سایت خبری پیام ما آنلاین | مرگ پرندگان در تالاب سمی

سازمان دامپزشکی با تایید بوتولیسم می‌گوید فاجعه تلفات گسترده پارسال در حال تکرار است

مرگ پرندگان در تالاب سمی

معاون سازمان دامپزشکی: تا زمانی که پرندگان مهاجر در ایران باشند، تلفات خواهیم داشت مدیرکل محیط زیست مازندران: با هزار و 300 لیتر آب تالاب احیا نمی‌شود





مرگ پرندگان در تالاب سمی

۱۹ بهمن ۱۳۹۹، ۷:۵۹

این دومین سال است که بوتولیسم در تالاب میانکاله قربانی می‌گیرد. تاکنون بیش از 2 هزار لاشه پرنده مهاجر از این تالاب جمع‌آوری شده است و تلفات هر روز گسترده‌تر می‌شود. سال پیش شمار پرندگان مرده به 43 هزار بال رسید و احتمال تکرار این اتفاق نشان از احوال بد تالاب دارد. طرح مدیریت تالاب‌ها هشت ماه پس از تصویب، هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. مدیران سازمان حفاظت محیط زیست منتظر تشکیل جلسه بعدی کارگروه احیای میانکاله‌اند تا طرح لایروبی تالاب را تصویب کنند اما در خوشبینانه‌ترین حالت این برنامه بعد از زمستان اجرایی می‌شود. در تازه‌ترین اقدام، شورای مدیریت بحران مازندران مصوب کرده که هماهنگی لازم برای انتقال هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه آب از سد گلورد و بخشی از تجن برای احیا و نجات میانکاله در دستور کار قرار گیرد، اما زمان این مصوبه‌ هم مشخص نیست. امسال هم مثل سال گذشته تنها اقدام محیط زیست جمع‌آوری لاشه‌ها است و هر سال که می‌گذرد، جمعیت فلامینگو‌ها و چنگر‌ها کوچکتر می‌شود.

مثل سال پیش، فرضیه اول، آنفلوآنزای فوق حاد پرندگان و نیوکاسل بود اما هر دو آزمایش منفی شد. این بود که بار دیگر فرضیه بوتولیسم مطرح شد و نگرانی درباره تکرار تلفات بزرگ قوت گرفت. در نهایت آزمایشات مرکز ملی دامپزشکی کشور این موضوع را تایید کرد. بهمن نقیبی، معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی به «پیام‌ما» می‌گوید: «آزمایش‌هایی که متخصصان در مرکز ملی دامپزشکی کشور انجام دادند، تایید می‌کند که مشابه پارسال بار دیگر در تالاب میانکاله بوتولیسم عامل مرگ پرندگان است.»
علی‌صفر ماکنعلی، رئیس سازمان دامپزشکی کشور درباره روند تشخیص بیماری به «پیام‌ما» توضیح می‌دهد: «در فرایند تشخیص 6 محور عملیاتی شامل بیماری ویروسی، بیماری باکتریایی، سموم ارگانوفسفره، سموم ارگانوکلره، فلزات سنگین و بیوتیکسین‌ها مورد ارزیابی قرار می‌گیرند که روند آن رو به اتمام است. قطعا یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ این پرندگان بوتولیسم بوده است.» او در پاسخ به منتقدان روند تشخیص در دامپزشکی هم می‌گوید: «ما در جایگاه مرجع مورد صلاح، گزارشی کامل و جامع در 38 صفحه فرستادیم و هیچ ابهامی درباره مرگ ناشی از بوتولیسم وجود ندارد و تاکنون مراجع داخلی و بین‌المللی هم به این موضوع اذعان کردند.» این تاییدها یعنی فاجعه دوباره در حال تکرار است. براساس اعلام سازمان محیط زیست مازندران تا 17 بهمن ماه دو هزار و 208 پرنده از 13 گونه مختلف تلف‌شده‌اند و بیشتر تلفات از میان چنگرها بوده است. این بار هم تنها کاری که از دست محیط زیست برمی‌آید، جمع‌آوری لاشه‌ها و معدوم کردن آن‌ها، طبق پروتکل‌های بهداشتی است.

پرنده‌ها می‌میرند، چون آب تالاب کم شده

هنوز علت دقیق ابتلای پرندگان به بوتولیسم مشخص نیست اما معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی کشور معتقد است که ریشه مشکل در کاهش حجم آب تالاب است: «تالابی که 68 کیلومتر مربع وسعت دارد و به طور دائم آبش در حال کم شدن است، مستعد رشد مواد‌آلی است. میزان آب و ورود مواد‌آلی بیانگر این است که شرایط برای رشد باکتری تولید‌کننده سم مهیا شده و به طور طبیعی وقتی دما گرم می‌شود، امکان تولید توکسین هم افزایش می‌یابد.»
کلستریدیوم بوتولینوم، نام باکتری است که در محیط‌های بدون اکسیژن رشد می‌کند. هوا که گرم می‌شود، شرایط رشد مساعد‌تر از قبل هم خواهد بود. امسال هم انگار نه انگار که زمستان است، بهار یک و ماه و نیم قبل از موعد مقرر به میانکاله آمده. حسینعلی ابراهیمی‌کارنامی، مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران هم سه روز قبل به این موضوع اشاره کرده بود و بخشی از تلفات پرندگان را به گردن تغییر اقلیم انداخته بود.
فعالان محیط زیست نگران تکرار تلفات سال گذشته‌اند. معاون بهداشتی و پیشگیری سازمان دامپزشکی این نگرانی را بی‌جا نمی‌داند. او می‌گوید: «من به عنوان یک کارشناس نه در جایگاه یک مسئول، پیش‌بینی می‌کنم که این تلفات تا زمانی که پرندگان مهاجر در داخل ایران باشند، ادامه خواهد داشت.»

تالاب احیا نشود، فاجعه رخ می‌دهد

عمق تالاب میانکاله روز به روز کاهش می‌یابد، تشخیص این موضوع نیاز به ابزار دقیقی هم ندارد. تصاویر تالاب حاکی از این امر است که بخش‌هایی از این تالاب از آب خالی شده و سطح آب عقب نشسته است. نقیبی می‌گوید: «اگر تالاب احیا نشود این فاجعه ممکن است سالیان سال تکرار شود. هرچه مواد آلی در محیط بیشتر شود، اکسیژن کمتر شده و محیط برای رشد باکتری مساعدتر می‌شود.» زنگ خطر کاهش آب ورودی به تالاب پیش از این نیز شنیده شده بود. این موضوع حتی در مراسم گرامیداشت روز جهانی تالاب‌ها هم مطرح شد. احمدرضا لاهیجان‌زاده، معاون محیط زیست‌ دریایی سازمان حفاظت محیط زیست در این مراسم هشدارهای پیشین را تکرار کرده بود: «اگر دبی آب در داخل تالاب کم شود، تالاب دچار فعالیت‌های شیمیایی می‌شود که تولید سم و مرگ و میر پرندگان را به‌دنبال دارد و یکی از عوامل تلفات پرندگان در میانکاله این است که تبادل آب کافی وجود ندارد و این مساله موجب کاهش اکسیژن آب می‌شود.»

برنامه احیای تالاب میانکاله اجرا نشد

از 23 تیر ماه که برنامه احیای تالاب انزلی در ستاد ملی احیای تالاب‌ها به تصویب رسید، عملا هیچ اقدامی انجام نشده است. مسعود باقرزاده کریمی، مدیرکل دفتر حفظ و احیای تالاب‌ها در این باره به «پیام‌ما» می‌گوید: «این طرح زمانی تصویب شد که وسط سال مالی قبل بود. برای همین هم در سال مالی گذشته در عمل اقدام اجرایی مشخصی نداشتیم. اعتبارات سال 99 هم به دست‌اندازهای اعتباری خورد. به طور کلی این کمبود اعتبارات دولت، کار ساماندهی فاضلاب‌ها و تصفیه‌خانه‌ها را کند پیش برد.»
باقرزاده امید چندانی به اجرای این طرح در ماه‌های آینده ندارد: «پیش‌بینی من این است که کار کند پیش رود چرا که انباشتگی آلاینده‌ها چیزی نیست که به سرعت رفع شود. دو اقدام باید صورت گیرد، اول جلوگیری از ورود آلاینده‌ها و دوم افزایش ارتباط و تبادل آب دریا و تالاب. در این مرحله هم متاسفانه روند نزولی آب دریا، مانع کار ما است. اگر سطح دریا بالاتر بود به نفع ما بود و تبادل جریان راحت‌تر اتفاق می‌افتاد ولی این پایین رفتن آب هم باعث شده مجبور شویم به سمت روش لایروبی خلیج گرگان و میانکاله برویم.»

لایروبی تالاب به امسال نمی‌رسد

سازمان همچنان نسبت به احیای تالاب میانکاله، دست به عصا رفتار می‌کند. طرحی که قرار بود در شهریور ماه به اتمام برسد، اواسط پاییز آماده شد و حالا این طرح حتی به تصویب هم نرسیده است. مدیرکل دفتر حفظ و احیای تالاب‌ها درباره علت این تاخیر می‌گوید: «بعد از 23 تیر ماه قرار بود مرکز پژوهشگاه اقیانوس‌شناسی مطالعات این طرح را انجام دهد. مقرر شده بود تا شهریور ماه این مطالعات به انجام رسد اما با تاخیر در اواسط پاییز تمام شد و ما اکنون منتظر جلسه بعدی ستاد ملی تالاب‌ها هستیم تا آن را تصویب کنیم.» ناگفته پیداست که لایروبی تالاب به امسال نمی‌رسد. سازمان حفاظت محیط زیست منتظر زمانی است که شدت بارندگی کم باشد. باقرزاده می‌گوید: «فعلا در این بارندگی‌ها شاید اصلا امکان لایروبی در منطقه نباشد.»

تالاب با 1300 لیتر آب احیا نمی‌شود

تنها در پنج‌شنبه گذشته بالغ بر ۵۳۴ پرنده تلف شد. از ضلع جنوبی خلیج گرفته تا آبادگران پر بود از لاشه‌های پرنده‌هایی که با دستگاه تراکسور جمعشان کردند. حالا قرار است برای نجات این پرندگان، آب تجن و سد گلورد را برای کمک به میانکاله منتقل کنند. مدیرکل حفاظت محیط زیست مازندران روز گذشته گفته بود: «برای چرخش آب در تالاب میانکاله براساس مصوبه شورای مدیریت بحران، هماهنگی لازم برای انتقال هزار و ۳۰۰ لیتر بر ثانیه آب از سد گلورد و بخشی از تجن برای احیا و نجات میانکاله در دستور کار قرار گرفته است.» مصوبه‌ای که البته هنوز به مرحله اجرا نرسیده است. مدیر کل محیط زیست مازندران می‌گوید از زمان دقیق اجرای این طرح بی‌خبر است: «همکاران اداره آب در حال تهیه زیر ساخت‌های این موضوع هستند و ما اطلاعی از زمان دقیق اجرای این موضوع نداریم.» او که بعید می‌داند این رهاسازی، تاثیر چشمگیری در کاهش تلفات پرندگان سال جاری داشته باشد، اضافه می‌کند: «با هزار و 300 لیتر تالاب احیا نمی‌شود و اثر آن چنانی هم ندارد. این صرفا شروعی است برای این‌که ما برنامه‌های احیای تالاب و تامین آب را آغاز کنیم و جلوی اثرات مخرب خشک شدن تالاب را بگیریم.» به گفته او تنها اقدام محیط زیست در سال جاری برای جلوگیری از تلفات پرندگان، جمع‌آوری و معدوم سازی آن‌هاست.

به اشتراک بگذارید:





پیشنهاد سردبیر

مسافران قطار مرگ

مسافران قطار مرگ

نظر کاربران

نظری برای این پست ثبت نشده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *