سایت خبری پیام ما آنلاین | شیرهای میدان حر تخریب شدند

در میان دعوای شهرداری و میراث‌فرهنگی بر سر چرایی مرمت غیراصولی؛

شیرهای میدان حر تخریب شدند

میراث فرهنگی توضیح داده که مرمت شیرها بدون اطلاع میراث‌فرهنگی رخ داده است





۴ خرداد ۱۴۰۰، ۲۲:۲۵

شیرهای میدان حر تخریب شدند. احجامی که همواره کنار مجسمه نبرد «گرشاسب و اژدها» بودند و همواره اطراف میدان حر به چشم می‌آمدند، بدون خبر قبلی از بین رفتند و این به چشم شهروندان ساکن در منطقه نیز آمد. تندیس نبرد گرشاسب و اژدها به گواه تاریخ در سال ۱۳۱۵ در این محوطه که پیشتر به میدان باغشاه شهره بود، نصب شد. درست بعد از آزادسازی آذربایجان از شوروی و حزب دموکرات. مجسمه را غلامرضا رحیم زاده ارژنگ ساخته، همان مجسمه‌سازی که شمایل انوشیروان دادگر را هم در کاخ دادگستری ثبت کرده است. تندیس میدان حر همچنین در سال ۹۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد. دیروز اما تقدیر تلخی برای این مجسمه رقم خورد.

شیرهای میدان حر که همواره نام و تصویرشان به مجسمه اصلی گره خورده بود، از شمایل افتادند. بی‌سر شدند. از آن‌ همه یال و کوپال، تنها بتنی باقی ماند. علت در دقایق ابتدایی روشن نبود. میراث‌فرهنگی و شهرداری هرکدام توضیح متفاوتی برای این اتفاق داشتند. علی اعطا سخنگوی شورای شهر تهران، جزو اولین مسئولان شهری بود که به ماجرا واکنش نشان داد. او در نامه‌ای از مدیریت شهری خواست تا علت این اتفاق را شرح دادند و دست کم شهرداری درباره این اتفاق پاسخگو باشد. او در نامه‌ای خطاب به معاون شهردار تهران نوشت: «با توجه به حساسیت‌های ایجاد شده در رابطه با شیوه مرمت مجسمه‌های میدان حر و طرح دغدغه و نگرانی از منظر توجه به میراث‌فرهنگی، شایسته است، دستور فرمایید در اسرع وقت گزارش موضوع ارائه شود.»
مسئولان میراث‌فرهنگی اما در آن سوی ماجرا علت تبدیل شدن شیرهای میدان حر به تکه‌ای بتنی را مرمت غیراصولی خواندند که میراث‌فرهنگی اصلا در جریانش نبوده است. مرتضی ادیب زاده، معاون میراث‌فرهنگی استان تهران در همین راستا به ایسنا گفته: «شهرداری هر اقدامی با هر عنوانی در محدوده میانی میدان انجام دهد باید از اداره کل میراث‌فرهنگی استان تهران استعلام بگیرد. مرمت مجسمه‌های این میدان بدون هماهنگی و اطلاع ما بوده است.» او همچنین گفته که صبح دیروز (سه‌شنبه چهارم خردادماه)، عوامل یگان حفاظت به محل اعزام شدند و پروژه متوقف شد تا بررسی و اقدامات لازم در این زمینه انجام شود.
کار زیباسازی بود
میزان تخریب‌ها آنچنان که از تصاویر روشن است، جزیی نبوده است. از شیرها تنها تنه‌ای بتنی باقی مانده است، با این حال کارشناسان میراث‌فرهنگی می‌گویند، تنها بعد از ارزیابی‌های دقیق می‌توان میزان تخریب را یافت. مرمت شیرهای میدان حر اما در دست سازمان زیباسازی بوده، این را مدیر روابط عمومی شهرداری منطقه ۱۱ به پیام ما می‌گوید. علی اسماعیل‌زاده می‌گوید شهرداری منطقه تنها امکانات لجستیکی را در اختیار سازمان زیباسازی قرار داده اما پیمانکار از طریق همین سازمان انتخاب شده است. موضوعی که البته فراخوان سازمان زیباسازی در زمستان سال ۹۹ هم آن را تایید می‌کند. فراخوانی که در آن روی حفظ المان‌های میدان حر مانند مجسمه شیرها تاکید شده بود اما در بخش دیگری آمده بود که با در نظرگرفتن شرایط ساخت مجدد مجسمه‌ها از جنس بتن و قالب‌ گیری از مجسمه‌های فعلی و مدلاژ مخصوص ساخت مجسمه بتنی در این فراخوان شرکت کنند.
شهرداری:
نیازی به اجازه از میراث‌فرهنگی نبود
حالا بعد از اتفاقی که دیروز رخ داده است، سازمان زیباسازی هم توضیحاتی درباره مرمت مجسمه‌های شیر میدان حر داده است. او در بیانیه‌ای که از سوی روابط عمومی‌ منتشر شده، توضیح داده که تنها اثر اصلی که ساخته رحیم‌زاده‌ارژنگ است، در میدان که ثبت ملی شده و تنها برای مرمت این اثر بوده که شهرداری نیاز به اجازه از میراث‌فرهنگی داشته است. این بیانیه همچنین توضیح داده که اثر اصلی که رحیم زاده ارژنگ آن را ساخته سالم و دست نخورده است و تنها مجسمه‌های شیر در اطراف میدان که فرسوده شده بودند، مرمت شدند. شاپور دیوسالار، معاون فرهنگی سازمان زیباسازی شهر تهران، براساس بیانیه‌ی سازمان زیباسازی همچنین گفته مجسمه شیرهای اطراف اثر اصلی، ثبت ملی نیستند، قرار گرفتن این تندیس‌ها در معرض فعل و انفعالات جوی و جنس نه چندان پایدار فایبرگلاس به کار رفته در بدنه این آثار، باعث شد که شکل نامناسبی ایجاد شود و چهره‌ای زشت و زننده به این اثر ملی بدهند بر همین مبنا و با توجه به وظیفه سازمان زیباسازی که متولی مرمت و تولید حجم و مجسمه در سراسر شهر است، بنا بر این شد که این چند مجسمه مرمت شوند. دیوسالار همچنین گفته با استفاده از متریال بتن، تغییری در شکل مجسمه‌ها رخ نداده و هفته آینده پس از جابه‌جایی و نصب پایه‌های تازه مرمت به پایان می‌رسد و مجسمه‌ها در کنار میدان حر قرار می‌گیرند. با وجود این توضیحات اما حجت نظری، سخنگوی کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران، می‌گوید اگر قصور محرز شود، شورا با آن برخورد می‌کند. او در گفت‌وگویی تاکید کرده، «نباید این شیرها تخریب می‌شد و تصمیم به مرمت این میدان نیز باید با حفظ اصل مجسمه‌ها انجام می‌شد، در صورتی که هرگونه تقصیر و کوتاهی در این زمینه محرز شود با عاملان آن برخورد خواهیم کرد.»
اما این نخستین بار نیست که مجسمه‌های شیرسنگی میدان حر در رسانه‌ها جا باز می‌کنند، مجسمه‌هایی که در کنار مجسمه میدان فردوسی، بعد از انقلاب سرجای خود باقی ماندند و تخریب نشدند. احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی شورای شهر تهران اسفند ماه سال گذشته درست چند ماه بعد از فراخوان سازمان زیباسازی نسبت به بی‌توجهی به مجسمه میدان حر تذکر داده بود، او در صحن شورا گفته بود که عمده مجسمه‌های شهر عکس‌های پرسنلی کم حجم شده هستند و تنها مجسمه میدان حر نماد اساطیری شهر است : «در مورد شان این مجسمه باید بگویم که نشان دهنده پایان اشغالگری توسط شوروی است که هم نشان دهنده یک برهه تاریخی است و هم مشارکت را نشان می‌دهد و به شهرداری تذکر می‌دهم که چرا به این هنر ارزشمند و یگانه شهر بها نمی‌دهد.» تذکری که به نظر جدی گرفته شد اما نتیجه‌ای معکوس داشت.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *