مردم زلزله‌زده «فین»، یکشنبه شب را در سرما گذراندند؛ بدون چادر و بدون غذا. بعد از دو زمین‌لرزه بزرگ بعدازظهر یکشنبه، پس‌لرزه‌ها در این نقطه از بندرعباس همه را وحشت‌زده کرده است؛ خانه‌های زیادی ترک خوره و در سه روستا شدت تخریب تا 70 درصد گزارش شده. به مردم توصیه شده که به خانه نروند اما پتو و آب و غذایی به کسی داده نشده و فقط به تعداد معدودی چادر رسیده است. اهالی روستاهای فین می‌گویند بعد از زلزله اقدامات امدادی خیلی دیر شروع شد و به دلیل پراکندگی روستاها، امکانات به بسیاری نرسیده است. آنها در انتظار شب سردی دیگرند.

مهدی دوستی، استاندار هرمزگان گفته زلزله ۷۰۰ میلیارد تومان خسارت برجای گذاشته و سه هزار واحد مسکونی آسیب دیده است. به گفته او بعد از زلزله مکان‌هایی به ویژه در روستاهای آسیب‌دیده برای اسکان موقت و اضطراری مردم آماده شده اما پرس‌وجوهای «پیام‌ما» از مردم نشان می‌دهد از این مکان‌ها استقبالی نشده و بسیاری ترجیح داده‌اند که در حیاط‌های ترک‌خورده خانه‌شان بمانند. بر اساس آماری که استاندار اعلام کرده، 3000 تخته چادر برای اسکان اضطراری در مناطق زلزله‌زده استان هرمزگان توزیع شده است. با این همه اعتراضات مردم به نحوه توزیع چادر پایان نیافته است.
از خانه می‌ترسیم
همه از رفتن به خانه می‌ترسند. جعفر بانوج، از اهالی روستای مارُم می‌گوید اضطراب مردم چنان بالاست که حتی برای برداشتن لباس گرم، با ترس و لرز قدم در چهاردیواری خانه‌هایشان می‌گذارند. «گفته‌اند به خانه نروید. از وقتی زلزله آمده بیرون از خانه‌ایم و زمین مدام می‌لرزد. همه پر از اضطرابیم. خانه‌ها چندان تخریب نشده اما ترک‌خوردگی‌ها زیاد است. دیوارهای ما هم ترک خورده است. می‌ترسیم که پایمان را در خانه بگذاریم. بعد از زلزله، شب را در حیاط گذراندیم اما خیلی سرد بود.» چادر به آنها هم نرسیده. «شاید فقط 10 درصد مردم مارُم چادری گیرشان آمده باشد. تعداد اندکی آوردند و به همه نرسید. ما هیچ امکاناتی نداریم.» وقتی زلزله آمد جعفر بانوج روی زمین کشاورزی می‌کرد. او دید که کوه‌ها در خاک گم شده‌اند و همه زمین دیوانه‌وار می‌لرزد. «خیلی سخت بود. خیلی عجیب و ترسناک.» در روستای مارُم کسی از این زمین‌لرزه سخت آسیب جانی ندیده و مردم که شغلشان دامداری و کشاورزی است، دچار مشکل نشده‌اند. «ما دست کم در حیاط خانه‌ایم. خیلی‌ها دیوار حیاط‌شان هم ریخته و چادر ندارند. مهم‌ترین نیاز مردم الان چادر است. امشب (دوشنبه) هم شب سردیست و همه ما منتظریم. زمین هم مدام می‌لرزد. صبح و شب. با این همه ترس، ما هیچ امکاناتی نداریم.»
ما فقط چادر می‌خواهیم
«پیش پای شما یک زلزله دیگر آمد. این پس‌لرزه‌های وحشتناک جان ما را گرفته. از ترس همین پس‌لرزه‌ها کسی جرات رفتن به خانه ندارد.» حسین رحیمی‌نیا از اهالی رضوان، جایی نزدیک به کانون زلزله، می‌گوید فین از بندر خیلی سردتر است. در رضوان بیشتر خانه‌ها خشت و گلی‌اند اما خانه‌ای تخریب نشده. بسیاری از خانه‌ها ترک برداشته‌اند و دیوار حیاط‌ها ریخته. مسئولان توصیه کرده‌اند کسی به خانه برنگردد. «آقای رحیمی‌نیا، به شما چادر رسید؟» می‌گوید نه، مثل بسیاری دیگر. «دهیاری چندتایی چادر آورد و توزیع کرد. می‌گویند یک تریلی چادر آورده‌اند اما از بس جمعیت زیاد بود، به همه گفتند فقط اسمتان را بنویسید و بروید. گفتند خودشان می‌آورند.» خانواده رحیمی‌نیا، دیشب را در حیاط گذراندند. «ما سه خانواده‌ایم که دیشب فقط یک چادر مسافرتی کوچک داشتیم. بعضی‌مان توی ماشین نشستیم. (یکشنبه شب) هیچکس در رضوان نخوابید، از بس که زمین می‌لرزید.»
فیلم اعتراض اهالی رضوان به نبود چادر، دست به دست شده و چرخیده. رحیمی‌نیا می‌گوید چادر مهم‌ترین مشکل مردم زلزله‌زده است اما هیچ امکاناتی در اختیار آنها نگذاشته‌اند. «نانوایی‌ها از بعد زلزله تعطیل شد. تازه بعد از ظهر دوشنبه قرار است دوباره باز شود. به مردمی که نمی‌توانستند به خانه بروند هیچ غذایی ندادند. ما هم نمی‌خواهیم، خودمان از مغازه‌ها غذای کنسروی می‌خریم.» در رضوان آب سهمیه‌بندی است و اینطور که او می‌گوید هر چهار روزی دو تا سه ساعت وصل می‌شود.
رحیمی‌نیا اما مدام می‌گوید تنها چیزی که می‌خواهیم چادر است و «حتی مهم نیست که آب قطع است و جیره‌بندی».
نه غذا، نه پتو، نه چراغ، نه بخاری
اوضاع در بخش «فین» خوب نیست. خانه‌ها تخریب شده و مردم در سرما مانده‌اند. حسن بهروزخواه، بازنشسته وزارت کشور است. او از معدود افرادی است که بر اثر زلزله، منزل مسکونی‌اش با تخریب صد درصدی مواجه است. او در تشریح آنچه بر خود و خانواده‌اش گذشته، به «پیام‌ما» می‌گوید: «سقف قسمتی از خانه ما فرود آمد. دیوارهای بخش دیگر خانه هم آنقدر دچار ترک شده که دیگر قابل سکونت نیست. خلاصه اینکه خانه ما کلا خراب شده است. مانده‌ایم در حیاط.» خانواده بهروزخواه 6 نفراند. او و همسر و دختران و نوه‌هایش. «مسئولان از تهران و بندرعباس آمدند و خانه من و همسایگان را دیدند. یک چادر هم به ما داده‌اند که الان در آن زندگی می‌کنیم.» یکی از مسئولانی که به این منطقه سفر کرده، محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور است. او اما به «فین» که به گواه ناظران و نمایندگان مجلس بیشترین آسیب را متحمل شده، سفر نکرده. بهروزخواه می‌گوید: «یکشنبه شب آقای معاون رئیس جمهوری آمدند تا روستای گیشان. شب شده بود و دیگر سمت فین نیامدند. گفتند دوشنبه می‌آید ولی نیامد. احتمالا جلسه داشتند. از مسئولان دیگر آمدند. امیدواریم کمک‌مان کنند.»
خانواده بهروزخواه با وضعیت رسیدگی‌های صورت گرفته، خوش‌شانس است که چادر هم نصیب‌شان شده، او خود به این مساله معترف است: «اینجا مدام می‌لرزد. قبل از اینکه زنگ بزنید هم یک زلزله 5 ریشتری آمد. مردم ترسیده‌اند ولی رسیدگی نشده. چادر دادند اما فقط به بعضی‌ها. بیشتر مردم چادر هم گیرشان نیامده. امروز دیدم که حدود 400 نفر مقابل بخشداری جمع شده بودند تا شاید چادر گیرشان بیاید. جز همین چادرها، چیز دیگری هم به ما نداند. نه غذا، نه پتو، نه چراغ، نه تشک و نه بخاری. هوا اینجا سرد است. (یکشنبه شب) مردم برای اینکه از سرما فرار کنند، آتش روشن کرده بودند ولی هنوز هم رسیدگی نشده است.» ساکنان فین یا کشاورزند و دامدار، یا بازنشسته فرهنگی و از این دست. بهروزخواه معتقد است که به همین واسطه صدای اهالی به جایی نمی‌رسد: «بیشتر ساکنان فین خانواده‌های ضعیف هستند. خانه‌ها هم همه قدیمی است. ما جرات سوال پرسیدن هم نداریم. نمی‌توانیم هم بگوییم چرا به ما رسیدگی نمی‌کنید. اگر کمک‌مان کردند که می‌گوییم خدا پدرتان را بیامرزد ولی اگر کمکی نکردند هم که چیزی نمی‌توانیم بگوییم. نهایتا می‌گوییم دمتان گرم.»
نماینده بندرعباس: اعتراض مردم ناشی از کمبود است
احمد مرادی، نماینده بندرعباس، قشم، ابوموسی، حاجی‌آباد و بندرخمیر در یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «پیام ما» با بیان اینکه «بیشترین آسیب به منازل وارد شده است»، می‌گوید: «زلزله در شمال بندرعباس و در نزدیکی روستاها اتفاق افتاد. ساعت زلزله بعدازظهر بود و با توجه به اینکه مردم بیشتر بیرون از خانه بودند یا بیدار بودند، توانستند جان خود را حفظ کنند به همین واسطه بیشتر خسارات وارد شده، به منازل است و آسیب‌های جسمانی کمتر بوده است.» به گفته مرادی، بر اساس آخرین آمار، 70 نفر براثر زلزله مصدوم شده‌اند و از این تعداد، 22 نفر در بیمارستان‌ها تحت درمان قرار دارند. یک نفر هم بر اثر سقوط تیر برق جان خود را از دست داده است. «در نتیجه سقوط تیرهای برق، در بسیاری از مناطق برق قطع شده که تلاش‌ها برای وصل آن در جریان است. آسیب‌هایی هم به شبکه آبرسانی وارد شده که قطعی آب را به همراه داشته است. خطوط تلفن هم آسیب دیده‌ و تلفن در برخی مناطق قطع شده.» وضع اینترنت هم بدتر شده است. «اینترنت در حالت عادی هم در شهرستان‌های ما وضعیت خوبی ندارد. بعد از زلزله که وضعیت بدتر هم شده است.»
این نماینده مجلس درباره اعتراضات در بخش فین می‌گوید: «مردم بعد از زلزله به چادر احتیاج دارند. به ویژه در روستاها که هوا هم رفته رفته سردتر می‌شود. اعتراضات صورت گرفته نیز ناشی از کمبودهاست. همیشه در تمام حوادث نظیر سیل و زلزله مشکلات و سومدیریت‌ها در زمینه توزیع کمک‌ها خودنمایی می‌کند. اینبار هم همینطور است. متقاضیان چادر زیاد است و چادر کم. همه این مسائل باعث شده تا مردم با مشکلاتی مواجه شوند.» او درباره شیوه توزیع چادر میان مردم توضیح می‌دهد: «استانداری اصولا نقشی در این اقدام ندارد و فقط هماهنگی‌ها را انجام می‌دهد. هلال‌احمر متولی این کار است اما متاسفانه این نهاد چادرها را در اختیار مثلا بخشداری‌ها می‌گذارد. بخشداری‌ها با 2 نفر نیرو ولی توان توزیع مناسب چادرها را ندارند و همین مساله موجب نارضایتی مردم می‌شود.» به گفته مرادی قرار شده مدیرکل هلال‌احمر به مناطق و روستاها برود و با استفاده از ظرفیت بخشداری‌ها، شهرداری‌ها، شوراها و دهیاری‌ها و تشکیل شبکه‌ای، کمک‌رسانی را به مردم آغاز کند. او درباره آخرین وضعیت شهرها و روستاهای زلزله زده هم می‌گوید: «مردم با توجه به هشدارها، در پارک‌ها پناه گرفته‌اند ولی متاسفانه با مشکل روشنایی در پارک‌ها مواجه بودیم که قرار است از امشب (دوشنبه) برطرف شود. قرار شده از ظرفیت مدارس، سالن‌های ورزشی و حتی حیاط مجموعه‌های ورزشی هم استفاده شود.» او بزرگترین نگرانی نمایندگان مجلس را پرداخت نشدن مطالبات مردم می‌داند: «ما نگرانیم بعد از آرام‌تر شدن اوضاع، مردم فراموش شوند و حق و حقوق آنان و خسارت‌هایشان پرداخت نشود. نهادی هم به کمک ما نیاید تا به مردم زلزله‌زده رسیدگی کنیم.»