|پیام ما| بهشت زهرا، قطعه نام‌آوران؛ خبرنگارانی که برای نوشتن از دریاچه ارومیه راهی پیرانشهر شده بودند، سفر را نیمه‌تمام گذاشته و صبح دیروز اینجا گرد هم آمدند؛ دو نفر در خفته تابوت و باقی پوشیده در لباس‌های سیاه. پیکرهای مهشاد کریمی و ریحانه یاسینی، خبرنگاران ایسنا و ایرنا بر دوش محیط‌بانان تشییع شد و وداع با حضور گروه بزرگی از روزنامه‌نگاران، فعالان محیط زیست، مسئولان محیط زیستی به انجام رسید. خبرنگاران و بازماندگان حاضر در این مراسم که به عزای دوستان خود نسته‌اند، خواستار رسیدگی قضایی به این حادثه شده‌اند.

25 خبرنگار محیط زیست به دعوت ستاد احیای دریاچه ارومیه، صبح چهارشنبه به آذربایجان غربی رفته بودند اما اتوبوس آنان در ۱۵ کیلومتری پیرانشهر دچار حادثه شد. بر اثر این حادثه که ابعاد خبری گسترده‌ای داشته و واکنش‌ها درباره دلایل آن همچنان ادامه دارد، مهشاد کریمی، خبرنگار از دست رفتند و 21 نفر مصدوم شدند. به جز چهار نفر از خبرنگاران مصدوم، باقی بازماندگان ظهر پنج‌شنبه همراه پیکر همکاران جان‌باخته، به تهران بازگشتند و دیروز ناباورانه آنها را به خاک سپردند. خبرنگاران مصدوم با هلی‌کوپتر و آمبولانس به بیمارستان امام خمینی(ره) نقده منتقل شده و اکنون مراحل درمان دو نفر از آنها در حال پیگیری است.
آخرین وضعیت خبرنگاران مصدوم
مهدی گوهری، حسن ظهوری، سهیل فرجی و ابراهیم نژادفرجی، چهار خبرنگاری هستند که برای ادامه مراحل درمان در ارومیه ماندگار شدند. اسماعیل حق‌پرست، مدیرکل روابط عمومی سازمان حفاظت محیط زیست درباره آخرین وضعیت این خبرنگاران به «پیام ما» می‌گوید: «مهدی گوهری که از ناحیه سر دچار آسیب شده بود از بیمارستان ترخیص شده و با پرواز عصر (جمعه) راهی تهران است. بر اساس نظر پزشک، ابراهیم رفیعی نژاد که دچار ترومای کمر شده بود، فعلا نیازی به جراحی کمر ندارد و به توصیه پزشک تا یک ماه باید استراحت مطلق داشته باشد. عمل جراحی حسن ظهوری هم که صبح پنج‌شنبه انجام شد، موفقیت‌آمیز بوده و اکنون به هوش است و در انتظاریم تا به زودی به سلامت کامل برسد. طبق گفته پزشک، سفر با هواپیما برای آقای ظهوری توصیه نمی‌شود و قرار بر این است که روز شنبه یا یک‌شنبه با آمبولانس به تهران منتقل شود. آزمایش ام‌آر‌آی سهیل فرجی هم مورد خاصی را نشان نداده، آب ریه تخلیه شده و در انتظاریم تا پزشک دستور ترخیص بدهد و احتمالا روز شنبه از بیمارستان ترخیص خواهد شد.»
در حالی که برخی خبرنگاران درباره نبود رسیدگی به مصدومان این حادثه در تهران گلایه کرده‌اند، حق‌پرست خبر می‌دهد که طبق هماهنگی با بیمارستان پارس تهران، هر یک از مصدومان می‌توانند برای بازبینی و بررسی وضعیت سلامت خود، به این مرکز مراجعه کرده و خدمات دریافت کنند. همچنین با هماهنگی‌های روابط عمومی سازمان محیط زیست، قرار بر این است که با همکاری انجمن صنفی روزنامه‌نگاران، یک تیم روانپزشکی با تمامی افراد حاضر در حادثه و همچنین خانواده بازماندگان برای بررسی‌های روانشناسی در تماس باشد. در این رابطه گروه روان‌پزشکی هلال احمر هم همکاری خواهد کرد. خانواده مصدومین هم در هتل آسمان ارومیه اسکان داده شده است و برای پیگیری قضایی این حادثه در تهران نیابت قضایی گرفته شده.
تا عصر دیروز جمعی از مقامات و شخصیت‌ها درگذشت ریحانه یاسینی و مهشاد کریمی را تسلیت گفته‌اند؛ علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی ایران، عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست، مسعود منصور، رئیس سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، علی‌اصغر مونسان، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و بسیاری مسئولان دیگر.
چه کسی کوتاهی کرد؟
کمیته بررسی می‌کند
اکنون راننده چهل‌ساله اتوبوس خبرنگاران در بازداشت است و قرار است نظریه کارشناسان برای تعیین علت دقیق سانحه تا روز یکشنبه اعلام شود. اطلاعات اولیه پلیس راه نشان می‌دهد اتوبوس تولید سال ۱۳۸۵ بوده، معاینه فنی و کارت هوشمند داشته و از تاریخ دوم اردیبهشت 1400 در سامانه سیستم حمل و نقل جاده‌ای فعال نبوده و متعلق به یک کارخانه سیمان بوده است. همچنین از آنجا که تحت نظر شرکت‌های مسافرتی نبوده، صورت وضعیت نداشته است. از سوی دیگر راننده به پاسگاه پلیس راه گزارشی ارائه نکرده که مسافران چه کسانی هستند و مسیر را تغییر داده و به جاده‌ای کوهستانی و شیب‌دار رفته است. صبح دیروز اما مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست در حاشیه مراسم تشییع پیکر ریحانه یاسینی و مهشاد کریمی، به ایرنا گفت: «باید کمیته تحقیق مکاتبات درباره جابجایی خبرنگاران با اتوبوس را بررسی کند و ببیند چه کسانی چه تصمیماتی گرفته‌اند و چه افرادی مقصر بوده‌اند.» به گفته او وزیر کشور به استانداری دستور داده که کمیته‌ای برای تحقیق در استان تشکیل شود اما هنوز کمیته‌ای شکل نگرفته‌است. این کمیته باید مکاتبات را بررسی کند و ببیند که چه کسانی چه تصمیماتی گرفته‌ و چه افرادی مقصر بوده‌اند.
معاون محیط زیست انسانی درباره نقش ستاد احیای دریاچه ارومیه در انتخاب اتوبوس سانحه‌دیده هم چنین توضیحی داد‌: «مسئولان ستاد، هماهنگی‌ها را با دستگاه‌های دولتی استان انجام می‌دهند. ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیلات جداگانه‌ای ندارد و از تمامی دستگاه‌ها تشکیل شده است. وقتی قرار است از پروژه آب بازدید کنیم، هماهنگی‌هایمان را با وزارت نیرو انجام می‌دهیم. اگر قرار باشد بازدیدی از محیط زیست داشته باشیم، به سازمان محیط زیست می‌گوییم که به نمایندگی از ما هماهنگی‌های لازم را انجام دهد.» تجریشی با تاکید بر این که در ستاد احیای دریاچه ارومیه، برنامه‌ریزی سفر و هماهنگی‌ها انجام می‌گیرد هم گفت: «برای این که بفهمیم اتوبوس چه مشکلاتی داشته باید صبر کنیم. گروهی که برای تحقیق مشخص شده باید از نقطه شروع تا پایان بررسی‌ها را انجام دهد. باید مشخص شود که چه کسی چه کوتاهی انجام داده است.
سوالات درباره این حادثه و دلایل آن همچنان ادامه دارد. محمد داس‌مه، وکیل پایه یک دادگستری به «پیام ما» توضیح می‌دهد: «اگر راننده اتوبوس به پلیس راه اعلام کرده که در حال تردد کارکنان کارخانه سیمان بوده و تاییدیه گرفته و بعد مسیر را به مسیر روستایی تغییر داده، باید به نقش آن افسری که بدون بررسی مسافران اتوبوس ادعای راننده را تایید کرده و اجازه تردد را داده پرداخته شود. درباره مسئولیت پلیس راه هم می‌توان به تصویب‌نامه دولت به استناد ماده 21 قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب 1389 اشاره کرد که بر اساس آن نداشتن بارنامه یا صورت وضعیت مسافری در وسایل نقلیه عمومی در دسته عناوین تخلفات رانندگی تعریف شده است.»
او ادامه می‌دهد: «به استناد مصوبه شماره ۹۳۳۰۸/ت ۴۰۵۸۷ ک تاریخ ۷/۶/۸۷ و شماره ۱۲۶۶۵۳/ت ۴۹۲۰۸ ه تاریخ ۱۴/۷/۹۲ هیأت وزیران مندرج در روزنامه رسمی به ترتیب شماره ۱۸۴۹۸ تاریخ ۱۱/۶/۸۷ و شماره ۱۹۹۸۴ تاریخ ۱۸/۷/۹۲ ، اعلام سن فرسودگی و جدول زمانبندی تردد خودروهای فرسوده، سن فرسودگی، اتوبوس درون شهری و بین شهری به ترتیب ۱۰ سال و ۱۵سال تعیین و از رده باید خارج شوند. اتوبوس خبرنگاران تولید سال 1385 اعلام شده، با سپری شدن 15 سال برای تردد بین شهری یعنی فرسوده بوده، یعنی ممنوعیت تردد داشته است. البته اگر این تصویب نامه هیات وزیران در دیوان عدالت اداری از باب تعیین معیار احراز فرسودگی باطل شده باشد اما در اثبات فرسودگی اتوبوس مهم است.» این وکیل دادگستری مورد دیگری را هم مطرح می‌کند: «برای تعیین میزان دیه و ارش احتمالی در پرونده کیفری گواهی پزشکی قانونی، معرفی خبرنگاران حاضر در حادثه به پزشکی قانونی ضروری است.»
برگزاری کمیسیون عالی تصادفات
اما علاوه بر حادثه اتوبوس خبرنگاران، صبح پنج شنبه اتوبوس دیگری در یزد دچار حادثه شد و 5 سرباز معلم جان باختند. همین سبب شد کمیسیون عالی تصادفات به ریاست رئیس پلیس راهور ناجا به دنبال دستور فرمانده نیروی انتظامی برگزار شود. در این کمیسیون، همه ابعاد مرتبط با هر دو سانحه اتوبوس در استان‌های آذربایجان غربی و یزد، با استناد به گزارشات کارشناسان تصادفات، گزارش روسای پلیس راه دو استان، نظرات فنی کارشناسان اعزامی ستاد پلیس راهور ناجا به محل وقوع تصادفات و همچنین سامانه و سیستم فنی، مکانیکی و الکترونیکی، ارزیابی و بررسی شد تا گزارش جامعی از هر دوی این حوادث، علت‌ها و عوامل موثر و نهایتا علت تامه تصادفات تهیه و به مردم و مسئولان مرتبط ارائه شود. براساس گزارش سایت پلیس، نتیجه نهایی این بررسی ها ، در اولین فرصت منتشر و اطلاع‌رسانی خواهد شد.
رئیس کمیسیون برنامه و بودجه و رییس فراکسیون فرهنگیان مجلس هم دیروز بر ضرورت بررسی موضوع در مجلس و دولت و اعلام نتیجه تاکید کرد و در پیامی گفت: «از وزارت بهداشت، آموزش و پرورش، دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، سازمان محیط زیست و سایر دستگاههای ذیربط درخواست می‌کنم، پیگیری وضعیت مصدومان حادثه را در اولویت قرار دهند و از مجلس و دولت نیز انتظار می‌رود، موضوع را در اسرع وقت بررسی و نتیجه را به ملت بزرگ ایران به عنوان یک مطالبه برحق اعلام کنند.»