سایت خبری پیام ما آنلاین | جنگل و حیات وحش در تلاقی بحران‌ها

شعار روز جهانی حیات وحش «جنگل‌ها و معیشت؛ پایداری مردم و سیاره زمین» انتخاب شد

جنگل و حیات وحش در تلاقی بحران‌ها

کلانتری، معاون سازمان محیط زیست: مردم بومی و جوامع محلی در صف جلو رابطه همزیستی بین انسان، جنگل، گونه‌‌های حیات وحش ساکن جنگل و خدمات اکوسیستم آن هستند





۱۴ اسفند ۱۳۹۹، ۰:۰۰

روز جهانی حیات وحش، این بار به «جنگل» گره خورد. شعار این روز سوم مارس (۱۳ اسفند) با توجه به شرایط امروز زمین و حیات وحش، امسال «جنگل‌ها و معیشت؛ پایداری مردم و سیاره زمین» انتخاب شد تا به نقش مهم مراتع جنگلی در حفظ تنوع زیستی و معیشت مردم اشاره کند. این میان در ایران احوال جنگل‌های زاگرس به دلیل توسعه بی‌رویه، آتش‌سوزی‌ها و آفات ناخوش است، چنان که 30 درصد آن در معرض خشکی کامل قرار گرفته و در بیست سال اخیر 15 میلیون بلوط آن از دست رفته است. جنگل‌های هیرکانی شمال هم که سال گذشته به عنوان میراث طبیعی در فهرست جهانی یونسکو قرار گرفت، در آستانه فروپاشی است و قاچاق چوب، آتش‌سوزی و آفات و تغییرات کاربری آن را تهدید می‌کند. همزمان با این فروپاشی و تخریب، معیشت جوامع انسانی و حیات جانوری هم تهدید می‌شود.در ایران حدود هزار و ۱۷۰ گونه مهره دار وجود دارد که بر اساس فهرست سرخ IUCN حدود ۷۸ گونه از آن‌ها در معرض تهدید قرار دارند البته این معرض تهدید با درجات مختلف است ممکن است برخی از آن‌ها به شدت در معرض انقراض باشند و برخی با درجه کمتر باشند، بنا به اعلام کارشناسان امر در مجموع حدود ۷ درصد از گونه‌های جانوری مهره‌دار کشور در معرض تهدید قرار دارند. کارشناسان محیط زیست می‌گویند تخریب زیستگاه‌ها، تغییر کاربری آن‌ها، شکار غیرقانونی و بی‌رویه، وجود گونه‌های مهاجم، زنده‌گیری و تجارت غیرقانونی گونه‌ها و جاده‌سازی‌های بدون ملاحظه از مهمترین چالش‌های حیات وحش است.
سوم مارس (۱۳اسفندماه) برابر با تاریخ پذیرش کنوانسیون سایتیس در سال ۱۹۷۳ به عنوان روز جهانی حیات وحش معرفی شده است. بر اساس پیشنهاد ارائه شده در شانزدهمین نشست متعاهدین کنوانسیون منع تجارت جهانی گونه‌‌های در معرض خطر انقراض (سایتیس) در سال ۲۰۱۳ به سازمان ملل متحد، این تاریخ، روز جهانی حیات وحش معرفی شد و اکنون به یکی از مهم‌ترین وقایع سالیانه جهانی در خصوص حیات وحش تبدیل شده است.

معاون سازمان محیط زیست: قدردان تنوع زیستی ایران باشیم

دیروز کیومرث کلانتری، معاون محیط‌ زیست طبیعی و تنوع‌ زیستی سازمان حفاظت محیط‌ زیست به مناسبت روز جهانی حیات وحش در پیامی گفت: «ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و شرایط اقلیمی خاص از تنوع زیستی بسیار ارزشمندی برخوردار بوده و ما باید قدردان این موهبت شگفت‌انگیز الهی باشیم.»
کلانتری عنوان کرد:‌ «برای گرامیداشت روز جهانی حیات وحش در سال ۲۰۲۱ ، شعار جنگل‌‌ها و معیشت‌‌ها: پایداری مردم و سیاره زمین برگزیده شده است تا بر نقش محوری جنگل‌‌ها، گونه‌‌های جنگلی و خدمات اکوسیستم‌‌ها در پایداری معیشت صدها میلیون نفر در سراسر جهان به ویژه جوامع بومی و محلی که ارتباط تاریخی با مناطق جنگلی و حاشیه جنگل‌‌ها دارند تاکید کند. این شعار همسو با اهداف ۱ ، ۱۲، ۱۳ و ۱۵ توسعه پایدار و تعهدات گسترده این اهداف در مورد کاهش فقر، تضمین استفاده پایدار از منابع و همچنین حفاظت از حیات بر روی خشکی است.» به گفته او‌ بین ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیون نفر در سراسر جهان در مناطق جنگلی و یا در مجاورت آن زندگی می کنند و برای امرار معاش و تامین اساسی ترین نیازهای خود از جمله غذا، سرپناه، انرژی و دارو بر خدمات مختلف اکوسیستمی جنگل و گونه‌‌های جنگلی، متکی هستند.
معاون سازمان حفاظت محیط زیست گفت:‌ «مردم بومی و جوامع محلی در صف جلو رابطه همزیستی بین انسان، جنگل، گونه‌‌های حیات وحش ساکن جنگل و خدمات اکوسیستم آن هستند. تقریباً ۲۸ درصد از سطح زمین در حال حاضر توسط مردم بومی مدیریت می‌شود که برخی از سالم‌ترین جنگل‌‌های کره زمین از لحاظ بوم شناختی در آن قرار دارد. این مناطق نه تنها در رفاه اقتصادی و شخصی، بلکه در هویت فرهنگی آن‌ها نیز مهم است.» به گفته کلانتری، جنگل‌‌ها و گونه‌‌های جنگلی و معیشت وابسته به آن‌ها، در حال حاضر در تلاقی بحران‌‌های متعدد کره زمین که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستیم قرار گرفته‌اند، از تغییرات آب و هوا گرفته تا از دست دادن تنوع زیستی و اثرات بهداشتی، اجتماعی و اقتصادی بیماری همه‌گیر کووید ۱۹. او در ادامه شرحی هم از جنگل‌های ایران ارائه داد، اما بدون اشاره به تخریب‌ها و تهدیدها: «ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه و شرایط اقلیمی خاص از تنوع زیستی بسیار ارزشمندی برخوردار بوده و ما باید قدردان این موهبت‌‌های شگفت‌انگیز الهی باشیم. جنگل‌‌های ایران حدود هشت درصد مساحت کشور را به خود اختصاص می‌دهد، از این میان می‌توان به جنگل‌‌های منحصر به‌فرد هیرکانی با قدمت ۲۵ تا ۵۰ میلیون ساله اشاره کرد که از گنجینه‌‌های گرانبهای ملی و بین‌المللی هستند و در تیرماه سال ۱۳۹۸ به عنوان دومین میراث طبیعی ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسیدند، همچنین جنگل‌‌های زیبای زاگرس، جنگل‌‌های شگفت آور حرا و جنگل‌‌های ارزشمند ارسباران که خدمات اکوسیستمی و چشم انداز‌‌های بی‌نظیرشان را از ما دریغ نمی‌دارند.» معاون سازمان حفاظت محیط زیست عنوان کرد:‌ «روز جهانی حیات وحش در تاریخ ۳ مارس ۲۰۲۱ ، با گرامیداشت معیشت مبتنی بر جنگل به دنبال ترویج مدل‌‌ها و شیوه‌‌هایی از مدیریت جنگل و حیات وحش است که هم منافع انسان و هم حفاظت طولانی مدت از جنگل‌‌ها، گونه‌‌های جنگلی( اعم از جانوران و گیاهان) و اکوسیستم‌‌های آن‌ها را تامین کند و همینطور ترویج ارزش دانش و شیوه‌‌های سنتی که به ایجاد یک رابطه پایدارتر با این سیستم‌‌های حیاتی طبیعی کمک می‌کنند.» بر اساس اطلاعات سازمان محیط زیست‌ تا به امروز مساحت ۱۹.۹۷ هکتار، معادل ۱۱.۵۹ درصد از وسعت کشور توسط سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان مناطق چهارگانه تحت مدیریت تعیین شده است، این مناطق که شامل ۳۲ پارک ملی، ۵۴ پناهگاه حیات وحش، ۱۸۳ منطقه حفاظت شده و ۴۰ اثر طبیعی ملی هستند توسط سازمان حفاظت محیط زیست مدیریت و حفاظت می‌شود. از میان این ۳۰۹ منطقه ، تعداد ۷۰ منطقه دارای رویشگاه‌‌های جنگلی با تراکم‌‌های مختلف هستند که ۲۰ درصد عرصه‌‌های مناطق چهارگانه را به خود اختصاص می‌دهند.

معرفی دوباره یوزها به هند

در روز جهانی حیات وحش باز هم نام یوزپلنگ آسیایی در رسانه‌ها دیده شد. دیروز سایت بیزینس استاندارد در گزارشی اعلام کرد که دولت هند به دنبال این است که به زودی یوزپلنگ‌ها را از انقراض نجات می‌دهد. بر اساس این گزارش با مرگ آخرین یوزپلنگ خالدار هند در سال 1947 در چاتیسگره، انقراض این گونه در سال 1952 اعلام شد. در این گزارش آمده است: «جمعیت یوزپلنگ‌ها که زمانی در بیشتر مناطق هند و غرب آسیا پرسه می‌زدند، به چند ده قلاده در مناطق دور افتاده ایران محدود شده است. گربه بزرگ بیش از 70 سال پیش در هند منقرض شد. با این همه، پراکاش جاوادکار، وزیر محیط زیست هند گفت که دولت در حال کار بر روی معرفی مجدد یوزپلنگ است.» جاوادکار در روز جهانی حیات وحش در حساب توییترش هم نوشت: «این گربه بزرگ به زودی یک واقعیت خواهد بود.» کارشناسان موسسه حیات وحش هند مستقر در دهرادون، سال گذشته به دنبال بهترین زیستگاه برای ورود مجدد یوزپلنگ از چهار مکان در مادیا پرادش بازدید کردند پناهگاه کنوپالپور در منطقه شوپور ان‌پی، پناهگاه نارادهی در منطقه ساگار، پناهگاه گاندی ساگار در مرز شمالی مناطق مندسور و نیموچ و پارک ملی ماداوو در منطقه شیوپوری. این گزارش به این پرداخته که در حال حاضر اطلاعات علمی و تجربه درستی درباره معرفی دوباره گربه‌سانان منقرض شده به زیستگاه‌های پیشین وجود ندارد و به ایران اینطور اشاره می‌کند: «نبود تمایل مقامات ایرانی به جدایی یکی از این موجودات نادر باعث شده هند برای این هدف به دنبال جمعیت‌هایی در جغرافیاهای دورتر باشد. در حال حاضر، گزینه مورد نظر یوزپلنگ‌های آفریقایی است که در نامیبیا، که بیشترین جمعیت جهان را دارد، موجود است.» بعضی کارشناسان حیات وحش هند اما می‌گویند زیستگاه‌های هند بسیار کوچکتر از پارک‌های آفریقاست و فرصت کمتری را برای حرکت آزاد یوزپلنگ‌ها در قلمرو را از آن‌ها می‌گیرد. همزمان دیروز مدیر کل حفاظت محیط زیست خراسان شمالی: اعلام کرد که کریدور تردد یوزپلنگ آسیایی حفاظت می‌شود. اله‌پور به ایسنا گفت: « در واقع یوزپلنگ آسیایی با توله و یا بدون توله بین پناهگاه حیات وحش جاجرم و منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان در حال تردد و گذر است و به دنبال آن هستیم تا فضای امنی را برای این گونه منحصر به فرد ایجاد کنیم.» به گفته او کارشناسان محیط زیست خراسان شمالی و استان سمنان در حال مطالعه و بررسی هستند تا بهترین و مناسب ترین مسیرهایی که یوزپلنگ بین دو منطقه در حال گذر هستند را شناسایی کنند و امر محافظت در آن مناطق نیز ایجاد شود. اله‌پور با تاکید بر اینکه خراسان شمالی جزء مناطق زادآور پوزپلنگ در کشور است، ادامه داد: «خوشبختانه این گونه حیوانی توسط جامعه محلی و همچنین محیط‌بان ها مشاهده شده است اما طی یکی دو سال اخیر توسط دوربین‌ها موفق به ثبت آن نشده‌ایم.» او تصریح کرد: «یوزپلنگ آسیایی برای خراسان شمالی یک مزیت محسوب می‌شود به همین دلیل تلاش می‌کنیم تا با خرید سامانه‌های عرفی زمینه زیست این گونه حیوانی را فراهم کنیم.» این مقام مسئول با بیان اینکه پناهگاه حیات وحش میاندشت جاجرم زیست گاه یوزپلنگ آسیایی در خراسان شمالی است، توضیح داد: «مساحت این منطقه ۸۰ هزار هکتار است و درصدد هستیم تا خرید سامانه های عرفی در این منطقه محل امنی برای زیست آن گونه فراهم کنیم.» به گفته او این منطقه در این منطقه پروانه چرای دام برای تعداد زیادی از واحدهای دامی صادر شده و در سال گذشته محیط زیست موفق به خرید ۱۵ هزار هکتار از سامانه‌های عرفی شده است.

به اشتراک بگذارید:





مطالب مرتبط

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *