سایت خبری پیام ما آنلاین | ثبت‌های جهانی؛ محور صلح ملت‌ها

کارشناسان و مدیران فرهنگی موضوع ثبت هورامان در یونسکو را بررسی کردند

ثبت‌های جهانی؛ محور صلح ملت‌ها

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران: انتظار داریم که ثبت جهانی هورامان سبب آشنایی بیشتر مردم ایران با این طبیعت و نگهداری از آن شود





ثبت‌های جهانی؛ محور صلح ملت‌ها

۸ مرداد ۱۴۰۰، ۲۱:۲۴

کارشناسان و مدیران فرهنگی در نت‌گپ یونسکویی با موضوع ثبت جهانی هورامان بر اهمیت ثبت‌های جهانی به‌عنوان محوری برای گفت‌وگو، دوستی و صلح میان ملت‌ها تاکید کردند. آنها در شامگاه پنج‌شنبه، چند روزی پس از ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان و راه‌آهن سراسری ایران در فهرست میراث جهانی، در سخنانشان آثار این ثبت‌ها را تشریح کردند.

پرونده «منظر فرهنگی هورامان/ اورامانات» در چهل‌وچهارمین نشست اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو (سه‌شنبه پنجم مرداد ۱۴۰۰ برابر با ۲۷ جولای ۲۰۲۱) در شهر فوجوی چین، مورد بررسی قرار گرفت و با تصویب اعضای کمیته، به‌عنوان بیست‌و‌ششمین میراث ملموس کشورمان در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. درنت‌گپ یونسکویی شامگاه ۷ مرداد ۱۴۰۰ که با اجرای احمد محیط طباطبایی پژوهشگر میراث فرهنگی و رئیس باشگاه نوروز در صفحه اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو- ایران برگزار شد، حجت‌الله ایوبی، دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، با تبریک ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان گفت: «در کشور عزیزمان ایران، میراث ملموس و ناملموس بسیاری برای ثبت داریم و ما در ثبت مکان‌ها و فضاها، سیاستی هوشمندانه در پیش گرفته‌ایم که بر مبنای آن صرفا به‌جای ثبت یک بنا و یک نقطه مشخص، مناطق و فضاهای گسترده‌تری را ثبت می‌کنیم؛ مثلا ثبت جهانی راه‌آهن سراسری به‌عنوان بیست‌وپنجمین میراث ملموس یعنی ثبت حدود ۱۴۰۰ کیلومتر منظر فرهنگی و نخستین میراث صنعتی کشورمان و منظر فرهنگی هورامان (اورامانات) در استان‌های کرمانشاه و کردستان با حدود ۴۰۹ هزار هکتار عرصه و حریم که ۱۰۶ هزار هکتار آن مربوط به عرصه و ۳۰۳ هزار هکتار نیز جزو حریم است، باعث ثبت هزاران کیلومتر از این سرزمین شدند و بدین ترتیب مجموعه‌ای عظیم را ثبت جهانی کردیم.»
ثبت‌های جهانی عاملی مؤثر در پاسداشت میراث‌ جهانی
دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران با اشاره به اینکه کارشناسان می‌توانند روزها و ماه‌ها درباره اورامانات صحبت کنند، گفت: «یکی از وظایف و رسالت‌های یونسکو و به تبع آن کمیسیون‌های ملی یونسکو، رونمایی از این گنجینه‌های بشری به‌واسطه ثبت آن‌ها و بیداری و آگاهی هر چه بیشتر افکار عمومی در نگهداری و پاسداشت از این مواریث و جلوگیری از تخریب آن‌هاست. به‌عنوان مثال پس از ثبت جنگل‌های هیرکانی در سال ۲۰۱۹، خود بومیان آن منطقه و دیگر مردم، کوچک‌ترین دست‌درازی و آسیب به این منطقه را بلافاصله گزارش می‌کردند و مانع از انجام آن‌ها می‌شدند. خوب است بدانید ما نخستین کشوری هستیم که هم در ثبت جنگل‌های هیرکانی و اورامانات از هنرمندان هم کمک گرفته‌ایم. این مورد یکی از امتیازات در ثبت‌های جهانی است؛ ارزیابان اگر تصور کنند افکار عمومی نسبت به مسأله بی‌اعتناست، ثبت آن منطقه به عقب می‌افتد.»
ایوبی ادامه داد: «حدود ۷۰۰ روستا در منطقه هورامان قرار دارند که امروز با ثبت جهانی این منظر فرهنگی، دیگر صرفا روستا نیستند و جهانیان هر آنچه مربوط به آیین و رسوم، فرهنگ، سبک زندگی و حتی معماری ابنیه آن‌هاست، می‌بینند و آن را یک آیینه تمام‌نما از فرهنگ یک کشور و یک ملت می‌دانند. بنابراین آگاهی‌بخشی هر چه بیشتر درباره این گنجینه‌ها به حفظ آن‌ها کمک شایانی می‌کند.»
او تأکید کرد: «ما انتظار داریم که ثبت جهانی هورامان سبب آشنایی بیشتر همه مردم ایران با این طبیعت بکر و بازدید هر چه بیشتر از این منطقه و منجر به همتی جمعی در پاسداشت و نگهداری از آن شود.»
او با توجه به این‌که سهمیه کشورها در ثبت‌های جهانی فارغ از تاریخ کشورها به‌طور مشخص به یک اندازه و محدود است، گفت: «امروز رئیس‌جمهور عراق این ثبت را به ایران تبریک گفت؛ چون علاوه بر این‌که چندین شهرستان و دو استان ایران در محور اورامانات قرار دارند، کردستان عراق هم در همین محور قرار دارد و خوشبختانه این امکان وجود دارد که در دوره بعدی به پرونده کردستان عراق کمک کنیم تا به این پرونده ثبت جهانی ملحق شود.
چرا که این موضوعات باعث می‌شوند تا مردم دنیا با جاذبه‌های گردشگری یکدیگر بیشتر آشنا شوند و محوری فرهنگی برای گفت‌و‌گو، دوستی و صلح میان ملت‌ها ایجاد شود.»
ارزش‌های پایدار عاملی مهم در ثبت جهانی هورامان
در ادامه ابراهیم زارعی، عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی روی خط این نشست مجازی آمد و گفت: «هورامانات در خط زلزله قرار گرفته است ولی مردم بر حسب تجربه‌ای که از پیش‌تر داشته‌اند آثار معماری خود را به‌گونه‌ای ساخته‌اند که برابر زلزله مقاوم باشند و این موارد جایگاه درست این منطقه در حوزه معماری را نشان می‌دهد. علاوه بر معماری و باغ‌های اورامانات، باید از طبیعت، رودخانه، موسیقی و آداب و رسوم آن هم حفاظت و حمایت شود.»
او ادامه داد: «ما وظیفه داریم مردم را به تعامل و همکاری دلسوزانه با هم فرا بخوانیم. البته وظیفه حکومت نیز همین است که در این زمینه فعال باشد. سازمان‌های مردم‌نهاد هم باید وارد کار شوند؛ یعنی همانطور که به ثبت جهانی هورامان کمک کردند، باید در زمینه آموزش نگهداری و حفظ آن هم فعال باشند و این آموزش مستمر و مداوم باشد. در واقع باید با مردم ارتباط مستقیم برقرار کرد تا بتوان ثروت‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی را حفظ کرد.»
این عضو هیأت علمی گروه باستان‌شناسی دانشگاه بوعلی افزود: «با ثبت جهانی هورامان وظیفه مردم و مسئولان دوچندان شده است. باید در امور مختلف به‌ویژه جاده‌کشی و… مراقبت باشیم به این منطقه آسیبی وارد نشود. نسل جدید باید از نسل گذشته یاد بگیرد و ببیند آ‌‌‌ن‌ها چه کرده‌اند که امروز این منطقه مورد توجه جهانیان قرار گرفته است. حفظ مناظر طبیعی، معماری، صنایع دستی و آداب و آیین‌های منحصر به‌فردی چون «عروسی پیرشالیار» و «پالنگان» ، صنایع دستی و… بسیار مهم، لازم و ضروری است. چون آن‌چه باعث ثبت جهانی اورامانات شده همین ارزش‌های پایدار بوده‌است.»
موسیقی و معماری هورامان محل تلاقی مردم با یکدیگر
احمد محیط طباطبایی هم تأکید کرد: «موسیقی، معماری و شرایط جغرافیایی این منطقه به‌گونه‌ای مهم است که مثل یک محل تلاقی باعث ارتباط مردم این سوی زاگرس با مردم آن سوی زاگرس شده است.»
سپس زارعی گفت: «موسیقی و ادبیات به‌عنوان میراث معنوی این منطقه شناخته می‌شوند و اهمیت بسیاری دارند. این فرهنگ طی هزاران سال نگه‌داری شده است به‌طوری که در این خطه بزرگانی در حوزه موسیقی، ادب و عرفان بودند که مسائل مهم و کلیدی را آموزش داده‌اند.»
مشارکت بالای جامعه محلی در ثبت جهانی اورامانات
پویا طالب‌نیا، مدیر پایگاه منظر فرهنگی هورامان هم در ادامه این نشست گفت: «منطقه اورامانات با معیار سوم و پنجم به ثبت جهانی رسید که معیار پنجم ناظر بر تعامل انسان با طبیعت است. برای مثال در این منطقه مردم به‌خوبی مصرف آب را مدیریت می‌کنند و این بخشی از میراث ملموس و ناملموس را در بردارد.
ما در اورامانات پدیده خلق زمین را داریم. وقتی در فلات ایران کمبود آب پیش آمد ایرانیان قنات را ایجاد کردند، در نمونه دوم هم در اورامان زمین را خلق کردند یعنی از کم‌ترین زمین بیشترین بهره را بردند.»
او افزود: «در روستایی در منطقه هورامان جشنی به نام جشن «باران‌خواهی» وجود دارد که ریشه آن به مراسم «میتراییسم» بازمی‌گردد.
همچنین یکی از منحصربه‌فردترین زندگی‌های کوچ‌نشینی را می‌توان در همین منطقه دید؛ خلاف جاهای دیگر محوریت کوچ‌نشینی در این منطقه «انسان» است چون اهالی هورامان از دیرباز خوش‌نشین بوده‌اند. هورامان نقطه تلاقی مهمی است که می‌تواند فرهنگ‌های مختلف را به‌هم پیوند دهد؛ به‌طوری‌که حتی تعاملات بین فرهنگی ایجاد کرده است.»
طالب‌نیا افزود: «در این منطقه یکی از مظاهر فرهنگی صنایع دستی است که اتفاقا متفاوت از جاهای دیگر است. مثلا صنعت‌کاران در این حوزه به تجملات نمی‌اندیشند و تمام محصولات آن‌ها کاربردی است. یا در نمونه‌ای دیگر خلاف جاهای دیگر خبری از خانه‌های عیانی نیست، خانه‌ها ساده‌اند چون برای مردم آن منطقه طبیعت ملاک زندگی بوده‌ و هست. هورامان جغرافیایی بزرگ را شامل می‌شود که میان مردم‌اش تعامل سازنده و پایداری وجود دارد.»
او با اشاره به اینکه در ثبت جهانی این منطقه یکی از ویژگی‌ها مشارکت بالای جامعه محلی بود، مطرح کرد: «به‌طور اساسی در ثبت‌های جهانی، طرح‌های مشارکتی به‌دلیل دخیل بودن مردم ماندگارترند. به‌یاد دارم زمانی که حجت حسام مهدی، ارزیاب مصری پرونده اورامانات از سوی سازمان ایکوموس (نهاد مشورتی یونسکو درباره نگهداری و پاسداری از میراث فرهنگی) برای بررسی این پرونده به اورامانات آمد، مردم روستا شروع به آب‌وجاروی روستا کردند و می‌شد شور و نشاط و ذوق و شوق و اراده جمعی را در آن‌ها دید.»
مدیر پایگاه منظر فرهنگی هورامان با تأکید بر این موضوع که باید در حوزه آموزش و نگهداری این میراث، ضوابط و دستورالعمل‌های مختلفی را در نظر گرفت، توضیح داد: «در حوزه ساخت‌وساز باید با نهادها و سازمان‌های مختلفی مانند بنیاد مسکن، وزارت راه و شهرسازی و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی همکاری داشته باشیم و در زمینه گردشگری هم باید نظام‌نامه گردشگری محکم و سختگیرانه‌ای داشته باشیم تا از این منطقه به‌درستی محافظت شود.»
هورامان به‌مثابه مهم‌ترین تاریخ میراث معنوی
به گزارش روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو- ایران، در پایان رئیس باشگاه نوروز عنوان کرد: «وقتی ارزیاب یونسکو به ایران آمد با کمک هنرمندان عکس‌هایی از منطقه اورامان تهیه و نمایشگاه زیبایی با۷۰ عکس منتخب از ۳۵ عکاس ایرانی به‌ویژه عکاسان استان‌های کرمانشاه و کردستان در خانه هنرمندان برگزار شد؛ به‌طوری که بازرس یونسکو گفت: “اگر منطقه اورامان را ندیده بودم حتما می‌گفتم این عکس‌ها فتوشاپ هستند، اما حالا که این منطقه را از نزدیک دیده‌ام، می‌گویم که هورامان از این عکس‌ها هم زیباتر است.”»
محیط طباطبایی گفت: «هورامان؛ سرزمین خورشید یکی از مهم‌ترین میراث تاریخ معنوی ماست چون می‌توانیم رابطه سازنده انسان و طبیعت را در آن ببینیم.»

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

تکرار ناترازی برق در سالی که گذشت

سیاست‌های وزارت نیرو در صنعت برق کارساز نبود

تکرار ناترازی برق در سالی که گذشت

حبس حقابهٔ ایران در «کمال‌خان»

بر اثر بارش‌های اخیر رودخانهٔ هیرمند سیلابی شد

حبس حقابهٔ ایران در «کمال‌خان»

لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران

در همایش ملی پژوهش‌های اجتماعی فرهنگی در جامعهٔ ایران مطرح شد

لزوم بازاندیشی در علوم اجتماعی ایران

برداشت آب از جیب نسلِ فردا

در مناظرهٔ میان موافقان و مخالفان انتقال آب مطرح شد

برداشت آب از جیب نسلِ فردا

تشکیل ۳ کارگروه مشترک با ارمنستان برای آلودگی رود ارس

رئیس سازمان محیط زیست خبر داد:

تشکیل ۳ کارگروه مشترک با ارمنستان برای آلودگی رود ارس

مهاجرت ۸۰۰ هزار نفر به استان‌های شمالی در پی تغییرات اقلیم

مهاجرت ۸۰۰ هزار نفر به استان‌های شمالی در پی تغییرات اقلیم

بی‌آب ماندن ۲۵ هزار کشاورز شمال‌شرق

اترک، یکی از پرآب‌ترین رودخانه‌های کشور سرانجام خشک شد

بی‌آب ماندن ۲۵ هزار کشاورز شمال‌شرق

پایان انحصار صادرات برق

معاون وزیر نیرو اعلام کرده است که شیوه‌نامهٔ صادرات برق تجدیدپذیر به‌زودی ابلاغ می‌شود

پایان انحصار صادرات برق

«چهل‌بازه» را نجات دهید

تقاضای تشکل‌های محیط‌زیستی از کمیسیون اصل ۹۰ مجلس برای جلوگیری از واگذاری مالکیت رودخانۀ «چهل‌بازه» مشهد

«چهل‌بازه» را نجات دهید

کسی ابرها را ندزدید

بارش برف و باران در ۱۹ استان کشور

کسی ابرها را ندزدید

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *