سایت خبری پیام ما آنلاین | امکان بهره‌برداری از بناهای تاریخی میسرشد

اقدام تازه پارلمان شهری تهران برای جلوگیری از تخریب بافت تاریخی

امکان بهره‌برداری از بناهای تاریخی میسرشد

محمدسالاری،رئیس کمیسیون معماری وشهرسازی شوراشهرتهران:نوع بهره‌برداری مشروط به این است که مالک بنای تاریخی بهره‌برداری که مامجازمی‌دانیم رارعایت کندحجت نظری،سخنگوی کمیسیون فرهنگی واجتماعی شوراشهرتهران:بنای هیچ گونه فعالیت تجاری واقتصادی دراین املاک نبوده





امکان بهره‌برداری از بناهای تاریخی میسرشد

۳ مرداد ۱۴۰۰، ۲۱:۳۴

خانه زند نوابی در خیابان فلسطین چندی پیش با وجود ثبتی بودن بنا در تهران تخریب شد. مساله‌ای که رخداد آن دست کم در تهران اتفاق تازه‌ای نیست. کارشناسان می‌گویند اگر سازوکاری فراهم شده بود تا مالکان خانه‌های تاریخی ثبتی یا غیرثبتی در تهران می‌توانستند از بناهایشان بهره‌برداری فرهنگی کنند و به این واسطه به درآمد برسند، احتمالا ساختمان‌های تاریخی بیشتری در تهران حفظ شده بودند. شهرداری تهران چندی پیش لایحه‌ای به شورای شهر آورد که کلیت آن صدور مجوز و پروانه مرمت برای بناهای تاریخی بود. رایزنی پارلمان شهری و شهرداری تهران در نهایت منجر به تغییر لایحه از مفهوم جزیی به مفهومی کلی و عمومی‌تر شد، اینکه فارغ از مساله مرمت، امکان بهره‌برداری نیز در بنا دیده شود. ارائه لایحه زمان‌بر شد، در همین اثنا پارلمان شهری دست‌کار به تدوین طرح دیگری شد. طرح : «فرایند اعطا تسهیلات، فعالیت و بهره برداری از اماکن تاریخی ثبت شده و واجد ارزش ثبت نشده شهر تهران» و لایحه: «فرآیند صدور پروانه مرمت و بهره‌برداری» در نهایت در یک زمان اعلام وصل شدند و دیروز هردویشان تصویب شدند.

یک فوریت لایحه فرآیند صدور پروانه مرمت و بهره‌برداری چندی پیش در شورای شهر تهران به تصویب رسیده بود. موضوع از این نظر اهمیت داشت که اعضای شورا معتقد بودند که مردم همواره برای مقاوم‌سازی بنا باید به سمت تخریب آن می‌رفتند. مساله‌ای که محمد سالاری، رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی هم در ابتدای جلسه دیروز و هنگام قرائت گزارش مشترک کمیسیون معماری و شهرسازی و اجتماعی و فرهنگی به آن اشاره کرده بود. او گفت: ما در خصوص ساختمان‌هایی که می خواستند فقط مقاوم‌سازی کنند مشکل داشتیم. معاونت شهرسازی در هماهنگی با مرکز تحقیقات مسکن و راه و شهرسازی فرایند پروانه مقاوم سازی را ابلاغ کردند. تا همه مردم مجبور نباشند اگر با مقاوم‌سازی مشکل بنا حل شود بروند دنبال تخریب. مهمتر از این بحث بناهای تاریخی بود که اینها در اصل در فرایند صدور پروانه، پروانه مرمت بناهای تاریخی وجود نداشت البته مکانیسم توافقی با میراث داشتند که تثبیت شده نبود.
او درباره ضرورت این طرح و لایحه گفت: به موجب این لایحه شهرداری مکلف شده به منظور حفظ، احیا و بازگرداندن حیات شهری به بافت‌های تاریخی و ارزشمند تهران و دستیابی به اهداف توسعه پایدار و ارتقا کیفیت زندگی و تشویق و توسعه صنعت گردشگری و استفاده بهینه از این پتانسیل از طریق ساماندهی و حفاظت فعال از بافت‌های تاریخی و ارزشمند و با رعایت مفاد این مصوبه نسبت به صدور پروانه مرمت و بهره‌برداری بناهای تاریخی و ارزشمند بپردازد.
«بهره‌برداری» اما موضوع دیگری است که در این مصوبه به آن اشاره شده است، بسیاری پیش از تصویب آن نگران بودند که آیا بازهم شهرداری برای کسب درآمد خود راضی به ایجاد فضاهای غیرمتعارف در بناهای تاریخی می‌شود؟ آیا پای مراکز تجاری و تفریحی در بناهای تاریخی باز می‌شود؟ سالاری در ادامه و در توضیح مفهوم بهره‌برداری در مصوبه شورای شهر تاکید کرد: نوع بهره‌برداری مشروط به این است که مالک بنای تاریخی بهره‌برداری که ما مجاز می‌دانیم را رعایت کند و در هر مقطع زمانی که بهره‌برداری مورد تایید شهرداری رعایت نشود پروانه شهرداری نیز باطل می‌شود. می‌دانید پروانه‌های دیگر شهرداری زمان‌دار نیست، ولی این پروانه زمان‌دار است چرا که شهرداری عوارض نمی‌گیرد برای رونق بخشی به حفظ بناهای تاریخی و لذا زمان پروانه 5 ساله است و این پروانه یک پروانه مشروط است.
در بخش اول مصوبه دیروز شورای شهر تهران، مفاهیم کلیدی چون مرمت و بهره‌برداری و پروانه نوسازی توضیح داده شده است. در ماده 2 آن به تشکیل کمیته‌ای اشاره شده که یک نماینده از معاونت فرهنگی و اجتماعی منطقه، معاون شهرسازی منطقه، مدیربافت‌های تاریخی معاونت شهرسازی به عنوان دبیر و نماینده وزارت میراث فرهنگی و نیز یک نفر کارشناس حوزه شهرسازی است. در ماده 3 این لایحه نیز حدود اختیارات این کمیته مشخص شده است. احیای بنا، تعیین تغییر کاربرد، پیش‌نویس پروانه، تهیه پیوست‌های مورد نیاز و … از دیگر حدود اختیارات این کمیته است.
طرح و لایحه‌ای با مفاهیم یکسان
هرچند که دیروز شورای شهر تهران با طرح «فرایند اعطا تسهیلات، فعالیت و بهره برداری از اماکن تاریخی ثبت شده و واجد ارزش ثبت نشده شهر تهران» و لایحه شهرداری موافقت کرد اما آنطور که از انتقادات در فضای مجازی روشن است، تهرانی‌ها درباره جزییات این طرح که به نظر مبنای کار شورای شهر تهران قرار گرفت و لایحه پیشنهادی شهرداری نیز در بخش‌های از آن آورده شده، ابهاماتی دارند. حجت نظری، عضو و سخنگوی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران که خود پیشنهاد دهنده طرح است، در گفت‌وگو با روزنامه «پیام‌ما» درباره جزئیات و هدف طرح و ابهامات به وجود آمده می‌گوید: تلاش ما این بود که بتوانیم این امکان را فراهم کنیم تا شهروندان از سرمایه‌شان به صورت بهینه استفاده کنند و این مشوقی باشد برای شهروندان تا املاک واجد ارزش شهر را حفظ کنند. او ادامه داد: بسیاری مواقع شاهد این هستیم که املاک ثبت شده به راحتی با شکایت مالکان به دیوان عدالت اداری از ثبت خارج می‌شوند وقتی بنا از ثبت خارج می‌شود، مالک درخواست جواز تخریب و نوسازی می‌کند. معمولا هم شهرداری به واسطه تکلیفی که دیوان عدالت ایجاد می‌کند،‌ مکلف است که جواز را صادر کند، مورد اخیر هم ملک خانه زند نوابی در میدان فلسطین بود که دیوان عدالت رای به ابطال سند ثبتی داد و شهرداری مکلف شد جواز را صادر کند و اکنون هم آن‌ها در حال ساخت و سازند.
نظری می‌گوید به این دلیل که این اتفاقات تکرار نشود، مدیریت شهری باید برای خانه‌های تاریخی سازوکاری داشته باشد: این سازوکار اعم از جواز برای مرمت بناها و آثار است یعنی مرمت را شامل می‌شود تا امکان بهره‌برداری و مجوز برای تغییر کاربرد، -این البته با تغییر کاربری متفاوت است- اینکه شهرداری اکنون این امکان را دارد که بتواند جواز صادر کند، اتفاق بدیعی است که هم به اقتصاد فرهنگ و هم به حفظ هویت فرهنگی تهران کمک می‌کند و هم امکان را فراهم می‌کند تا سازوکاری قانونی برای شهروندان وجود داشته باشد تا شاهد این تبعیض نباشیم که فردی که دسترسی‌هایی به شهرداری دارد، بتواند از ملکش استفاده غیرمسکونی در واحد مسکونی داشته باشد و کسی که این دسترسی را ندارد، نتواند.
سخنگوی کمیسیون اجتماعی و فرهنگی شورای شهر تهران درباره این تغییر کاربرد تاکید کرد: تقریبا تمام املاکی که محل بحث ما هستند، کاربری مسکونی دارند، اگر کسی بخواهد کاربری را تغییر دهد طبیعتا باید از فرآیند کمیسیون ماده 5 اقدام کند و بدوا باید دید که اگر در پهنه‌ای در طرح تفصیلی قرار گرفته که این امکان برایش فراهم شود یا خیر، اگر طرح تفصیلی اجازه تغییر کاربری را ندهد بازهم قانون‌گذار شرایطی را پیش‌بینی کرده که امکان تغییر کاربری وجود دارد، در آن جا اتفاقی که می‌افتد این است که این تغییر کاربری با پرداخت عوارضی انجام می‌شود و به صورت دائم است اما تغییر کاربردی که اکنون مد‌نظر ماست، اولا برای این بهره‌برداری هیچ هزینه ای پرداخت نمی‌شود و عوارضی وجود ندارد و املاک از پرداخت هزینه معافند. ثانیا مدتش محدود است اما در تغییر کاربری مدت‌دار نیست و کاربری برای همیشه تغییر می‌کند تا خود مالک بخواهد کاربری را تغییر دهد آن هم اگر قانون به او اجازه دهد.
او ادامه داد: تلاش ما در این مصوبه این بود که با بافت و هویت فرهنگی تاریخی بناها پایبند و وفادار باشیم، لذا اقدامات و فعالیت‌هایی که امکان بروز در این اماکن دارند را پیش بینی کردیم، اینگونه اقدامات اقتصادی با بافت فرهنگی انجام می‌شوند و شامل کافه‌ها، گالری‌ها، بوتیک‌هتل‌ها، محل تولید و فروش صنایع دستی و امثال این‌ها را شامل می‌شود و به هیچ وجه بنای هرگونه فعالیت تجاری و اقتصادی در این املاک نبوده و نیست.
نظری با اشاره به خمودگی مناطق دارای بافت تاریخی در تهران تاکید کرد: این طرح کمک می‌کند که اولا ما بتوانیم بافت تاریخی شهر تهران را حفظ کنیم و این مشوق و امکان درآمدزایی برای مالکان وجود خواهد داشت، همچنین فکر می‌کنیم با تخفیف عوارض و رسمیت بخشیدن به اینکه این کار را انجام دهند مانع از تخریب و نوسازی املاک شویم و ثانیا بافت تاریخی شهر تهران که عمدتا در 4 منطقه شهرداری یعنی مناطق 6 و 7 و 11 و 12 محدود می‌شود را فعال‌تر و پویاتر کنیم، زیرا قالب جنوبی مناطق 6 و 7 و عمده مناطق 11 و 12 محدوده اداری و تجاری شهر تهرانند و خیلی وقت‌ها در پایان روز به یک خمودی تبدیل می‌شود.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *