لزوم بررسی تاثیر تورهای گاوبانگی در حفاظت
۲۲ شهریور ۱۴۰۰، ۲۲:۱۲
در سالهای اخیر، با شروع فصل جفتگیری مرالها آگهیهای گوناگونی با محتوای «تور گاوبانگی» در فضای مجازی به چشم میخورد. گاوبانگی اصطلاحی است که برای فرایند جفتگیری مرال (گوزن قرمز) در شمال کشور به کار میرود. در ماههای شهریور و مهر مرالهای نر با سردادن صدایی منحصربهفرد در جنگل، سایر مرالهای نر را به مبارزه میطلبند و در هر محدوده گوزنی که بتواند دیگران را مغلوب کند، شانس جفتگیری با تعداد زیادی مرال ماده را دارد. شکارچیان غیرمجاز در این فصل از رفتار مبارزهطلبی و جفتیابی مرالها سوءاستفاده میکنند و با تقلید همین صدا سعی در جذب مرالهای نر به سوی خود میکنند تا به راحتی شکارشان کنند.
حساسیت این فصل برای پایداری جمعیت مرالها و آسیبپذیری مرالهای نر به قدری است که از سالها پیش، محیطبانان زیستگاههای جنگلی با برپایی چادر در مناطق حضور مرالها به حفاظت شبانهروزی و گشتزنیها و شبمانیهای طولانی میپردازند. اما باز هم هر سال تعدادی از شکارچیان غیرمجاز موفق به انجام شکار غیرمجاز مرال در این فصل میشوند.در یک دهه گذشته، موضوع حضور نیروهای داوطلب در فصل گاوبانگی در زیستگاهها بارها در محافل دوستداران حیاتوحش مطرح شده است که موافقان و مخالفان خود را دارد. حضور نیروهای بیشتر در عرصههای جنگلی زیستگاه مرال سطح پوشش این مناطق از جهت گشتزنی و رصد را بیشتر میکند و شانس متخلفان برای حضور مخفیانه در منطقه را کاهش میدهد. اما از سوی دیگر، احتمال وقوع درگیری و همچنین نبود اختیارات قانونی برای داوطلبان در متوقف ساختن متخلفان و موضوع آموزش داوطلبان از موارد مورد بحث در این موضوع بوده است.در اوایل دهه ۱۳۹۰ موسسه حیاتوحش میراث پارسیان برنامهای ویژه را در فصل گاوبانگی به اجرا گذاشت. آنها موفق شدند تا با برقراری ارتباط با چند نفر از شکارچیان باسابقه در حاشیه پارک ملی گلستان، آنها را متقاعد کنند که در فصل گاوبانگی به جای شکار، به فعالیت راهنمای گردشگری بپردازند. از سوی دیگر آنها تورهای بسیار محدود و با تعداد نفرات کم را به منطقه دعوت کردند و از همان شکارچیان خواستند تا درآمدی که از فروش گوشت شکار دارند را از این طریق تامین کنند. به گواه گزارش مدیران وقت استان گلستان، نتیجه این تجربه بسیار مناسب بود چرا که شکار مرال در آن فصل بسیار کم گزارش شد. این برنامه بر پایه به کارگیری افرادی که به صورت بالقوه احتمال ارتکاب تخلف را داشتند استوار بود و سعی داشت برای آنها اولا درآمد جایگزینی را تامین کند و ثانیا زمان موثر آنان برای انجام تخلف را با فعالیتی زیرنظر محیطبانان منطقه پر کنند. حضور گردشگر آن هم به صورت محدود تنها با هدف تامین مالی انجام شده بود. با این حال پرواضح است که اولا اجرای چنین برنامهای نیازمند بررسی و حضور مستمر گروه اجرایی برای چند سال و آشنایی با جامعه محلی و جلب اعتماد شکارچیان محلی است و در ثانی امکان تعمیم آن به تمام زیستگاههای مرال نیست. پس از این برنامه، حضور داوطلبان آموزشدیده و باتجربه در کنار محیطبانان توسط چند گروه تخصصی محدود در دستور کار قرار گرفت. اما رفتهرفته حضور گروههای مختلف فعال در حوزه گردشگری هر سال بیشتر از سال قبل مشاهده شد. طی بررسی برنامه بسیاری از این گروهها، در مییابیم آنچه تحت عنوان کمک به حفاظت مرالها در این فصل و با تیتر «تور گاوبانگی» در جریان است، چیزی فراتر از یک طبیعتگردی و شبمانی در جنگل نیست! برخی از گروهها در پاسخ به انتقاد از برگزاری این تورها و پرسش درباره آنکه چنین فعالیتی چه کمکی به حفاظت مرالها میکند موارد مختلفی را مطرح میکنند. از جمله آنکه عواید مالی صرف پاسگاههای محیطبانی میشود یا آنکه حضور گردشگر، محل را برای متخلفان ناامن خواهد کرد. هرچند گزارههای مطرح شده تا حدی قابل قبول هستند اما نیاز به مطالعه تاثیر تورهای گاوبانگی بر حفاظت مرالها در فصل جفتگیری به شدت احساس میشود. حضور گردشگران و افراد آموزشندیده و غیرمتخصصان میتواند زمینههای زیادی را برای از بین رفتن تمرکز محیطبانان ایجاد کند. از محل و کیفیت اسکان و تغذیه و عبور و مرور گردشگران گرفته تا سوانح احتمالی برای آنان، تماما مواردی هستند که بخشی از انرژی محیطبانان را به خود اختصاص میدهند. حال اگر حضور گردشگران، تاثیر معناداری بر میزان تخلفات در فصل گاوبانگی دارد، چنین صرف انرژی قابل قبول و مطلوب است اما اگر تاثیر آن چشمگیر نیست، عملا این فعالیت به چیزی خلاف هدف اعلام شده برای آن تبدیل خواهد شد. پاسخ به این سوال تنها و تنها در گرو انجام مطالعه و بررسی شواهد و نتایج سالهای گذشته از برگزاری تورهای گاوبانگی است.هنوز دستورالعملها مدون و ابلاغ نشدهاند، هرچند که تجربه سالهای گذشته در ایجاد محدودیت برای تورهای گاوبانگی نشان میدهد که با هر ابلاغ، مقاومت و جنجال زیادی از سوی برخی فعالان گردشگری و محیط زیست به وجود میآید. شاید مدیریت حسابشدهتر طبیعتگردی در زیستگاههای جنگلی و تسهیل حضور مدیریتشده گردشگران در فصول دیگر سال راهحلی برای پاسخگویی به اشتیاق علاقهمندان باشد. در هر صورت، آنچه مسلم به نظر میرسد آن است که تعداد زیاد تبلیغات برای تورهای گاوبانگی و توان محدود سازمان حفاظت محیط زیست برای مدیریت عرصهها در این فصل، در کنار نبود دستورالعملهای اجرایی مدون نوعی آشفتگی را در این فصل در زیستگاههای مرال نشان میدهد؛ موضوعی که میتواند ظرفیت بالایی برای آسیب در زیستگاه را داشته باشد.
برچسب ها:
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
پروژهٔ انتقال آب، یک محوطهٔ تاریخی را تهدید میکند
توقف موقت انتقال آب خلیجفارس در «ارسنجان»
سرپرست پایگاه ملی محوطههای تاریخی جیرفت خبر داد
پایان فصل دوم کاوش باستانشناسی در «تُم گاوان» جیرفت
گفتوگو با رئیس هیئتمدیرهٔ انجمن علمی باستانشناسی ایران
ایست قلبی کاوشهای باستانشناسی
باستانشناسان ایرانی هشدار دادند
افزایش موج تخریب آثار تاریخی خلیج فارس
در آستانهٔ نوروز به محورهای گردشگری کمتر شناختهشده سر زدهایم
سفر در مسیرهای ناشناخته
بهبهانهٔ دیده شدن کرکس ریشدار در بلندیهای البرز کوه
پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»
فعالان اجتماعی از معدنکاوی در سنگنگارههای «دره دیزدر» مشهد و چینخوردگیهای خاص شاهرود نگرانند
تیشهٔ معدنکاوی بر کوههای باستانی
عملیات یکماههٔ احداث جادهٔ ترانزیتی یک شهرک صنعتی حریم منظر محوطهٔ باستانی «ویگل» را زیر و رو میکند
جادهکشی علیه میراث فرهنگی
مردی که سرنوشتش الواح شد
رئیس پژوهشگاه میراثفرهنگی کشور مطرح وعده داد:
گردهمایی سالانه باستانشناسان ایران در جیرفت
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید