گفتوگو با زویا خاچاطور، مدیر موزه گنجینه موسیقی ارامنه
نوای تار یحیی در یتیمخانه جلفا
تار یحیی مهمترین و ارزشمندترین شیء موزه ما محسوب میشود. یکی از سازهای هوانس آبکاریان، معروف به یحیی تارساز که امروزه 150 نمونه از آن باقی مانده است
۱۹ دی ۱۴۰۰، ۰:۰۰
صدای تار یحیی میپیچد در دل و جان. از دل تاریخ بیرون آمده این نوا انگار. میآمیزد با نواهای کلیسایی. عرش به زمین میآید اینجا. خانه ایستاده تا بنوازد. محفل تار هوانس آبکاریان است. او که ما به نام یحیی میشناسیمش. تارش نشسته در دل این خانه که یتیمنواز بوده. ۶۴ سال گذشته. بانو «یغی سابت» مرده. او زنی خیرخواه بود که نمیخواست یتیمی بیپناه باشد. این خانه را در جلفای اصفهان خرید اما در خاطرش هم نمیگنجید روزی از راه میرسد که خانه ماوای آواز کلیسایی و ارامنه میشود. موزهای برای ماندگاری صداها؛ صداهایی که از دل تاریخ به ما رسیدهاند. در این موزه میشود به سازها دست زد. تعاملی میان ما و صدا. زویا خاچاطور، مدیر این موزه است. او برای ما از اینجا میگوید: از گنجینه موزه ارامنه جلفا، از راهاندازی بزرگترین پیانوی زمینی در این موزه.
از داستان پرورشگاه یتیمان برای ما بگویید. اینجا را چه کسی برای چه ساخته بود؟
بنایی که گنجینه موسیقی در آن شروع به فعالیت کرده را بانو یغی سابت آبراهامیان و فرزندانشان به یاد همسر و پدر محرومشان، آرام آبراهامیان که او نیز از خیرین معروف جلفایی بود، با مبلغ 500 هزار ریال برای نگهداری از کودکان بیسرپرست جلفا در سال 1958خریداری کرده بود. در این ساختمان بعدها از دختران بیسرپرست نیز نگهداری میشد. پیش از سال 1958 یتیمخانهای در دیر کاتارینه مقدس جلفای نو به همین نام فعالیت داشت که با مدیریت انجمن خیریه بانوان ارمنی اصفهان اداره میشد. خوشبختانه از سال 2004 به دلیل کمشدن کودکان بیسرپرست، این ساختمان بدون استفاده باقی مانده بود، بنابراین به پیشنهاد خلیفهگری ارامنه اصفهان این ساختمان به آموزشگاه موسیقی تغییر کاربری داده و همزمان با برگزاری کلاسهای آموزشی موسیقی، گروههای کُر «کمیتاس» و «داتو» ارمنیان جلفا در آن مکان به تمرین میپرداختند تا سال 2018 به تصمیم مجمع ارامنه اصفهان و شورای خلیفهگری کارگروهی برای تاسیس موزه موسیقی ارمنیان جلفا تشکیل شده و پس از حدود هجده ماه تلاش و در دوم فروردینماه 1400 گنجینه موسیقی ارمنیان جلفای نو افتتاح شد.
دلیل انتخاب این بنا برای ساخت گنجینه موسیقی ارمنیان چه بود؟
با هدف احیای بناهای تاریخی شهر و بهبود مسیرهای گردشگری جلفای نو و همچنین به دلیل سابقه طولانی و فضای مناسب برای اجرای موسیقی در این ساختمان، این مکان به عنوان محل ساخت برگزیده شد.
با چه هدفی این موزه راهاندازی شد؟
با مطالعه تاریخ هنر موسیقی ایران میتوان دریافت ارمنیان نقش به سزایی در گسترش موسیقی مدرن و ورود موسیقی کلاسیک جهان به ایران داشتند. ارامنه به دلیل سفرهای بسیار و نگاه وسیع خود توانستهاند آنچه را که در عرصه موسیقی جهان درحال رخ دادن بود را به ایران آورده و با هممیهنانشان سهیم شوند. هنرمندان موسیقی ارمنی از بنیانگذاران و مشارکتکنندگان مهم موسیقی پاپ ایران نیز محسوب میشوند. این ستارگان موسیقی فارغ از زادگاهشان در سراسر ایران آثار بسیاری ماندگاری خلق کردند. ارامنه در کنار اجرا، تدریس، جمعآوری موسیقی فولکلور ایران، در شاخههای دیگر این هنر مانند ساختوسازهای ارزشمند و تربیت استادان موسیقی نقش بهسزایی داشته است و حفظ این افتخار و ارائه آن به همگان بهخصوص هموطنان ایرانی از اهداف اصلی این موزه بوده است.
این موزه چه زمانی راهاندازی شد؟ در این مدت چقدر از آن استقبال شده و بازدیدکنندگان چه واکنشهایی پس از دیدن آن داشتند؟
دوم فروردین 1400 گنجینه موسیقی جلفای نو فعالیت خود را به طور رسمی آغاز کرد. واکنش بازدیدکنندگان به موزه به دلیل نوآوری در معماری و سبک خاص و جدید طراحی داخلی آن همیشه مثبت بوده و یادآور موزههای خارج از کشور است. بهخصوص قابلیت «تعاملی» بودن موزه که به بازدیدکنندگان امکان آن را میدهد تا با اشیای موزه ارتباط برقرار کنند و از نزدیک، طرز کار آلات موسیقی بهویژه آلات موسیقی کلیسایی آشنا شوند.
آینده این موزه را در جلفا چطور میبینید؟
موسیقی بخش جداییناپذیر فرهنگ ارمنی و ایرانی بوده و هست، امید است که در آینده گنجینه موسیقی به یکی از بزرگترین مراکز گردشگری و پژوهشی اصفهان و ایران تبدیل شود و میزبان گروههای موسیقی، محققان و موسیقیدوستان باشد. گنجینه موسیقی ارمنیان در محلههای ارمنینشین جلفای اصفهان قرار دارد و کاملاً رنگ و بوی فرهنگ ارامنه را در خود دارد، همچنین با قرار گرفتن مسیر گردشگری جلفا یکی از مقاصد مورد علاقه گروههای گردشگری شهری است.
برنامه شما برای آینده موزه چیست؟
از همان افتتاح گنجینه موسیقی هدف بر این گذاشته شده به غیر از بخش موزه و نمایش آثار، گنجینه فعالیتهای متنوعی در کنار رسالت اصلی خود داشته باشد از جمله معرفی ایرانیان ارمنی در حوزه موسیقی، معرفی و اجرای گروههای کر جلفا (کمیتاس و داتو) برگزاری همایشها و نمایشگاههای هنری و غیره. در کنار برنامههای اجرایی گنجینه برنامههایی هم برای توسعه بنا و بخشهای موزه داریم که به مرور زمان با کم شدن بحران همهگیری بیماری کرونا ادامه خواهیم داد. از جمله این پروژههای در دست ساخت؛ راهاندازی بزرگترین پیانوی زمینی در حیاط موزه برای استفاده علاقهمندان و بازدیدکنندگان، راهاندازی مرکز فروشآلات موسیقی و صنایعدستی و محصولات فرهنگی، کارگاه مرمت سازهای قدیمی، مرکز پژوهش موسیقی است.
داستان هر یک از اشیای مهم موزه حتما شنیدنی است. یکی را برایمان بگویید.
تار یحیی مهمترین و ارزشمندترین شیء موزه ما محسوب میشود. هوانس آبکاریان، معروف به یحیی تارساز، در1876م در جلفای نو به دنیا آمد. او تارسازی را نزد پدرش آموخت. آبکاریان برای مشخص شدن اصالت سازهایش آنها را به نام خود مهمور میکرد. تخمین زده میشود که امروزه 150عدد از سازهای ساخت استاد یحیی باقی مانده که شماری از آنها زینتبخش موزههای ایران است. یحیی در1932م در جلفای نو درگذشت و در قبرستان ارمنیان، به خاک سپرده شد.
نکته جالب توجه ایکه در طول هفت، هشت ماهی که از آغاز فعالیت موزه میگذرد، بازدیدکنندگان ایرانی توجه خاصی به آلات و وسایل موسیقی که در زمان اجرای مراسم مذهبی در کلیسا استفاده میشوند دارند. لمس و به صدا در آوردن این سازها توسط بازدیدکننده هیجانانگیر و جالب است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید