پیام‌ما/ «هوای آلوده» و «معابر پرترافیک»، مراعات نظیر اسمی هستند که این روزها نفس شهروندان بند آمده است؛ تهران. شهری که چند ماهیست شعارش تبدیل شدن به کلان‌شهر الگوی جهان اسلام است، دو درد مزمن دارد. دردهایی که هیچ کدام از مدیران شهری گذشته نتوانستند برایش درمان قطعی پیدا کنند. هوای آلوده و ترافیک که از جهاتی به یکدیگر مرتبطند. ۱۸ درصد خودروها و ۳۱ درصد موتورسیکلت‌های کل کشور در تهرانی تردد می‌کنند که نوزدهمین شهر آلوده دنیاست. سردار حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ معتقد است که عدم توجه به پیوست‌های ترافیکی در احداث مراکز تفریحی، عدم توسعه ناوگان حمل‌ونقل عمومی متناسب با جمعیت، ترویج نگاه خودرو محور و بازدارنده نبودن قوانین توامان با یکدیگر هم موجب آلودگی هوا شده است و هم موجب حجم بالای ترافیک معابر شهر تهران. معابری که این روزها سرسام اتومبیل دارند اما بنابر آمار پلیس راهور حجم ترافیکشان نسبت به سال ۹۸، حدود ۱۰ درصد کمتر شده است. رئیس پلیس راهور تهران بزرگ روز یکشنبه، سوم بهمن به جلسه علنی شورای شهر تهران تا آخرین اقدامات صورت گرفته در راستای بهبود موقتی دو مشکل بزرگ و عمده پایتخت را شرح دهد.

سردار محمد‌حسین حمیدی در ابتدای جلسه علنی دیروز معضل آلودگی هوای تهران را معضلی ۶۰ ساله دانست که از دهه ۴۰ گریبان تهران را گرفته است. او تاکید کرد که راهکارهای زیادی برای حل این معضلات وجود دارد که بسیاری از آن‌ها نیازمند بودجه دولتی هم نیست: شهر تهران به لحاظ ترافیک با مقوله‌های متعددی مواجه است به شکلی که سالانه ۶۰۰ نفر کشته ناشی از تصادفات در معابر شهر تهران داریم و هزار و ۷۰۰ تصادف در روز اتفاق می‌افتد که ۲۱ درصد کل تصادفات کشور را در تهران شاهد هستیم. این در شرایطی است که بیش از ۴ میلیون خودرو و موتور‌سیکلت در شهر تهران وجود دارد و ۱۸ درصد خودروهای کشور در تهران هستند.
او ادامه داد که تقریبا ۱۸ درصد میانگین رشد خودرو به صورت سالانه در تهران وجود دارد و در مقابل پلاک خودروی جایگزین و نوسازی تقریبا متوقف است و اگر این روند افزایش پیدا کند بسیاری از معابر پارکینگ می‌شوند: مهم‌ترین مشکل تهران از ابتدا در حوزه شهرسازی خودرو محوری بوده به شکلی که برای تسهیل تردد خودروها اهتمام ویژه صورت گرفته تا جایی که تقریبا عرصه را برای انسان تنگ کرده است. در تهران نیز کارهایی در محدوده بازار انجام شد که در ابتدا با انتقادات بسیاری روبه‌رو بود اما در حال حاضر کسبه و مردم از اقدامی که در محدوده بازار صورت گرفت راضی هستند.
او همچنین عدم توسعه حمل‌ونقل عمومی متناسب با جمعیت را یکی از عوامل افزایش حجم ترافیک عنوان کرد. به گفته او سهم حمل‌ونقل انبور بر در جابه‌جایی مسافر در زمان کرونا از ۳۸ درصد به ۲۷ درصد کاهش پیدا کرده است. یکی دیگر از گره‌های ترافیکی شهر تهران وجود نمایشگاه‌های پرمخاطب در هسته مرکزی شهر است. موضوعی که شورای شهر تهران چندی پیش مصوبه‌ای هم برایش تعیین تکلیف کرده بود: در گذشته شهرداری، شهر آفتاب را احداث کرده و نیاز است که با پیگیری مجدانه برگزاری نمایشگاه‌ها را به شهر آفتاب منتقل کنیم و از برگزاری نمایشگاه در داخل شهر تهران جلوگیری کنیم.
حمیدی در بخش دیگری از صحبت‌های خود آلایندگی میزان موتورسیکلت‌ها را سه برابر خودروها دانست و تاکید کرد که گاهی به دلیل نقص فنی این آلایندگی می‌تواند تا ۷ برابر خودروها نیز باشد، ایجاد آلودگی صوتی و عدم رعایت الزامات ترافیکی توسط شرکت‌های اینترنتی موتورسیکلت‌ نیز از دیگر مشکلاتی بود که حمیدی درباره موتورسیکلت‌ها به آن اشاره کرد: موتور‌سیکلت‌ها بی‌نظمی ترافیکی در سطح شهر ایجاد می‌کنند و ۴۶ درصد فوتی‌های ناشی از تصادفات مربوط به آنها است. طرح‌های عملیاتی پلیس در این حوزه وجود دارد اما نیاز به حمایت مردم و مسئولان داریم.
او در ادامه تجهیزات پلیس را برای کنترل خودروهای متخلف ناکافی دانست. بنابر آمار پلیس راهور تهران بزرگ اکنون به ازای هر ۴۲۱۲۵ وسیله نقلیه پلاک تهران تنها یک دستگاه خودرو سواری پلیس در هر شیفت وجود دارد. پس از گزارش حمیدی، تعدادی از اعضای شورا تذکراتی مطرح کردند که بیشتر آن‌ها انتقاداتی به خودروسازها بود.
مهدی اقراریان، عضو شورای شهر تهران که در میان تذکرش چندباری خودروسازان کشور را گردن کلفت خواند تاکید کرد: شما اشاره کردید که سالیانه ۱۸ درصد خودرو به تهران اضافه می‌شود. در همین صحن اشاره کردم که خیلی اوقات منافع عمومی را به خاطر منافع خصوصی از دست می‌دهیم. مصداق آن دو خودروساز گردن کلفت کشور هستند که هر کاری دلشان می‌خواهد می‌کنند و مافیای خودرو در کشور وجود دارد، در حالی که ما شاهد حادثه بهبهان هستیم که ایربگ ماشین‌ها باز نمی‌شود. او که مدعی شد یکی از مدیرعاملان خودروسازی‌ها به تازگی مجوز تردد در خط ویژه را گرفته است، ادامه داد: من نماینده مردم حق ندارم از خط ویژه تردد کنم و هیچ یک از نمایندگان نیز مجوز تردد ندارند. اما چه می‌شود در یک کشور به مدیرعامل یک خودروسازی مجوز تردد ویژه می‌دهند؟ این یعنی اشکالی وجود دارد و کسانی چشم‌های خود را روی خودروساز می‌بندند. این عضو شورا که معتقد بود روزانه به ظرفیت خودروهای جدید در شهر اضافه می‌شود از پلیس پرسید که آیا برنامه مشخصی برای شماره‌گذاری خودرو دارد.
بعد از او مهدی آقامیری نیز تذکر دیگری به خودروسازان داد: ما دو غول خودروسازی داریم که تا به آنها اشاره می‌کنیم می‌گویند ۶۰ هزار کارمند بیکار می‌شوند. آیا ما باید برای بیکار شدن ۶۰ هزار کارمند، سالانه ۱۵ هزار نفر تلفات بدهیم؟ مردم ما یک خودروی ایمن سوار نمی‌شوند. در اتوبان سرعت خودرو ۱۲۰ کیلومتر می‌شود همه تن و بدنشان می‌لرزد که اگر اتفاقی بیفتد چه می‌شود؟ این عضو شورا با اشاره به مطالبات پلیس از مدیریت شهری گفت: خیلی از کارخانه‌ها در شهرها هوا را آلوده می‌کنند و این خودروسازان با خودروهایی که تولید می‌کنند هوا را آلوده می‌کنند و باید جریمه‌ای برای آن هم بدهند. بماند که سالانه بیش از ۱۵ هزار نفر براثر تصادفات فوت می‌کنند. پس از او جعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل‌ونقل شورای شهر تهران نیز اشاره‌ای به وضعیت موتورسیکلت‌ها در شهر تهران کرد و گفت: بیش از ۳۰ درصد حوادث رانندگی متعلق به موتورسیکلت‌هاست و ۵۰ درصد کشته شدگان حوادث رانندگى، راکبان موتورسیکلت هستند، بدترین ناهنجارى‌هاى رفتارى و ترافیکى، اعم از حرکت خلاف جهت، عبور از چراغ قرمز، حمل بارهای غیر‌مجاز و انواع بزهکاری و سرقت را از سوی موتورسیکلت‌ها شاهد هستیم که پذیرای نظم و قانون نیستند.
در ادامه حمیدی، رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در ابتدا به تذکر اقراریان مبنی بر درخواست مجوز تردد در خط ویژه گفت: در خط ویژه دستورالعملی وجود دارد که براساس آن به افرادی تعلق می‌گیرد و عمدتا سازمان‌های مختلف هستند و براساس آن قالب‌ها بررسی می‌شود و مقطعی به آنها مجوز داده می‌شود و ممکن است به خیلی از درخواست‌ها تعلق نگیرد. در همین جلسه شورا هم دوستانی درخواست کردند و به آنها مجوز ندادیم، یعنی دستورالعمل به آنها تعلق نگرفت. ما به این سیستم نقد کلی داریم. به خیلی‌ها در خط ویژه مجوز می‌دهند چرا شما ناراحت می‌شوید؟ براساس دستورالعمل اگر به کسی تعلق بگیرد مجوز می‌دهیم و امنیت او را هم تامین می‌کنیم. این همه ترددی که در سطح شهر صورت می‌گیرد نمی‌شود از خط ویژه باشد. اصل خط ویژه اشکال دارد و هرجایی که خط ویژه ایجاد می‌شود اشکال دارد که بحث کلی است اما نمی‌شود به همه مجوز خط ویژه داد. اگر تمایل داشتید لیست مجوزهای صادر شده را به شما تقدیم می کنم. او در ادامه درباره فرسودگی خودروها گفت: در استفاده از سامانه‌ها فعالیت می‌کنیم و سالهاست که با دوربین‌های سطح شهر معاینه فنی کنترل می‌شود و پیامک ارسال می‌شود. اما بیشترین فرسودگی خودروها مربوط به خود شهرداری است. او اضافه کرد: وزارت کشور و صمت در گذشته با هم توافقی کردند و برای ایجاد اشتغال موتورسیکلت‌ها را رها کردند و شهرداری و معاونت حمل‌ونقل که وظیفه کنترل و ساماندهی دارد دستش از همه جا کوتاه است.

عوارض حفظ و گسترش فضای سبز اصلاح شد

در ادامه این جلسه لایحه شهردار تهران در خصوص «اصلاحیه مصوبه اخذ عوارض حفظ و گسترش فضای سبز مبتنی بر ارزش اکولوژیک درختان» مورد بررسی اعضا قرار گرفت.
علی‌محمد مختاری مدیرعامل سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری تهران، با قرائت این لایحه گفت: در این لایحه برای اجرا در سال ۱۴۰۱ صرفا به دلیل تورم سالیانه، پیشنهاد شده است که تنها ۱۵ درصد در تعرفه افزایش داده شود و مفاد لایحه نسبت به مصوبه سال ۱۴۰۰ تغییری نداشته باشد. بر این اساس مبلغ پایه؛ بازه محیط بن درختان ۱۵ الی ۲۰ سانتی‌متر است، که مبلغ پایه برای سال ۱۴۰۰، ۵۷۵ هزار تومان تعیین شده است و این درحالیست که میزان اخذ وجوهات لایحه از سال ۹۶ تاکنون حدود ۸۶۱ میلیارد تومان بوده است.
او افزود: با توجه به جلسه منعقده کمیسیون‏های مشترک برنامه- بودجه و شهرسازی-معماری و سلامت- محیط‏ زیست-خدمات شهری شورای اسلامی شهر تهران، تعرفه پایه درختان، در سال ۱۴۰۱، دارای پیشنهاد افزایش پنج درصدی بوده است.
در ادامه محمد آخوندی در توضیح این لایحه گفت: کمیسیون مشترک شورا با پنج درصد افزایش نسبت به سال گذشته موافقت نموده است.