سایت خبری پیام ما آنلاین | رایزنی در «نیمروز»

سخنگوی وزارت امور خارجه نسبت به حل و فصل اختلافات آبی میان ایران و افغانستان ابراز امیدواری کرد

رایزنی در «نیمروز»





رایزنی در «نیمروز»

۲۱ دی ۱۴۰۰، ۰:۰۳

سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در جریان نشست خبری خود نسبت به حصول نتیجه در مذاکرات میان ایران و افغانستان بر سر حقابه هیرمند ابراز امیدواری کرد. به گفته این مقام مسئول در وزارت امور خارجه ایران، این دور از مذاکرات با حضور هیات‌های کارشناسی دو کشور در نیمروز برگزار می‌شود. زمان دقیق این مذاکرات اعلام نشده اما سخنگوی وزارت امور خارجه گفت که احتمالا ظرف یکی دو روز آتی این دور از مذاکرات برگزار شود. مذاکراتی که نه برای اولین بار است صورت می‌گیرد و احتمالا نه آخرین بار ولی قدرت گرفتن طالبان در افغانستان و نگاه به نسبت ویژه آنان به جمهوری اسلامی، امیدها برای حل معضل حقابه ایران را دو چندان کرده است.

چند روزی است که اخباری مبنی بر حضور هیاتی از طالبان در ایران و رایزنی آنان با مقامات وزارت امور خارجه ایران بر سر پنچشیر در برخی رسانه‌های برون مرزی منتشر می‌شود. اخباری که بعضا تکذیب شده ولی در اکثر موارد پاسخ ایران به آنان چیزی جز سکوت نبوده است. ایران البته همین سه روز پیش درباره وضعیت سفارت افغانستان در ایران در عصر حاکمیت طالبان بر این کشور توضیحاتی ارائه داد و بر رعایت تمام قواعد بین‌المللی از سوی ایران تاکید کرد. دیروز و در جریان آخرین نشست خبری سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه بار دیگر مساله نوع تعامل ایران و افغانستان در روزگار قدرت‌گیری طالبان مطرح شد. خبرنگاری از این مقام مسئول در وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی پرسید: «برخی اخبار منتشر شده که در جریان سفر هیئت طالبان به ایران نشستی بین این گروه و برخی از گروه‌های افغانستانی از جمله احمد مسعود و همچنین اسماعیل‌خان والی پیشین هرات برگزار شده است و به طور کلی آیا در جریان مذاکرات هیئت طالبان به تهران در ارتباط با وضعیت منطقه پنجشیر نیز با توجه به اهمیت این موضوع برای مردم ایران گفت‌وگویی با آن‌ها از سوی تهران صورت گرفته است». خطیب‌زاده در پاسخ به او گفت: «نگاه جمهوری اسلامی ایران به وضعیت مردم افغانستان یک نگاه شمول‌گرا است، فارغ از منطقه و قومیت آن‌ها. نگاه ما این است که تمام اقوام در داخل جغرافیای افغانستان باید صدا و خواسته‌شان شنیده شود. در مورد آنچه که گفتید ایران در موقعیت‌های مختلف میزبان گروه‌های مختلف افغانستانی بوده است و در این سفر هم جمهوری اسلامی ایران میزبان این گفت‌وگو بوده است. گفت‌وگوهای خوبی بین گروه‌های افغانستانی انجام شده است و امیدواریم که نتیجه آن آینده درخشانی برای مردم افغانستان به همراه داشته باشد.»
مذاکره آبی با طالبان
مساله حقابه هیرمند دیگر موضوعی بود که در جریان نشست خبری سعید خطیب‌زاده به آن پرداخته شد. خبرنگاری از سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی پرسید: «‌با توجه به سفر هیئت افغانستانی به تهران به ریاست امیرخان متقی آیا در جریان این سفر بین مقامات دو کشور در ارتباط با حقابه رودخانه هیرمند نیز گفت‌وگویی انجام شده است یا خیر». خطیب‌زاده در پاسخ به این پرسش بیان کرد: «در خصوص آب از جمله موضوع حق‌آبه ایران بین دو طرف گفت‌وگوهایی انجام شد و قرار است کمیساریای آب طی یکی، دو روز آینده همدیگر را در نیمروز ببینند و با یکدیگر رایزنی کنند.» خواست ایران در موضوع هیرمند، اجرای کامل قرارداد 51، نظارت موثر دولت افغانستان و انتقال بدون مشکل حقابه هیرمند است. موضوعی که در سال‌های گذشته اجرایی نشده است. احداث سد کمال‌خان و سد بخش آباد بر مقدار حقابه ایران تاثیر منفی گذاشت و موجب تنش در روابط دو کشور شد. همچنین ایجاد کانال‌های غیرقانونی و انحراف آب رودخانه هیرمند به زمین‌های کشت خشخاش بر جریان اصلی آب تاثیر داشت و میزان آب دریافتی دشت سیستان را چنان کاهش داد به طوریکه ایران سال‌هاست با موضوع خشکی تالاب هامون و عوارض ناشی از آن دست به گریبان است.
رسمیت طالبان نزد ایران؟!
پرسش دیگر از سخنگوی وزارت امور خارجه ایران این بود: «طالبان را به رسمیت می‌شناسید؟» پرسشی صریح که البته پاسخی محافظه کارانه داشت: «وضعیت امروز مردم افغانستان دغدغه بسیار بزرگ جمهوری اسلامی ایران است. به دلیل حکمرانی غلط و تجاوزگری آمریکا به این جغرافیای عزیز اکنون شاهد این هستیم که براساس گفته مقامات افغانستانی ۸۰ درصد مردم این کشور زیر خط فقر به سر می‌برند. اکنون مردم این کشور در زمینه سوخت، مواد اولیه و دارو دچار مشکلاتی هستند. سفر هیئت افغانستانی به ایران نیز در چارچوب این دغدغه بزرگ بوده است و اینکه ما چگونه می‌توانیم تلاش کنیم که وضعیت مردم افغانستان بهتر شود و مردم افغانستان از این وضعیت خارج شوند. گفت‌وگوهای خوبی انجام شد و تلاش شد با تمرکز بر اقتصاد مردم‌محور در حوزه‌هایی مثل بازارچه‌های مرزی، مراودات پولی و مالی، تامین مایحتاج مردم افغانستان، تجارت، ایجاد مناطق آزاد مرزی مشترک،‌ تجارت در حوزه‌های انرژی و سوخت به راهکارهایی برای حل مشکل مردم افغانستان دست پیدا کنیم و این توافقات را به نقطه اجرایی شدن نزدیک کنیم و در این سفر در قالب سه کارگروه مختلف به این موارد پرداخته شد. سفر مورد اشاره سفر موفقی بود. در جریان این سفر به طرف‌های افغانستانی گفته شده که مشخصات دولت فراگیر باید به گونه‌ای باشد که در مسیر آینده باثبات همراه با صلح افغانستان باشد. این مسائل مطرح شد و باید وقت بدهیم که هیئت حاکمه افغانستان در این مسیر گام بردارد. ایران در چارچوب حسن همسایگی و روابط خویشاوندی با مردم افغانستان تمام بضاعت خود را به کار می‌برد که آینده افغانستان متفاوت از امروز باشد. در سفری که چندی پیش نماینده ما به افغانستان نیز داشت این مسائل مطرح شد. این یک نقشه راه است و تمامی اقدامات در این چارچوب به پیش می‌رود.»
میانجی‌گری دوباره عمان؟!
مساله سفر حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران به عمان، آن هم همزمان با برگزاری دور هشتم مذاکرات وین دیگر موضوعی بود که سخنگوی وزارت امور خارجه به آن پرداخت. این موضوع از آن جهت حائز اهمیت که در مذاکرات پیشین صورت گرفته میان ایران، آمریکا و 5 قدرت جهانی نیز عمان نقش میانجی و البته پیک را ایفا کرده بود. خطیب‌زاده دیروز به کلی احتمال میانجی‌گری دوباره عمان و انتقال پیام میان ایران و آمریکا از طریق این کشور را رد نکرده ولی تاکید کرده که «شبیه‌سازی» لزوما نمی‌تواند منجر به نتیجه درست شود. این مقام مسئول گفته است: «البته شبیه‌سازی‌های تاریخی بعضا ما را به مقصد درستی هدایت نمی‌کند. سفر امروز آقای امیرعبداللهیان به عمان کاملا سفری دوجانبه است و اگر نهایی شود ایشان در ادامه این سفر، سفر دیگری نیز به یکی از کشورهای حاشیه خلیج فارس انجام خواهند داد. در این سفر قرار است در مورد فهرست بلند بالایی از موضوعات دوجانبه بین دو کشور رایزنی و گفت‌وگو شود.» سخنگوی وزارت امور خارجه البته تلاش کرد با بیان اینکه «آنچه که در وین رخ می‌دهد مربوط به وین است و آنچه که در همسایگان رخ می‌دهد در همسایگی و با همسایگان است»، گمانه‌زنی‌ها درباره میانجی‌گری دوباره مسقط را تکذیب کند هرچند که برخی اخبار غیررسمی همچنان از احتمال نقش‌آفرینی عمان حکایت می‌کند.
وین؛ مذاکراتی رو به پیشرفت اما با سرعت پایین
«مذاکرات رو به پیشرفت است اما سرعت آن پایین‌تر از حد انتظار است»، این عبارتی است که تقریبا هم از زبان مسئولان تیم مذاکره کننده ایرانی چون علی باقری‌کنی و هم از زبان وزیر امور خارجه فرانسه مطرح شده است. با این تفاوت که طرف ایرانی هیچ اشاره‌ای به زمان نمی‌کند اما طرف اروپایی و البته آمریکایی تا اینجای کار دست کم 3 مرتبه از «فرصت محدود» ایران برای دستیابی به توافق در وین گفته است. موضوعی که سخنگوی وزارت امور خارجه ایران دیروز از آن به عنوان «ضد اطلاعات» نام برد و تاکید کرد: «آنچه که در وین اتفاق می‌افتد نتیجه تلاش همه طرف‌ها برای رسیدن به یک تفاهم پایدار است. در هفته‌های قبل شاهد این بودیم که طرف مقابل کمپین ضد اطلاعاتی در فضای رسانه‌ای برقرار کرده بود با هدف اینکه با استفاده از این روش در داخل اتاق‌های مذاکرات امتیازی بگیرد اما وقتی متوجه شد که این مسیر بی‌ثمر و اشتباه است تلاش کرده که گفت‌وگوها در داخل اتاق انجام شده و به پیش برود.» او در ادامه از حصول برخی پیشرفت‌ها در مذاکرات وین خبر داد و تاکید کرد: «پیشرفت‌های خوبی در این زمینه حاصل شده، البته در برخی از حوزه‌ها پیشرفت‌ها بیشتر و در برخی پیشرفت‌ها کمتر بوده است.» این مقام مسئول در وزارت امور خارجه ایران در ادامه از سرعت مذاکرات ابراز نارضایتی کرده و گفته است: «موضوعات باقی‌ مانده حائز اهمیت هستند و ما به نقاطی رسیده‌ایم که به ما نشان می‌دهد که آیا طرف مقابل اراده لازم را برای پیشبرد مذاکرات دارد یا نه. در گفت‌وگوها سرعت برای ما مهم است. البته باید توجه داشت سرعت یک امر دو طرفه است و نمی‌شود که ما با سرعت نور حرکت کنیم و از ما چنین توقعی وجود داشته باشد ولی طرف مقابل سرعت لاک‌پشتی داشته باشد. باید سرعت دو طرف متناسب باشد و این موضوع باعث می‌شود که مذاکرات با سرعت بیشتری طی شود.
ما باید به مذاکراتی ادامه دهیم که نتیجه آن یک توافق پایدار و قابل اتکا باشد و الزاما این موضوع با این مسئله که ما فقط سرعت‌مان را بیشتر کنیم و سرعت دو طرف متناسب نباشد امکان‌پذیر نیست. همان طور که گفتم ما به دنبال یک توافق پایدار و قابل اتکا هستیم.»

به اشتراک بگذارید:





نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *