کاهش بارندگی‌ها در سال آبی جاری به مشکلاتی که در نتیجه کمبود آب در نقاط مختلف وجود داشت دامن زده و به گفته مسئولان تابستانی سخت را در کشور از نظر تامین آب رقم خواهد زد. موضوعی که مصادیق آن در هر گوشه از کشور به شکلی نمایان شده است. در برخی شهرها کاهش ذخیره سدها مسئله اصلی است و در منطقه‌ای دیگر بحران در حوزه کشاورزی و در بعضی نقاط دامداران با این مسئله دست به گریبانند. خشکسالی امسال اما دامنه‌دارتر از این است و برخی شهرها و روستاها را با تنش آبی و مشکل در تامین آب آشامیدنی روبه‌رو کرده است.

خراسان‌رضوی در شرایطی که تمام کشور با اثرات خشکسالی روبه‌رو است، به گفته آمارها و شواهد موجود، مثل بسیاری از مناطق کشور تابستان سختی را در شهرها و روستاهای خود در پیش دارد. تابستانی خشک که هنوز از راه نرسیده کشاورزان و دامداران را جان به لب کرده است. دامداران یکی پس از دیگری به دام‌هایی که دیگر قادر به تامین علوفه آنها نیستند چوب حراج می‌زنند و کشاورزان دیم‌کار از بارش باران ناامیدند و امسال قرار نیست محصول چندانی دستشان را بگیرد. معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد‌کشاورزی خراسان‌رضوی درباره این کاهش محصول به ایسنا گفته است: «بر اساس پیش‌بینی‌ها به دلیل کاهش بارندگی‌ها در استان ۵۵ درصد در گندم و ۵۲ درصد در جو کاهش تولید وجود خواهد داشت. خراسان‌رضوی همواره رتبه اول تولید جو در کشور را داشته و ۱۴ درصد جو کشور را تولید می‌کند. اما بر اساس پیش‌بینی‌های سال جاری تولید جو در استان ۲۵۰ هزار تن خواهد بود که ۵۲ درصد کاهش تولید را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.» به گفته غلامحسین ساربان: «دامداران هم امسال غافلگیر شدند. آنها هر سال از علوفه مراتع استفاده می‌کردند، اما امسال به دلیل خشکسالی این علوفه از دست رفت. به همین دلیل قیمت نهاده‌های دامی به شدت افزایش پیدا کرد » همین موضوع باعث شده تا مردم به فروش دام‌های خود روی آورند، یکی از دامداران استان به ایلنا گفته است: «مردم دام‌ها را با قیمت خیلی پایین می‌فروشند چون آذوقه ندارند، اراضی جو و حتی گندم در روستاها مورد چرای دام قرار گرفته، وقتی این مزارع تبدیل به چراگاه می‌شود حتی برای نان خودمان در آینده مشکل پیدا می‌کنیم»
اما موضوع خشکسالی تنها کشاورزان و دامداران را درگیر نکرده، شهرها و روستاها نیز برای تامین آب شرب با مشکلات جدی مواجه هستند. 18 سال است که خراسان با خشکسالی دست و پنجه نرم می‌کند، اما همچنان خبری از طرح و برنامه‌ای بلندمدت برای کاهش بحران در این استان نیست و همچنان کاهش بارش‌ها می‌تواند ایجاد بحرانی جدی در زمینه تامین آب مورد‌نیاز مردم ایجاد کند. اواخر فروردین بود که مدیرعامل شرکت آب‌و‌فاضلاب خراسان‌رضوی اعلام کرد: «۲۴۰ روستای استان در تابستان امسال با مشکل کمبود آب آشامیدنی مواجه خواهند بود» سال گذشته هم حدود 300 روستای استان با کمبود آب مواجه بودند و اهالی چشم به راه رسیدن تانکرها برای آب‌رسانی می‌ماندند و امسال هم بسیاری از روستاهای استان قرار است آب مورد‌نیاز خود را در تابستان از طریق تانکرهای آب‌رسانی تامین کنند. سید ابراهیم علوی چند ماه پیش از اعلام این خبر گفته بود: «با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، در سال ۱۴۰۱ چیزی به نام روستای با کمبود آب در این استان نخواهیم داشت» بدون وجود زیرساخت‌های لازم چنین وعده‌ای از سوی مدیرعامل آب‌و‌فاضلاب برای یک سال آینده در خوشبینانه‌ترین شکل، تنها با به انجام رسیدن پروژه جنجالی انتقال آب دریای عمان و یا حفر چاه‌های جدید می‌تواند اجرایی شود. امری که نشانی از نگاه بلندمدت در حوزه مدیریت صحیح منابع آب با نگاه به مسائل محیط زیستی در آن دیده نمی‌شود. حفر بی‌رویه چاه در مناطق مختلف استان باعث شده تا امروز این استان در زمینه وضعیت بحرانی منابع زیرزمینی رتبه اول را داشته باشد، در حالی که روزگاری قنات‌های بیشمار در مناطق مختلف آن کمبود آب در این استان کم آب را کنترل می‌کردند.
خراسان‌رضوی با شش هزار و ۸۸۲ رشته قنات، رتبه نخست را از لحاظ دارا بودن قنات در ایران دارد و از طرفی نمونه‌ای تاریخی از شیوه مدیریت صحیح آب را در خود دارد که هیچ یک به عنوان الگویی موفق مورد توجه قرار نگرفته است. قدیمی‌ترین قنات جهان (قصبه‌گناباد) در جنوب خراسان‌رضوی، نمادی از مدیریت آب در منطقه‌ای خشک و کم‌آب است. قناتی‌که قرن‌هاست بدون آسیب به طبیعت و یا اجرای پروژه‌های پرهزینه‌ای که جز تامین منافع عده‌ای خاص، سود دیگری ندارد، همچنان زنده است. در سال‌های اخیر اما نه تنها برای توسعه قنات‌ها و بهره‌برداری از انها اقدامی موثر انجام نشده، حفر بی‌رویه چاه‌های غیرمجاز که نتیجه نگاه‌های کوتاه مدت مدیریتی است، قنات‌ها را یکی پس از دیگری از بین برده و حالا بخش عمده این استان را که روزگاری صد‌درصد آب مورد‌نیاز روستاهای آن از قناتها تامین می‌شد با تنش آبی مواجه کرده است. توسعه شهری از سویی، افزایش واحدهای صنعتی در استان از سوی دیگر و حفر چاه‌های غیرمجاز در حریم قنات‌ها مواردی هستند که باعث کم جان شدن این رگه‌های حیات بخش در سراسر استان شده‌اند. قنات‌هایی که روزگاری منشا شکل‌گیری شهرها بودند حالا با توسعه همان شهرها در حال نابودی هستند. هر چند به گفته مدیران حوزه آب در استان اعتباراتی برای احیا این قنات‌ها در نظر گرفته می‌شود، اما روند توسعه و همچنین حفر چاه‌ها در حریم قنات‌ها سرعتی به مراتب بیشتر از روند احیا این پدیده‌های تاریخی دارد که نتیجه تدبیر انسان برای مدیریت آب در شرایط کم‌آبی هستند.
به گفته مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای خراسان رضوی: « خراسان رضوی از لحاظ وضعیت منابع آبهای زیرزمینی در سطح کشور بحرانی‌ترین وضعیت را دارد و این در حالی است که در شرایط خشکسالی ۹۵ درصد از آب استان (کل روستاهای استان به جز ساکنان بخشی از شهرستان های قوچان و زاوه) از طریق منابع زیرزمینی تامین می‌شود» به گفته علوی هم‌اکنون: «هزار روستای بالای ۲۰ خانوار در مرز تنش آبی قرار دارند و باید با اقدامات اصلاحی و تقویت منابع آبی از شرایط فعلی خارج شوند»
آذر زرین عضو هیات علمی گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد به خبرگزاری ایرنا گفته است: «طبق پیش بینی‌ها بر اساس داده‌های تغییر اقلیم تا سال ۲۰۳۰ میلادی در مشهد به سمت خشکسالی می‌رویم هرچند اینها احتمال است و عدم قطعیت دارد با این وجود حتی اگر درصد کمی هم واقعیت داشته باشد باید مناطق را شناسایی و برنامه مدون عملیاتی برای آنها داشته باشیم.» زرین معتقد است: « تهیه برنامه جامع مدیریت ریسک اقلیمی برای استان و کل کشور، تدوین برنامه عملیاتی آمادگی در برابر رخدادهای اقلیمی، تدوین برنامه سازگاری با تغییر اقلیم در سطح منطقه‌ای و تهیه، تنظیم و به روزرسانی برنامه تقویم کشت تحت شرایط تغییر اقلیم از جمله کارهایی است که باید برای مدیریت خشکسالی انجام شود.» آمارهای رسمی می‌گویند بارندگی در سال آبی جاری در استان‌های سیستان و بلوچستان، کرمان و هرمزگان بیش از ۷۵ درصد، خراسان جنوبی، خراسان رضوی، سمنان، قم، فارس و بوشهر بین ۵۰ تا ۷۵ درصد کاهش یافته است. معنای این آمار خشکسالی شدید است اما در استان‌هایی مثل خراسان‌رضوی که درصد بالایی از آب مورد‌نیاز آنها از منابع زیرزمینی تامین می‌شود، حکم زنگ خطر و آغاز تنش آبی را دارد. در همین رابطه رئیس سازمان مدیریت بحران کشور از اختصاص سه هزار و ۲۲۰ میلیارد تومان برای رفع تنش آبی استان‌های کشور خبر داده و تاکید کرده که تبعات منفی خشکسالی که موجب کاهش تولیدات در بخش کشاورزی شده باید مورد توجه جدی قرار بگیرد زیرا امنیت غذایی مردم به این موضوع گره خورده است. اما روستاهای خراسان سال‌هاست با مشکل جدی در زمینه تامین آب مواجه هستند و هر سال مسئولان از کنار آمار روستاهای درگیر با تنش آبی که با تانکر به آنها آب‌رسانی می‌شود، عبور می‌کنند تا شاید روزی با تنها راهکاری که به ذهنشان می‌رسد، آب دریای عمان را به زمین‌های تشنه خراسان برسانند.