پس از تخریب یک خانه تاریخی در خمینیشهر، برای مالکان پرونده قضایی تشکیل شد
تعقیب ویرانگران «دیباجی»
رئیس اداره میراثفرهنگی خمینیشهر: به شهرداری اعلام شده از صدور هرگونه مجوز ساخت به مالک این خانه خودداری کند
۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰
خانه دیباجی را پنج روز پیش ویران کردند. مالکان این خانه تاریخی در خمینیشهر، آن را نمیخواستند و برای همین دور از چشم میراثفرهنگی و شهرداری با خاک یکسانش کردند تا ساختمانی نو به جایش بسازند. کارشناسان میراثفرهنگی میگویند این بنا در همسایگی خانه تاریخی سرتیپ، متعلق به علمای دیباجی بوده، انواع دیوارچینیها را در خود داشت و میتوانست روزی هتل یا اقامتگاه شود، اما نشد. حالا میراثفرهنگی خمینیشهر گفته برای مالکان این بنا که بدون مجوز میراثفرهنگی و شهرداری، آن را تخریب کردند، پرونده قضایی تشکیل شده است.
پانزدهم اردیبهشت خبر رسید که خانه تاریخی «دیباجی» معروف به «سید کر»، بخشی از مجموعه سرتیپ سدهی خمینیشهر، با تصمیم مالک تخریب شد. این خانه دو هزار متر مساحت و حدود ۱۲ اتاق چشمهای با قوس پنج و هفت داشت که آثاری از معماری دوره صفوی تا پهلوی را میشد در آن دید. نقاشیها و تزئیناتی چشمنواز داشت و در و پنجرههایی با گره چینی. اما همه اینها هیچ اهمیتی برای مالکان نداشت. آنها مثل بسیاری از مالکان خصوصی بناهای ارزشمند، آن خانه را مانع پیشرفت میدیدند. اینطور که منصور جعفرپور، رئیس اداره میراثفرهنگی شهرستان خمینیشهر به ایسنا توضیح داده، تخریب این خانه واجد ارزش، «با وجود دادن اخطارهای مکرر به مالک» به طور خودسرانه رخ داده است.
پس از تخریب میراثفرهنگی اعلام کرد که موضوع را به اطلاع دادستان اطلاع داده شده و پیگیری قضایی در حال اجراست، چون «این خانه باید حفظ میشد». و دیروز از تشکیل پرونده قضایی برای مالکان خانه تاریخی دیباجی خبر داد. جعفرپور گفته است: «خانه تاریخی دیباجی، خانهای غیرثبتی اما دارای ارزش تاریخی است، که بنا بر گزارشهای مردمی در تاریخ ۱۴ اردیبهشتماه از سوی مالکان، مورد تخریب قرار گرفته است. با توجه به مراجعه مالک به این اداره مبنی بر دریافت مجوز تخریب، بارها به او اخطار داده شد که این خانه تاریخی اگرچه ثبتی نیست، اما بهدلیل مجاورت با خانه تاریخی سرتیپ و همچنین ارزشمند بودن خانه، باید حفظ شود، اما در روز ۱۴ اردیبهشتماه، مالک بدون اخذ مجوز از اداره میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی شهرستان و شهرداری خمینیشهر اقدام به تخریب این خانه کرد.»
رئیس اداره میراثفرهنگی خمینیشهر ادامه داد: «با توجه به اخطارهای مکرر به مالک از یکسو و ارزشمند بودن این خانه تاریخی، ضمن اعلام مطلب به شهرداری خمینیشهر مبنی بر خودداری از صدور هرگونه مجوز ساخت به مالک این خانه، با هماهنگی ادارهکل میراثفرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان اصفهان و پس از ضمیمه کردن گزارش یگان حفاظت میراثفرهنگی شهرستان، شکایت این اداره از مالک خانه بهدلیل تخریب غیرمجاز تنظیم و به مراجع قانونی ارسال شد.»
ثبت نبود، اما ارزشمند بود
درباره ارزشهای این خانه تاریخی اصغر عرب ورنوسفادرانی، دانش آموخته مرمت بناهای تاریخی به ایسنا چنین گفته: «خانه تاریخی «دیباجی» معروف به «سیدکر»، بخشی از مجموعه بسیار بزرگ تاریخی سرتیپ سدهی بود و در قلب بافت تاریخی خمینیشهر قرار داشت. این خانه دو هزار متر مساحت و حدود ۱۲ اتاق چشمهای با قوس پنج و هفت داشت که آثاری از معماری دوره صفوی تا پهلوی را میشد در آن دید. نقاشیها و تزئینات این خانه بسیار زیبا بود و در و پنجرههای آن نیز گره چینیهای چشمنوازی داشت. در ضلع جنوبی این خانه برج نگهبانی سرتیپ سدهی و در ضلع شمالی آن حمام سرتیپ قرار دارد. معماری خانه تخریب شده نیز نمونهای از معماری عامیانه و مردمی خمینی شهر بود که با معماری اشرافی خانه سرتیپ سدهی تفاوت داشت.»
به گفته این مرمتگر با توجه به ثبت بودن مجموعه سرتیپ سدهی در فهرست آثار ملی، خانه تاریخی دیباجی هم یک میراث ملی بود. «این خانه در مناسبتهای مختلف تاریخی به محلی برای روضهخوانی خمینیشهر که خود یک میراث ناملموس است، بدل میشد و تمام اهالی محل به آن تعلق خاطر داشتند. مالک نیز ادعا دارد که خانه را برای برپایی مجالس روضه خوانی خریده و تنها قصد داشته آن را به سبک جدید بسازد!»
این دانش آموخته مرمت بناهای تاریخی، با اشاره به دیگر ارزشهای خانه تاریخی دیباجی، گفته: «سنگهای حجاری شده بسیار زیبایی در این خانه وجود داشت و هر اتاق آن به یک پستو ختم میشد. کف زمین آن آجر فرش بود و بخشهایی مثل اصطبل و طویله هم داشت. خانه تاریخی دیباجی بخش با ارزشی از بافت تاریخی خمینی شهر و متعلق به علمای دیباجی بود که انواع دیوارچینیها در آن دیده میشد و امکان تبدیل آن به هتل و اقامتگاه وجود داشت اما متاسفانه با خاک یکسان شد.»
درباره علمای دیباجی و خانهای که ویران شد
سرتیپ محمدحسین خانامینیسدهی، فرمانده ظلالسلطان، حاکم وقت اصفهان در زمان ناصرالدینشاه، زمانی که قرار میشود میزبان ظلالسلطان برای بازدید از خمینیشهر (سده) شود؛ مجموعهای میسازد که «خانه دیباجی» هم در آن قرار داشت. آنطور که اسناد تاریخی میگویند در سال ۱۳۱۵ ه.ق سرتیپ به دلیل نداشتن محل پذیرایی مناسب از ظلالسلطان درخواست مهلت دو ساله میکند تا عمارتی در شأن او مهیا کند. سرتیپ سریعاً شروع به ساخت این مجموعه در مساحت ۲۳۵۰ در جهت شمالی، جنوبی و با امکانات موردنیاز میکند تا مکانی مناسب برای یک زندگی مرفه فراهم شود.
مجموعه خانه سرتیپ امینی سدهی که شامل چند خانه، دیوانخانه، حمام، نارنجستان، اتاقهای سهدری و پنجدری، چایخانه و برج مراقبت، میدان اسبدوانی و حسینیه است؛ ۲۵ اسفند ماه سال ۸۰ به ثبت ملی رسید و حالا ویرانی خانه تاریخی «دیباجی» معروف به «سید کر» که بخشی از مجموعه بسیار بزرگ تاریخی سرتیپ سدهی بود و در قلب بافت تاریخی خمینی شهر قرار داشت آسیبی جبرانناپذیر است.
مرور تخریبها
استان اصفهان دارای بیش از ۶۰۰ خانه تاریخی است اما پرونده تخریب خانههای تاریخی آن رفته رفته قطورتر میشود. دی ماه پارسال هم خانه صفوی عطاری یا علوخان در محله جلفا تخریب شد، البته با استناد به رای دیوان عدالت اداری. شباهت این خانه با بنای دیباجی، داشتن مالک خصوصی بود. یکی بدون اجازه تخریب کرد و دیگری با رای دیوان. با رویهای که این سالها باب شده، خانههای واجد ارزش و ثبت میراثفرهنگی یا با اقدام به شکایت مالک، از سوی دیوان عدالت اداری حکم تخریب یا خروج از فهرست آثار تاریخی را میگیرند یا خودسرانه دست به تخریب میزنند. این روند شان میراثفرهنگی را زیر سوال برده است. در آذر 96 هم خانه نائل در اصفهان ویران شد و مدیرکل میراثفرهنگی استان گفت که این کار به علت تعریض مسیر و به درخواست همسایگان این محل و توسط مردم انجام شده است. خانه «سید جواد نائل» گنجینه تزیینات معماری ایران با نقلدان گچبری مجوف به سبک عالیقاپو برای انعکاس صدا، مقرنسها، تذهیبها، گچبریها، طاقها و چشمهها و سالن آینه کاری به عنوان یکی از نخستین آثار ثبت شده در فهرست آثار ملی در سال ۱۳۵۴ و به شماره ۱۱۰۲ متعلق به دوره «اوزون حسن» یکی از ترکمانان مغول و فرمانروای دوره آق قویونلوها بود و مدارک موجود قدمت خانه را به دوره پیش از صفوی باز میگرداند.
این سرنوشت برای خانه نواب و خانه مشکی هم تکرار شد؛ مانند آنچه که بر سر بافت تاریخی و عصارخانه خمینی شهرآمد و نهادهای متولی در بیتوجهی و کم کاریی چشم هایشان را بر همه اتفاقات و تخلفات در این منطقه بستند. نام بناهای تخریب شده در اصفهان و دیگر شهرها بسیار است و با این روند هر روز گنجینه خانههای تاریخی ایران کوچکتر از قبل میشود.
پیشنهاد سردبیر
مسافران قطار مرگ
مطالب مرتبط
انتشار پنجمین شماره فصلنامه «سمرقند»
سرلشکر باقری: قصد ادامه دادن نداریم، مگر آنکه اسرائیل پاسخ دهد
تلاش برای کاهش فرونشست تا ۱۴۰۹
امید کمسو برای جنگلهای ایران
ایران «بارانی» میشود
معرفی تورهای خارجی ارزان
پذیرش قطعنامه پیشنهادی ایران در مجمع محیط زیست سازمان ملل
ورود موج بارشی جدید به کشور طی روز پنجشنبه
چاههای غیرمجاز اوایل دهه ۷۰ علت شرایط اسفناک فرونشست در کشور
یک سوم ایران زیر پوشش برف
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت
- 8 نمایندگی تعمیر پکیج ایران رادیاتور در تهران + اطلاعات تماس
- اسپیکر بلوتوثی ارزان و باکیفیت: کدام مدلها را بخریم
- کیفیت و زیبایی را با خدمات دندانپزشکی دکترتو کلینیک تجربه کنید بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید