تبعات تخلیه سفرههای آب زیرزمینی
۶ آبان ۱۴۰۰، ۰:۰۰
ایران بین سالهای 1381 تا 1394 مناطق برداشت از آب زیرزمینی را تا دو برابر افزایش داده است. با این استدلال که در کشاورزی سرمایهگذاری کند. این اقدام باعث تخلیه سفرههای زیرزمینی شده است. با کاهش شدید سطح آب، شوری آب در سفرههای زیرزمینی به میزانی افزایش پیدا کرده است، که دیگر حتی قابل استفاده در بخش کشاورزی هم نیست.
همانطور که منافذ پر از آب در خاک تخلیه میشوند، وزن زمین، آنها را فشرده کرده و باعث میشود سفرههای زیرزمینی ظرفیت نگهداری آب خود را از دست داده و فرونشست زمین تشدید و تسریع شود. محدوده تهران، با بیش از 13 میلیون ساکن، بین سالهای 1382 تا 1396 حدود 4 متر در بیشینه مقدارها، و در جنوب دشت شهریار فرونشست داشته است.
مهاجرت اقلیمی، ماهیت اجتماعی ایران تغییر داده است. تمرکز صنایع آببر در استانهایی که منابع آبی کافی ندارند، نتیجه سیاستهای ضعیفی است که شروع برخی از آنها به برنامههای قبل از انقلاب برمیگردد.
طبق بیانیه زمین در کنفرانس جهانی 1992 ریو، کشورها باید از حداکثر 40 درصد منابع آب تجدیدپذیر خود استفاده کنند. اما در ایران سالهاست که بیش از 100 درصد از ظرفیت آب تجدیدپذیر استفاده شده است. به این ترتیب شرق و جنوب کشور کاملاً خالی از سکنه خواهد شد و حدود 50 میلیون نفر مجبور به مهاجرت خواهند شد. حدود نیمی از جمعیت روستایی استان سیستان و بلوچستان به دلیل خشکسالی ناگزیر به مهاجرت شده و این منطقه خالی از سکنه میشود.
پروژههای متعدد انتقال آب بین حوضهای، موجب رشد ناپایدار شده و تقاضا را بدون وجود آب کافی برای حمایت از آن، افزایش داد. اکنون در سالهای خشک، هیچ منطقهای آب کافی ندارد. بسیاری از مردم خوزستان – منطقه تامین کننده آب مرکز ایران- با خشک شدن مزارع، از بین رفتن تالابها و تلف شدن دامها از تشنگی، با مشکلات جدی در حوزه معیشت روبرو شدند. مردم در ایران مرکزی نیز محصولات خود را به دلیل خشکسالی با قطع آب ورودی از دست دادند.
پیشبینیها نشان میدهند چنانچه الگوی لانینا در طول زمستان برقرار شود، به این معنی است که ایران احتمالاً در سال آبی 1400-1401 از حد معمول خشکتر خواهد بود. الگوهای آب و هوای لانینا میتواند باعث خشکی بیشتر از سالهای متوسط در برخی مناطق شود. زمانی که لانینا به شکل شدید حاکم میشود، احتمال شرایط مرطوب کم و احتمال خشکسالی شدید پاییزی تشدید میشود و احتمالا در مناطق جنوب شرق و شمال غرب ایران، خطر خشکسالی زمستانی افزایش پیدا میکند.
از سال 1381 تا 1394 بیش از 74 میلیارد مترمکعب از سفرههای آب زیرزمینی در ایران برداشت شده است. مجموع مخازن سدهای کشور حدود 50 میلیارد متر مکعب ظرفیت دارد. در 14 سال یادشده 22 میلیارد مترمکعب بیشتر از ظرفیت مخازن تمام سدها از منابع زیرزمینی کشور استخراج شده است. با توجه به این آمارها میتوان گفت در ایران به ظرفیتهای اکولوژیکی سرزمین بیتوجه بودهایم و ادامه این روند باعث بروز پدیده بسیار نگران کننده فرونشست زمین در کشور شده است.
ظرفیت زیادی برای صرفهجویی در مصرف آب از طریق سامانههای آبیاری کارآمد و کشاورزی دقیق وجود دارد که میتواند کشاورزی را زنده نگه دارد. شهرها میتوانند با کاهش هدررفت آب در فضای باز، مثلا چمنهای زینتی، در مصرف آب صرفهجویی کنند. کمبود آب را نمیتوان تنها با افزایش عرضه آب کاهش داد. مدیریت تقاضای آب نیز مهم است. کاشت مجدد مناظر شهری با پوشش گیاهی بومی مقاوم به خشکی میتواند به حفظ آب کمک کند. در سمت عرضه، جوامع میتوانند منابع آب غیرسنتی، بازیافت و استفاده مجدد آب در تمام بخشهای اقتصاد، مسیریابی روانآب و سیلابها را برای تغذیه سفرههای آب زیرزمینی در نظر بگیرند. همچنین راهحلهای فنآوری در حال ظهوری وجود دارد که میتواند منابع آب را در برخی مناطق تقویت کند، از جمله کارخانههای نمکزدایی که آب دریا را به آب آشامیدنی تبدیل میکنند. البته این کارخانههای نمک زدایی خود موجب پیامدهای محیط زیستی مهمی میشوند.
اثر کاهش ذخایر آب زیرزمینی ایران در حال حاضر با اضافه برداشتهای شدید در حدود 77 درصد از مساحت ایران، افزایش شوری خاک در سراسر کشور و افزایش فراوانی و گستردگی فرونشست زمین آشکار شده است. در حالی که خشکسالیهای هواشناسی-هیدرولوژیکی به عنوان محرک عمل میکنند و میزان کاهش در ذخیره آبهای زیرزمینی در سطح کشور را تشدید میکنند، کاهش آبهای زیرزمینی در مقیاس حوضه در ایران عمدتاً ناشی از برداشتهای گسترده آب توسط انسان است.
برچسب ها:
مطالب مرتبط
فعالیت مراکز منتخب معاینه فنی شهر تهران در روزهای ۱۰ و ۱۲ فروردین
ابهامهای مرکز پژوهشهای مجلس دربارهٔ طرح دولت
کاشت «یک میلیارد نهال» با چقدر پول و آب؟
بیانیهٔ سازمانهای مردمنهاد استان مرکزی خطاب به مسئولان کشور:
استمرار مازوتسوزی «بحران مدیریت» است
محمد درویش در غرفه پیام ما در نمایشگاه مطبوعات مطرح کرد:
کنشگران سند امنیت غذایی را مطالبه کنند
مخابرات همچنان در حال ساخت دکل در مجاورت یک دبیرستان دخترانه در روستای «الواج» ارومیه است
اصرار بر تخلف محیطزیستی
ایران رتبه اول شدت مصرف انرژی در دنیا
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست:
عوارض آلایندگی به صندوق ملی محیطزیست واریز نمیشود
سهشنبههای اعتراضی دربارهٔ مازوتسوزی در اراک به هفتهٔ پنجم رسید
فریاد از بینفسی
پیشنهاد پیوست محیط زیست برای همهٔ طرحهای توسعه روی میز دولت است
تدوین لایحه «تغییر اقلیم»
مدیرکل حفاظت محیطزیست استان مرکزی؛
امکان فیلتراسیون نیست؛ نیروگاه شازند باید جابهجا شود
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید
- علائم دندان آسیاب درآوردن کودکان چیست؟ 5 علائم + راه تسکین
- اجاق گازهای ﺧﺎﻧﮕﯽ بدون ترموکوپل توقیف و جمعآوری میشود
- معرفی تورهای خارجی ارزان
- آلبوم جدید مُجال ظرفیت جدی و جدیدی از موسیقی را فریاد میزند!
- آیا مشاوره حقوقی تلفنی کاربردی است؟
- برونشیت کودکان چیست و چه علائمی دارد؟
- برگزیدگان اجلاس توسعه نرمافزار ایران (۲۰۲۴) معرفی شدند بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید