان آورد باید گفت منابع حیات وحش یعنی عرصه های منابع طبیعی از قبیل جنگل و مرتع و..... جای خود را به حیات وحش میده وکلا افکار روی محیط زیست وحیات وحش سوق داده میشه.اصلا وظایف محیط زیست با منابع طبیعی تا حدودی از هم تفکیک شده است.الان ما در استان لرستان شهرستان خرم آباد یک پاسگاه محیط زیست در دامنه سفید کوه داریم که بیشترین قطع درخت و تخریب را در حوالی همین پاسگاه رخ میدهد چونکه واقعا شاید آنها بحث نگهداری وحفاظت از جنگل و مرتع را جز وظایف خود به حساب نمی آورند و وظیفه خود را در حفظ و مراقبت از سایر حیات وحش میدانند ودر اینجاست که ادغام آنها با منابع طبیعی باعث لطمه به منابع طبیعی خواهد شد

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *