سایت خبری پیام ما آنلاین | قلعه بی‌پناه هرمز

۲۰ متر از دیوار جنوب شرقی قلعه پرتغالی‌ها در جزیره هرمز فروریخت

قلعه بی‌پناه هرمز

معاون میراث‌فرهنگی استان هرمزگان: برای مرمت قلعه دست کم ۲۰۰ میلیارد تومان پول نیاز داریم زمین فوتبال نزدیک قلعه بعد از مکاتبات بسیار همچنان پابرجاست و به هشدار ما توجه نکرده‌اند





قلعه بی‌پناه هرمز

۲۱ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰

قلعه پرتغالی‌های هرمز دیوار جنوب شرقی‌اش را از دست داد. روز گذشته حدود ۲۰ متر از این دیوار فروریخت و حالا مهم‌ترین قلعه باقی‌مانده از روزگار تسلط پرتغالی‌ها بر سواحل و جزایر خلیج فارس ویران‌تر از قبل شده است. این قلعه با قدمتی بیش از ۵۰۰سال به‌جامانده از دورهٔ حضور پرتغالی‌ها در خلیج‌فارس پیش از این هم با مشکل مرمت روبه‌رو بود و سال ۹۶ هم بخشی از دیوار جنوبی‌اش ریزش کرده بود. حالا میراث فرهنگی می‌گوید دلیل فروریختن دیوار فرسودگی بوده و آوار اکنون جمع‌آوری شده است. دو ماه پیش هم به طور ناگهانی زمین فوتبال و آلاچیق‌هایی در حریم این اثر ثبت شده در آثار ملی علم شده بود و حالا با ریزش دیوار، قلعه پرتغالی‌ها از همیشه آسیب‌پذیرتر شده است.

میزان تخریبی که در سال 96 صورت گرفت یک متر‌مربع و از بدنه دیواره برج دیده‌بانی قلعه و در ارتفاع ۵ متری از سطح زمین بود. پیش از این تخریب قرار بود ۳ میلیارد تومان برای مرمت این بنا اختصاص داده شود و درنهایت هم مرداد ماه پارسال خبر مرمت قلعه پرتغالی‌های هرمز آمد. آن مرمت هم جنجال‌های خاص خودش را داشت و نگرانی فعالان میراث از این بابت بسیار زیاد بود. فعالان می‌گفتند این اثر بدون در نظر گرفته‌شدن بافت بنا و بدون استفاده از مصالح هماهنگ با اثر اصلی با سنگ‌های سفید و ناهماهنگ با آجرهای قرمز رنگ بنا و در حال بازسازی است. با این همه معاون میراث‌فرهنگی هرمزگان در پاسخ به نگرانی‌ها می‌گفت این مرمت اضطراری بوده و همه مصالح به کار رفته همان‌هایی است که در بنای اصلی وجود دارد. اما حتی مدیرکل دفتر حفظ و احیای بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی هم این اقدامات مرمتی را تایید نکرده بود.
دیواری که پرتغالی‌ها مرمت کرده بودند
حالا عباس نوروزی، معاون اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان هرمزگان به «پیام‌ما» می‌گوید مرمت این بنا باید انجام می‌گرفت و وسعت بنا سبب شده که این بخش از قلعه نادیده گرفته شود. او توضیح می‌دهد: «بنا مشکلات بسیاری دارد و از سال‌های قبل تاکنون هیچ مرمتی در آن انجام نگرفته. موج‌های دریا که در نزدیکی‌اش قرار گرفته‌اند هم عاملی هستند برای هرچه بیشتر شدن آسیب‌ها به قلعه.» او می‌گوید دیواری که فروریخته یک لایه از دیوار اصلی بوده که سالیان قبل توسط خود پرتغالی‌ها مرمت شده و حالا آن لایه ریخته و دیوار اصلی هنوز وجود دارد. «بخش‌های دیگر قلعه آنچنان نیاز به مرمت داشت که ما نتوانیم به فکر این بخش باشیم. از طرفی ما برای بازسازی نیاز داشتیم این دیوار فرو بریزد و حالا این اتفاق افتاده است.» به گفته نوروزی فاز دوم مرمت این قلعه ۱۱ هزار متر‌مربعی در دست کار است اما کار به کندی پیش می‌رود و در حدود ۳۰ درصد پیشرفت در این فاز انجام گرفته است. «اگر با همین وضعیت فعلی بخواهیم قلعه را احیا کنیم دست کم ۲۰۰ میلیارد تومان پول نیاز داریم و بخش‌هایی از قلعه وجود دارد که شرایطش اورژانسی است و اگر روی آنها کار نمی‌شد شاهد تخریب گسترده‌تری بودیم.» به گفته معاون میراث‌فرهنگی هرمزگان باید برای موج‌های دریا و ویرانی که ایجاد می‌کند هم فکری کرد. اما میزان هزینه‌ای که برای زه‌کشی و موج‌شکن باید انجام بگیرد و متخصصان مخصوصی که این کار نیاز دارد مانع انجام کار شده است.
زمین فوتبال هنوز پابرجاست
قلعه پرتغالی‌ها اسفند ماه سال گذشته هم خبرساز شده بود. زمانی که به طور ناگهانی یک زمین فوتبال و آلاچیق‌هایی در حریمش سبز شدند. آن زمان گفته شد زمین فوتبال شبانه برپا شده و حتی مسئولان میراث‌فرهنگی هم از آن بی‌خبر بوده‌اند. آنها همان زمان به «میراث‌خبر» گفتند: «با وجود تذکرها و مکاتبات ما با متولیان و سازمان ورزش جوانان هرمز و . . . آن‌ها به صحبت‌ها و نامه‌های ما توجهی نکردند و شبانه این زمین فوتبال راه‌اندازی و ما را شوکه کردند. به شکایت ما از نهادهای مسئول توجهی صورت نگرفته و اقدامی به عمل نیامده و زمین فوتبال همچنان دایر است. امیدواریم که بتوانیم هر چه سریع‌تر حکم جمع‌آوری آن را از مقامات قضایی دریافت کنیم.»
در همین‌حال بعضی اهالی بومی هرمز می‌گویند که مدیران میراث‌فرهنگی هرمزگان در جریان این اتفاق بودند. اگر چه مجوزی را صادر نکردند اما چطور ممکن است در حین ساخت این زمین فوتبال و آلاچیق‌ها یگان حفاظت میراث‌فرهنگی اقدامی برای جلوگیری انجام نداده باشد؟ سوال آن‌ها این است که آیا واقعا یک شبه این اتفاق افتاده است؟ مسئولان میراث‌فرهنگی اما عنوان می‌کنند: «نهاد یا گروه‌هایی که اقدام به برپایی چنین زمینی کرده‌‌اند، می‌دانستند این بنا ثبت ملی بوده و هر گونه ساخت‌وسازی در عرصه و حریم آن ممنوع است.»
حالا نوروزی به زمین فوتبال نزدیک قلعه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: «این زمین بعد از مکاتبات بسیار همچنان هست و برای بازی به آنجا می‌آیند و هربار که گفته‌ایم حضورشان خطرناک است توجه نکرده‌اند. این وضعیت از نظر فنی و زیبایی‌شناسی هم برای این بنا نادرست است.» مکاتبات میراث‌فرهنگی به گفته نوروزی بی‌نتیجه بوده و این در حالی است که بر اساس ضوابط قانونی، در حریم قلعه نباید اتفاقاتی از این دست بیفتد. معاون میراث‌فرهنگی هرمزگان می‌گوید: «آنها پای مردم را به میان کشیده‌اند تا نتوانیم از سازمان خاصی شکایت کنیم. می‌گویند مردم مطالبه‌شان این است که زمین فوتبال داشته باشند اما ماجرا این است که مردم ارزش آثار تاریخی و باستانی را می‌دانند و نباید این آثار به این شکل ویران شوند.» از سوی دیگر او تاکید می‌کند که حضور ماشین‌های سنگین هم برای محوطه‌ای این چنینی می‌تواند خطرآفرین باشد و آنها سناریویی در دست دارند که جلوی ورود ماشین تا پشت قلعه را بگیرند.
زمین فوتبال به موانع ثبت جهانی اضافه شد
با این حال این ماجراها همچنان ثبت جهانی این قلعه را با مشکل مواجه می‌کند؛ قلعه‌ای که از سال ۸۵ پرونده ثبت جهانی‌اش آماده شده بود و حتی دولت پرتغال پیشنهاد بازسازی کامل قلعه هرمز را به مناسبت پانصدمین سال ورود پرتغالی‌ها به خلیج فارس، به دولت ایران داده است. اما نه آن ثبت به سرانجام رسید، نه آن مرمت. نخستین بار سه سال پیش بود که اشکان مختاری، مدیر کل وقت اداره میراث‌فرهنگی استان هرمزگان، از تهیه پرونده ثبت جهانی جزیره هرمز در فهرست میراث طبیعی یونسکو خبر داد. او به مانا گفت که با توجه به وجود شاخصه‌های منحصر به فرد در جزیره هرمز، ثبت جهانی این جزیره به عنوان میراث طبیعی کشورمان در دستور کار قرار گرفته است. «تهیه پرونده ثبت میراث طبیعی جزیره هرمز هم اکنون پس از گذشت سه سال فعالیت کارشناسان مربوطه در این خصوص تهیه شده است. به زودی این پرونده جهت تایید نهایی به اداره‌کل ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ارسال می‌شود. انتظار می‌رود پس از اتمام بررسی کارشناسی از سوی دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی سازمان میراث‌فرهنگی، امسال شاهد ثبت میراث طبیعی جزیره هرمز در فهرست آثار ملی کشور باشیم.» حالا نوروزی می‌گوید با وضعیت سختی که این قلعه برای مرمت با آن روبروست و از سویی حضور این زمین فوتبال امیدواری‌ها برای ثبت در یونسکو همچنان خاک می‌خورد. در حالی که با فروریختن یکی از دیوارهای قلعه، نگرانی دوست‌دارن و فعالان میراث‌فرهنگی درباره سرنوشت این اثر تاریخی بیشتر شده است، معاون میراث‌فرهنگی هرمزگان هم امیدوار نیست و می‌گوید «نمی‌توان با چنین وضعیتی قلعه را به این زودی نجات داد»، مگر اینکه «اعتبار کافی برای ترمیم قلعه برسد» که البته آن زمان هم «نمی‌توان زمان دقیقی برای ترمیم متصور شد». او معتقد است این امر نیازمند برنامه‌ریزی طولانی است و در این شرایط نمی‌توان امیدوار بود.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

مطالب مرتبط

کاشی‌های رنگ‌پریده‌

هنر کاشی‌کاری در ایران در تهدید کاشی‌های چاپی رنگ باخته‌ است

کاشی‌های رنگ‌پریده‌

حراج میراث جهانی

اداره کل میراث فرهنگی سمنان موضوع فروش دو کاروانسرای «آهوان» را تایید کرد

حراج میراث جهانی

«گرنویل» داستان موفق یک احیا

مقایسهٔ ظرفیت یک تجربهٔ جهانی موفق با شهرهای تاریخی ایران

«گرنویل» داستان موفق یک احیا

پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»

به‌بهانهٔ دیده شدن کرکس ریشدار در بلندی‌های البرز کوه

پرواز «همای سعادت» از «کُنار صندل» تا «کاخ سفید»

ترمه؛ هنری به قدمت هفت قرن

دستگاه‌های نساجی به تاروپود هنر ترمه‌بافی هم رسوخ کردند

ترمه؛ هنری به قدمت هفت قرن

مُهر تعطیلی بر پیشانی ۵۰۰ بومگردی

رئیس جامعهٔ اقامتگاه‌های بومگردی به «پیام ما» خبر داد

مُهر تعطیلی بر پیشانی ۵۰۰ بومگردی

بازدید از موزه‌ها در سبد تفریح ایرانی‌ها جایی ندارد

گفت‌وگوی «پیام ما» با رئیس موزهٔ ملی ایران

بازدید از موزه‌ها در سبد تفریح ایرانی‌ها جایی ندارد

فرونشست زیر پای آثار تاریخی

فرونشست‌های محوطه تاریخی مرودشت به ۲۰ سانتی‌متر رسید

فرونشست زیر پای آثار تاریخی

دست‌بافتهٔ کویر در سراشیبی فراموشی

کرباس، پارچهٔ سفید پنبه‌ای، با همهٔ مزایایش این روزها خریدار ندارد

دست‌بافتهٔ کویر در سراشیبی فراموشی

بررسی ابعاد تدوین سند ملی موزه‌داری

با حضور کارشناسان انجام شد

بررسی ابعاد تدوین سند ملی موزه‌داری

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *