مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست در گفتوگو با «پیام ما» از چالشهای احیای زمین میگوید
سهم زمین فراموش شد
اگر در مصرف آب و انرژی همین روند فعلی را ادامه دهیم، کمکم از بحران آب و محیط زیست عبور خواهیم کرد و امنیت ملی دچار مخاطره جدی میشود
۲ اردیبهشت ۱۴۰۰، ۰:۰۰
روز زمین در حالی رسیده که اخبار محیط زیست کشور پر از هشدارهایی درباره کمبارشی، خشکسالی و فرونشست زمین است. شرایط اقلیمی کشور باعث شده به شعار جهانی «احیای زمین» برای روز زمین (دوم اردیبهشت-22 آوریل) این عبارت اضافه شود: «افزایش بهرهوری برای توسعه پایدار». اما چالشهای احیای زمین در این سرزمین چیست؟روز زمین، روزی برای ارتقا آگاهی و آموزش در مورد مسائل زیست محیطی و ترویج فرهنگ حفاظت و پاسداری از زمین است و هر سال به همین مناسب برنامههای مختلفی در دنیا برگزار میشود. این بار اما دومین سالی است که به دلیل شیوع ویروس کرونا، فعالیتها به فضای مجازی محدود شده است.
سازمان حفاظت محیط زیست هم شعار جهانی را مناسب با احوال کشور انتخاب کرده و سخنرانیهای آنلاین درباره روز زمین، از دیروز آغاز شده است.
علی مریدی، مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست در گفتوگو با «پیامما» دلیل انتخاب این شعار را توضیح میدهد: «شعار جهانی امسال برای روز زمین، احیای زمین است. متناسب با چالشها و محدودیتهایی که در ایران داریم، مسئله افزایش بهرهوری در راستای توسعه پایدار به این شعار اضافه شد. ما از منابع زیستی و طبیعی به صورت بهینه استفاده نمیکنیم و این روند استفاده غیرمعقول از منابع مثل آب، انرژی و … هم سبب از دست رفتن منابع میشود و هم آلودگی هوا را تشدید میکند و هم تولید گازهای گلخانهای را افزایش میدهد. همه اینها تبعاتی برای زمینی که در آن زیست میکنیم خواهد داشت؛ تغییرات آبوهوایی و افزایش گرمایش جهانی.»
مسئله مهم آب و سهم فراموششده محیط زیست
مریدی آب را یکی از منابع مهمی میخواند که به درستی از آن استفاده نمیشود؛ چه در حوزه شرب، چه صنعت. به گفته او نبود مصرف بهینه در این منبع حیاتی باعث شده سهم محیط زیست پرداخته نشود و مصارف دیگر در اولویت قرار بگیرد. این کارشناس مدیریت منابع آب میگوید: «افزایش برداشت آب و مصرف بیرویه آن دو اثر مهم دارد؛ گردوغبار یکی از این آثار مهم است که بخش عمده آن ناشی از خشکیدن تالابهای کشور است. همین موضوع سبب شده پدیده گردوغبار فرصت بروز داشته باشد. چنان که در سالهای قبل، در دورههای خشکسالی، با این پدیده به طور گسترده مواجه شده بودیم و گردوغبار در استانهایی مثل خوزستان به مسئلهای جدی بدل شده بود. گردوغبار جر اینها همه اثرات هم روی فعالیتهای اقتصادی ما میگذاشت.»
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست ادامه میدهد: «اگر برنامه صحیحی در حوزه مصرف آب داشته باشیم، با این هدف که ارزش افزوده برای تولیدات ایجاد کنیم و سعی کنیم با ملاحظات خوداتکایی عملکرد بهتری داشته باشیم، یعنی بهرهوری. یعنی میزان درآمد و تولید را به ازای هر مترمکعب مصرف آب افزایش دهیم. از طرف دیگر سهم محیط زیست را نباید فراموش کنیم. اگر سهم محیط زیست را ندهیم زندگیمان را با چالش جدی مواجه میکنیم.»
تابستان سخت پیش رو
اشاره مریدی به گردوغبار گذشته در حالی است که سال پایانی قرن نیز، با کمبارشی آغاز شده است. در هفتههای گذشته اهالی قم، خوزستان، سیستانوبلوچستان، کرمان، اصفهان و بوشهر پدیده گردوغبار را به دنبال این خشکی چند ماهه تجربه کردهاند. مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست میگوید اگر وضعیت بارش به همین منوال باشد، سال سختی پیش رو خواهیم داشت. «تا الان متوسط بارش امسال حدود 125 میلیمتر بوده است. یعنی نسبت به متوسط بلندمدت که 200 میلیمتر است، 37 تا 38 درصد کاهش بارندگی داشتهایم. عملا ماههای ترِ سال که بارندگی زیاد داشته را پشت سر گذاشتهایم و حالا اردیبهشت را پیش رو داریم که اگر بارندگیها در آن مناسب نباشد، میتوان گفت که سال آبی خیلی سختی پیش رو خواهیم داشت. تابستان بسیار سختی پیش روی ماست و در این فصل مسئله تامین منابع آب چالش بسیار مهمی است.» او توضیح میدهد در حالی که بخشی از برق کشور از طریق نیروگاههای برقآبی تامین میشود احتمال چالش برای تامین آب دور از انتظار نیست، شرایط بحرانی سبب فراموشی حق زمین میشود. «وقتی با بحرانهای خشکسالی و کمآبی مواجه میشویم، نخستین مسئلهای که یادمان میرود، پرداختن حق زمین و محیط زیست است. چرا که پیش از همه، نیازهای دیگر را تامین میکنیم و دیگر به محیط زیست سهمی نمیرسد. همین است که علیالقاعده در سالی مثل امسال که سال خشکی است، سهم محیط زیست را فراموش میکنیم و یادمان میرود که حقابه رودخانهها و تالابها رهاسازی شود و این به طور قطع مسئلهساز خواهد بود.» او با گفتن این موارد تاکید میکند که «اگر این روند مدیریت نشود، احتمال اینکه امسال گردوغبار شدت بگیرد، بسیار است».
فرونشست زمین و گنج قارون
اثر دیگر بهرهبرداری بیرویه از منابع آب و مدیریت نادرست آن، در دشتها مشهود است. علی مریدی به فرونشست اشاره میکند که اضافهبرداشتها از منابع آب زیرزمینی سبب آن شده است. او فرونشست زمین و از دست رفتن منابع را به ماجرای گنج قارون تشبیه میکند و میگوید: «قارون با گنجش در زمین فرو رفت. فرونشست هم چیزی شبیه همین است. بر اثر برداشت بیرویه از منابع آب زیرزمینی، زمین به مرور نشست میکند و گاهی این نشست میتواند نامتقارن باشد یا ارتفاع نشستها چنان زیاد باشد که خسارتهای جدی به زیرساختها وارد کند؛ ممکن است جادهها و راهآهن را را دچار مشکل کند یا خیلی از زیرساختهای صنایع را تخریب شوند. اثر دیگر اما این است که با فرونشست زمین آبخوانها و منابع زیرزمینی را از دست میدهیم و دیگر در آن دشتها آبی ذخیره نمیشود که بتوانیم از آن استفاده کنیم. یعنی آن محدوده از سرزمین که دچار فرونشست شده، نابود خواهد شد.» به گفته همه این موارد سبب میشود که در حوزه منابع آب، افزایش بهرهوری موضوع مهمی باشد.
همه در کنار هم
امسال بخش آب سازمان ملل هم شعار «ارزشگذاری آب» را برای گرامیداشت روز جهانی آب در سال 2021 انتخاب کرد. مریدی میگوید در منابع آب باید به ارزشگذاری اقتصادی منابع توجه کنیم و این را مدنظر قرار دهیم که اگر آب مصرف میکنیم، حتما ارزش افزوده هم ایجاد کنیم و بتوانیم درآمدزایی خوبی در آن حوزه داشته باشیم؛ در این صورت از خسارت به محیط زیست جلوگیری کردهایم.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان محیط زیست مسئله آب را فرابخشی میداند و توضیح میدهد: «آب فقط به سازمان حفاظت محیط زیست یا فقط وزارت نیرو مربوط نیست. متولیان متعددی دارد؛ وزارت جهادکشاورزی که متولی کشاورزی است و بخش زیادی از مصارف آب در این حوزه است، وزارت صنعت و معدن که حوزه صنعت تحت نظارتش است و خود وزارت نیرو که بخش آب و فاضلاب آن وظیفه تامین آب روستا و شهر را دارد. هماهنگی در حوزه آب و بهینهسازی مصرف و افزایش بهرهوری نیازمند هماهنگی بین دستگاههای دولتی است.»
او ادامه میدهد: «اما مهمتر از همه در کنار همکاری دستگاهها به عزم ملی و مشارکت مردم احتیاج دارد. آب حوزهای است که اگر مردم مشارکت جدی نداشته باشند و آگاهیرسانی درستی انجام نشود، در عمل هر چه قانون و مقررات و پلیس و بگذاریم باز هم نمیتوانیم، در رفع چالشهای مدیریت منابع آب موفق باشیم.»
مریدی علاوه بر اینها میگوید: «همه اینها در حالی است که اسناد بالادستی خیلی خوبی داریم. اگر سیاستهای ابلاغی به درستی اجرا شود، برنامهریزی شود و کار به درستی پیش برود، میتوانیم از بحران عبور کنیم.»
احیای زمین دور از شعار
اما دور از شعار، چشمانداز احیای زمین، در این شرایط چیست؟ مریدی به این سوال جواب میدهد: «واقعیت این است که اگر در مصرف آب و انرژی و دیگر نهادهها همین روند فعلی را ادامه دهیم، کم کم از بحران آب و محیط زیست عبور خواهیم کرد و ممکن است امنیت ملی دچار مخاطره جدی شود. موضوع محیط زیست بسیار مهم است اما گاهی لابهلای چالشهای اقتصادی که با آن دست به گریبان هستیم، فراموش میشود.» او به این اشاره میکند که در چند ماه اخیر مطالبات محیط زیستی به حداقل رسیده و حالا که فصل انتخابات است، کسی انتظارات محیط زیستی از کاندیداهای ریاست جمهوری ندارد. «همه مطالبه گوشت و مرغ دارند. جای مطالبه محیط زیست برای رفع چالشها و ارائه برنامه برای این حوزه مهم خالی است.»
پیشنهاد سردبیر
مطالب مرتبط
در سمینار بینالمللی تأثیر بحرانهای طبیعی بر بناهای تاریخی مطرح شد
تغییر اقلیم؛ بحران جدید بناهای تاریخی
رئیس انجمن متخصصین بهداشت حرفهای مطرح کرد
اهمیت تاثیر تغییر اقلیم بر سلامت و ایمنی کارگران
معاون استاندار تهران خبر داد
تامین ۲۰ درصد برق مصرفی ادارات از نیروگاههای تجدیدپذیر
مدیرکل دفتر مدیریت پسماند سازمان حفاظت محیطزیست مطرح کرد
لزوم ممنوعیت توزیع کیسههای پلاستیکی در فروشگاهها
مدیرعامل هلالاحمر خراسانجنوبی
بند خاکی روستای «سالکآباد» شکسته شد
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان «نور»:
پسابها، مشکل اصلی شهرهای ساحلی است
«پیام ما» باید و نبایدهای فعالیت عکاسان و تصویربرداران در فصل زادآوری پرندگان را بررسی میکند
عکاسی به قیمت جان پرندگان
فعالان محیطزیست در «دادگاه بین آمریکایی» از تأثیر تغییراقلیم بر زندگی مردم میگویند
صدای ما را بشنوید
شعار امسال روز زمین «متحد شدن برای آیندهای بدون پلاستیک» است
پلاستیک، آفتی برای حیات
معماری سنتی ایران چگونه به اقلیم توجه میکرد؟
نسخه پایداری در «کندوان»
نظر کاربران
نظری برای این پست ثبت نشده است.
تبلیغات
وب گردی
- ۱۰ ماده غذایی که به شما در سفر به سوی کاهش وزن کمک میکنند
- چاپ ترافارد؛ هر آنچه که باید درباره این نوع چاپ دستی بدانید
- اقدامات لازم برای اسباب کشی و جابجایی منزل
- بسته بندی مواد پودری با دستگاه ساشه: شغل پردرآمد این روزها
- طبع روغن زیتون در طب سنتی چیست؟ معرفی 4 خواص روغن زیتون
- خرید ساک دستی تبلیغاتی چه مزایایی برای هر برند دارد؟
- تعریف درست هوش مصنوعی (AI) چیست؟
- 10 ایده شغل دوم با سرمایه اولیه کم برای کارمندان
- مقایسه تعرفه پنلهای پیامکی و تبلیغاتی
- مقاصد جذاب و معروف برای کمپ زدن در طبیعت بیشتر
بیشترین نظر کاربران
معمای ریاست محیط زیست در کابینه رئیسی
بیشترین بازنشر
ستاندن حیات از غزه
پربازدیدها
1
به نام حیوانات به کام باغوحشداران
2
«بمو» را تکهتکه کردند
3
سوداگران گنج پل تاریخی ۳۰۰ ساله در بابل را تخریب کردند
4
محیطبانها با رد زنی چرخهای موتورسیکلت به شکارچیان رسیدند
5
کبوتر نماد مناسبی برای صلح است؟
دیدگاهتان را بنویسید